Thomas Young

Thomas Young FRS (13 Junie 1773 – 10 Mei 1829) was 'n Britse veelweter wat noemenswaardige bydraes gelewer het tot die velde van visie, lig, soliede meganika, energie, fisiologie, taal, musikale harmonie en Egiptologie. Hy was instrumenteel in die ontsyfering van Egiptiese hiërogliewe, spesifiek die Rosettasteen.

Young is beskryf as "Die laaste man wat alles geweet het".^[1] Sy werk het dié van William Herschel, Hermann von Helmholtz, James Clerk Maxwell en Albert Einstein beïnvloed. Young word gekrediteer met die vestiging van die golfteorie van lig, in teenstelling met die partikelteorie van Isaac Newton. Young se werk is daarna ondersteun deur die werk van Augustin-Jean Fresnel.

Biografie

Thomas Young is gebore in 'n Kwaker-gesin in die klein Somersetshire-dorpie Milverton. Reeds op 'n jong ouderdom het hy tekens van groot intellek getoon. Hy was glo in staat om te lees op die ouderdom van twee, en teen die ouderdom van veertien het kennis van meer as tien tale gehad. Hy het in 1792 mediese opleiding in Londen begin, in 1794 na Edinburgh verhuis en in 1795 die Universiteit van Göttingen betree, waar hy die graad Doktor in Fisika in 1796 behaal het. In 1797 het hy Emmanuel College, Cambridge, betree. In dieselfde jaar het hy die huis en 'n deel van die fortuin van sy grootoom Richard Brocklesby geërf, wat hom finansieel onafhanklik gemaak het. In 1799 vestig hy hom as dokter in Londen.

Hy het al hoe meer gefassineer geraak deur die wetenskap. Hy het baie van sy vroeë wetenskaplike werk anoniem gepubliseer, om nie sy reputasie as 'n geneesheer in gevaar te stel nie. Na die Rosettasteen ontdek is, het hy hom onder meer tot Egiptologie gewend.

Thomas Young sterf in Londen in 1829, 55 jaar oud.

Egiptologie

Young was die eerste wetenskaplike wat die Rosettasteen in detail bestudeer het. Hy het die Egiptiese teks met die Griekse vergelyk en probeer om 'n ekwivalent tussen die Griekse en Egiptiese woorde te vind. Hy het dieselfde met die demotiese teks probeer doen. Hy het dus tot die verstaan gekom dat die demotiese, hiëratiese en hiërogliewe skrif verwant is. Hy het hierdie drie skrifture vergelyk en gelykwaardige tekens daarin probeer vind. Young het ook ontdek dat sekere hiërogliewe foneties was. Hy het geweet dat die cartouche die naam van die farao uitdruk en sodoende verskeie hiërogliewe kon vertaal. Jean-François Champollion sou baie dieselfde metode as Young gebruik en by 'n algemene ontsyfering van die hiërogliewe uitkom. In watter mate Champollion op Young staatgemaak het, is steeds 'n hewige debat. Champollion het altyd beweer dat hy op sy eie tot die oplossing gekom het.

Vernoem

Young se modulus, maatstaf van die buigsaamheid van materiale
Young, 'n impakkrater op die Maan

Verwysings

↑ Robinson, Andrew (2007). The Last Man Who Knew Everything: Thomas Young, the Anonymous Genius who Proved Newton Wrong and Deciphered the Rosetta Stone, among Other Surprising Feats. Penguin. ISBN 978-0-13-134304-7.

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Nederlandse Wikipedia vertaal.

[:0-1] Robinson, Andrew (2007). The Last Man Who Knew Everything: Thomas Young, the Anonymous Genius who Proved Newton Wrong and Deciphered the Rosetta Stone, among Other Surprising Feats. Penguin. ISBN 978-0-13-134304-7.

[1]