Bihar

Bihar बिहार
—  Bang  —
Theo chiều kim đồng hồ: Tượng Phật tại Bodh Gaya, tàn tích Nalanda, Tranh Madhubani của vùng Mithila, suối nước nóng Brahma Kund ở Rajgir
Ấn chương
Vị trí của Bihar tại Ấn Độ
Bihar
Tọa độ (Patna): 25°22′B 85°08′Đ / 25,37°B 85,13°Đ / 25.37; 85.13
Quốc gia	Ấn Độ
Bang	26 tháng 1 năm 1950
Đặt tên theo	Tịnh xá
Thủ phủ	Patna
Thành phố lớn nhất	Patna
Huyện	38
Chính quyền
• Thống đốc	Ram Nath Kovind
• Thủ hiến	Nitish Kumar
Diện tích†
• Tổng cộng	94,163 km2 (36,357 mi2)
Thứ hạng diện tích	13
Dân số (2011)[1]
• Tổng cộng	103,804,637
• Thứ hạng	3
• Mật độ	1,102/km2 (2,85/mi2)
Múi giờ	IST (UTC+05:30)
Mã bưu chính	800XXX - 855XXX
Mã ISO 3166	IN-BR
Biển số xe	BR
HDI	0,536[2] (trung bình)
Xếp hạng HDI	21 (2015)
Tỉ lệ biết chữ[3]	63,8% (tổng cộng) 73,5% (nam) 53,3% (nữ)
Ngôn ngữ chính thức	Tiếng Hindi[4]
Ngôn ngữ bán chính thức	Tiếng Urdu[5]
Trang web	gov.bih.nic.in
Biểu tượng of Bihar[6]
Animal	Cannot use |animal= with |bird=
Chim	Chim sẻ(गौरैया)
Hoa	Cúc vạn thọ(गेंदा)
Cây	Bồ đề(पीपल)

Bihar (phát âm tiếng Hindustan: [bɪˈɦaːr]) là một bang ở miền đông Ấn Độ.^[7][8] Đây là bang rộng lớn thứ mười ba Ấn Độ (diện tích 94.163 km² (36.357 dặm vuông Anh)) và dân số đông thứ ba. Nó tiếp giáp với Uttar Pradesh về phía tây, các tỉnh số 1, số 2 và Bagmati của Nepal về phía bắc, Tây Bengal về phía đông, và Jharkhand về phía nam. Đồng bằng Bihar tạo nên bởi sông Hằng chạy từ tây sang đông Bihar.^[7]

Ngày 15 tháng 11 năm 2000, vùng nam Bihar cũ được tách ra để tạo nên bang Jharkhand.^[9] Chỉ 11,3% dân số Bihar sống tại vùng đô thị; đây là tỉ lệ thấp thứ nhì tại Ấn Độ, sau Himachal Pradesh.^[10] Thêm vào đó, gần 58% người Bihar chưa tới 25 tuổi,^[11] khiến Bihar trở thành bang có tỉ lệ người trẻ tuổi cao nhất. Các ngôn ngữ chính thức là tiếng Hindi và tiếng Urdu.^[4][5] Những ngôn ngữ khác phổ biến trong bang là tiếng Bhojpur, tiếng Maithil, tiếng Magahi, tiếng Bajjika, và tiếng Angika.^[12]

Ở Ấn Độ thời cổ đại và cổ điển, Bihar là một trung tâm chính trị, nghiên cứu, và văn hóa.^[13] Từ Magadha, đế quốc đầu tiên của Ấn Độ (đế quốc Maurya), cũng như một trong những tôn giáo lớn trên thế giới, Phật giáo, xuất hiện.^[14] Những đế quốc Magadha, đáng chú ý là Maurya và Gupta, đã thống nhất một phần lớn Nam Á dưới sự thống lĩnh của họ.^[15]

Từ cuối thế kỷ 1970, Bihar tụt sau những bang khác về sự phát triển kinh tế-xã hội.^[16][17][18] Nhiều nhà kinh tế và khoa học xã hội cho rằng điều này là kết quả trực tiếp từ các chính sách của chính quyền trung ương, như chính sách cân bằng vận chuyển hàng hóa,^[19][20] sự thiếu quan tâm của chính phủ,^[11][21][22] và sự thiếu vắng "tinh thần Bihar".^[20][23][24] Tuy nhiên, chính phủ bang đã có nhiều cố gắng để đưa bang phát triển.^[25] Những cố gắng này gồm cải thiện cơ sở hạ tầng,^[26] tạo điều kiện chăm sóc sức khỏe tốt hơn, đặt nặng hơn về giáo dục, cũng như giảm thiểu nạn tham nhũng và ổn định an ninh.^[27][28]

Chú thích