Thomas van Aquino

Thomas van Aquino
'n Altaarstuk in Ascoli Piceno, Italië, deur Carlo Crivelli (15de eeu)
Heilige
Gebore	1225, Roccasecca, Koninkryk van Sisilië, Italië
Sterfte	7 Maart 1274, Fossanova, Kerklike Staat, Italië
Vereer in	Rooms-Katolieke Kerk, Anglikaanse Gemeenskap, Lutheranisme
Heiligverklaring	18 Julie 1323, Avignon, Kerklike Staat deur Pous Johannes XXII
Pelgrimsoord	Kerk van die Jakobyne, Toulouse, Frankryk
Feesdag	28 Januarie (7 Maart tot 1969)
Attribute	Die Summa Theologica, 'n modelkerk, die son op die bors van 'n Dominikaanse monnik. Skolastiek
Beskermheilige	akademici; teen storms; teen weerlig; verdedigers; Aquino, Italië; Belcastro, Italië; boek verkopers; Katolieke akademies, skole, en universiteite; kuisheid; Falena, Italië; leer; potlood makers; filosowe; uitgewers; geleerdes; studente; Universiteit van Sto. Tomas; Sto. Tomas, Batangas; teoloë.

Thomas van Aquino
Detail van Valle Romita poliptiek deur Gentile da Fabriano (ca. 1400)
Geboortenaam	Tommaso d'Aquino
Gebore	1225 Roccasecca, Koninkryk van Sisilië, Italië
Oorlede	7 Maart 1274 Fossanova, Kerklike Staat, Italië
Vakgebied	Metafisika,skolastiek, logika, teologie, gedagte, epistemologie, etiek, politiek
Alma mater	Abbey van Monte Cassino Universiteit van Napels Universiteit van Parys
Bekend vir	Summa Theologiae Summa contra Gentiles Quinque viae
Beïnvloed deur	Aristoteles, Avicenna, Averroes,[1] Al-Ghazali, Augustinus van Hippo, Boethius, Johann van Damaskus, Paulus van Tarsus, Dionysius Areopagita, Albertus Magnus, Maimonides, Anselmus van Kantelberg, Plato, Cicero, Johannes Scotus Eriugena
Invloed op	Giles van Rome, Godfrey van Fontaines, Richard Hooker, John Locke, Dante, Gottfried Wilhelm Leibniz, Thomas Reid, Jacques Maritain, Étienne Gilson, Anscombe, Donoso Cortés, Meester Eckhart, Chesterton, James Joyce, Anthony Kenny, Pous Pius XII, Olavo de Carvalho, Ayn Rand, Murray Rothbard, Walker Percy, Mortimer J. Adler, Cornelio Fabro, Fulton J. Sheen, Reginald Garrigou-Lagrange, Joseph Maréchal, Karl Rahner, Peter Geach, Alasdair MacIntyre, Alexander Pruss

Thomas van Aquino, Aquinas of Thomas Aquinas (Roccasecca, ± 28 Januarie 1225 – Fossanova, 7 Maart 1274) was 'n Italiaanse filosoof en teoloog. Hy is die invloedrykste sistematiese denker op teologies en wysgerige gebied uit die Middeleeue. Sy idees het 'n belangrike invloed op die Rooms-Katolieke geloof gehad.^[2]

Thomas van Aquino is gebore in die kasteel Roccasecca. Hy was lid van 'n vooraanstaande familie wat graag wou hê dat hy by die Benediktynse orde ingewy word. Hy het egter in 1244 by die Dominikaanse kloosterorde aangesluit. Sy familie was so kwaad hieroor dat sy broers hom ontvoer en in die kasteel geiselaar gehou het.^{[3]:1 et seq}

In 1246 is hy na Parys gestuur waar hy onder die Duitse filosoof Albertus Magnus gestudeer het. Later het hy Magnus na Keulen gevolg. In 1252 begin Thomas om in die Bybel onderrig te gee. Dit het hy in die Saint Jacques klooster in Parys gedoen. In hierdie tyd het hy enkele belangrike kommentare op 'n aantal Ou Testamentiese en Nuwe Testamentiese boeke geskryf. Op bevel van Pous Alexander IV het hy in 1257, saam met die teoloog Bonaventura, die graad van Magister Artium deur die universiteit van Parys verwerf.^{[3]:23 et seq}

Nadat Thomas uit Parys vertrek het, bly hy van 1259 tot 1265 in die pouslike hof in Anagni, 'n klein Italiaanse stad. In 1265 vertrek hy na die klooster by die Santa Sabina in Rome, en het voortgegaan om sy reis in 1267 na Viterbo aan te pak. In hierdie Italiaanse stad, wat die koshuis was van vele pouse, woon Thomas aan die pouslike hof.

Van 1269 tot 1272 bly hy weereens in Parys. In hierdie tydperk het hy baie besprekings met ander geleerdes en filosowe oor die Aristotelianisme en die wees van orde in die kloosters. Van 1272 tot 1273 bly Thomas weer in Italië. Daar het hy aan die Universiteit van Napels gedoseer. Teen die einde van sy lewe het hy 'n visioen gehad, waardeur hy alles wat hy tot op die punt geskryf het as nutteloos beskou het. Sedert dien het hy opgehou om te skryf. Dit verduidelik waarom sy magistrale werk Summa Theologica vandag onvoltooid is.

Vroeg in 1274 vertrek hy uit Napels na die konsilie in Lyon, maar sterf oppad daarheen in die Cisterciënzerabdy van Fossanova, tussen Napels en Rome.^{[3]:90 et seq}. In 1277 veroordeel die biskop van Parys enkele van sy stellings, maar hierdie veroordeling is later herroep toe pous Johannes XXII hom in 1323 as ’n heilige verklaar. In 1567 benoem pous Pius V, wat self 'n Dominikaan was, hom tot kerkleraar.^{[3]:103 et seq}

Aquinas se invloed op die moderne Westerse denke was aansienlik, en ’n groot deel van moderne filosofie het ontstaan óf uit die ontwikkeling van sy idees óf uit teenstand daarteen, veral op die gebied van etiek, metafisika en politieke teorie. Anders as wat die neiging destyds in die Rooms-Katolieke Kerk was,^[4] het hy verskeie idees van Aristoteles aanvaar (hy het hom "die Filosoof" genoem) en hy het probeer om Aristoteles se filosofie te laat strook met die beginsels van die Christendom.^[5] Die werke waarvoor hy die bekendste is, is Summa Theologica en die Summa contra Gentiles. Sy kommentaar op die Heilige Skrif en op Aristoteles maak ’n groot deel van sy werk uit. Aquinas is ook bekend vir sy eucharistiese gesange, wat deel van die kerk se liturgie vorm.^[6]Hy is tot heilige van die Katolieke Kerk verklaar en word voorgehou as ’n modelonderwyser vir mense wat hul oog op die priesterskap het. Die bestudering van sy werk word beskou as ’n belangrike vereiste vir toekomstige priesters of ander teologiese studente.^[7]

Thomas van Aquino skryf in sy betreklik kort lewe 'n ongeveer 'n honderd werke, insluitend:

• Kommentare op verskillende Skrifgedeeltes
• Verklarings van Aristoteles se werke
• Die regimine principum (1267), 'n (onvoltooide) traktaat oor die bestuur van die wêreldlike leiers
• Die regimine judaeorum , 'n werk oor die beleid teenoor die Jode, waarin hy hertogin Aleidis van Brabant onder meer beveel om hulle met mate te belas en om hulle te verbind tot die dra van herkenningstekens.
• Die Scriptum of kommentaar op die Sententiae van Petrus Lombardus (1252–1256)
• Summa contra gentiles Beteken – teen die heidene (1258 /1259-1264). Dit is 'n apologetisch werk teen die heidene, naamlik die Islamiete, Jode en ketterse Christene in Spanje.
• Verskeie preke.
• Quaestiones, onder andere die quaestiones die veritate en quaestiones die quodlibet .

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Thomas van Aquino.