Consonante apical

Consonante apical
consonante coronal

Una consonante apical^[1] ye un soníu consonánticu producíu apexando'l pasu del aire por aciu el ápice de la llingua (ye dicir la punta de la llingua). Esti tipu d'articulación difier del de les llaminares nes que la obstrucción producir cola llámina (terciu anterior de la llingua, asitiáu xusto detrás del ápice).

Nun ye bien frecuente'l contraste ente consonantes apicales y laminales o apicales y predorsales; frecuentemente les llingües que presenten esti tipu de contraste acutar a les africaes. N'español esistió esta diferencia ente /s̺/ (apical) y /s̪̺/ (predorsal) (esta postrera dio orixe nel centru y norte d'España a /θ/, ente que n'América, Canaries, gran parte d'Andalucía y Estremadura caltuvo felicidá sibilante ensin cambeos, pero l'apical tresformar en predorsal). Tamién en delles variedaes d'inglés estremen ente variantes d'apicales y laminales de [t]/[d]. Delles variantes d'árabe, incluyendo l'árabe de Hadhramaut, articula [t̻] como laminal pero [d̺] como apical.

El euskera tien tamién esti contraste nes sibilanes alveolares, y tamién el serbocroata. En chinu mandarín úsense esti contraste como traza adicional dientro de les postaveolares (eso estrema a les "alveo-palatales" de les "retroflexes"). El st'at'imcets usa'l contraste apical como traza secundaria pa les africaes velarizadas y non-velarizadas. El contraste ente apicales y llaminares ye tamién común en llingües australianes nes nasales, les oclusives y les llaterales.

Nel Alfabetu Fonéticu Internacional, el diacríticu pa les consonantes apicales ye / ◌̺ /.

Ver tamién

• Consonante coronal
• Consonante llaminar
• Fricativa apicoalvelar sorda
• Fricativa apicoalvelar sonora

Referencies