Төньяҡ Осетия — Алания

Рәсәй Федерацияһы субъекты

Төньяҡ Осетия — Алания Республикаһы
Республикæ Цæгат Ирыстон — Алани

Төньяҡ Осетия — Алания флагы Төньяҡ Осетия — Алания гербы
Төньяҡ Осетия — Алания флагы Төньяҡ Осетия — Алания гербы

Төньяҡ Осетия — Алания

Баш ҡала

Владикавказ

Майҙаны

80-се

- Барлығы
- һыу өҫтө %

7987 км²
0,2

Халҡы

65-се

- Барлығы
- Тығыҙлыҡ

↘703 745[1] (2016)

88.11 кеше/км²

ТТП

74-се

- Барлығы (ағым. хаҡ.)
- Йән башына

74,8[2] млрд. һум (2010)

82,4 мең һум

Федераль округ

Төньяҡ Кавказ

Иҡтисади район

Төньяҡ Кавказ

Дәүләт теле

осетин, урыҫ

Республика башлығы

Тамерлан Агузаров

Хөкүмәт рәйесе

Азамат Хадиков

Парламент рәйесе

Алексей Мачнев

РФ субъекты коды

15

ISO 3166-2 коды

RU-SE

Сәғәт бүлкәте

MSD[d], UTC+3:00[d] һәм Европа/Москва[d][3]

Бүләктәре:

Ленин ордены Октябрь Революцияһы ордены Халыҡтар Дуҫлығы ордены
(аудио)
(аудио)
Төньяҡ Осетия — Алания гимны
noicon
Помощь по воспроизведению

Төньяҡ Осетия — Алания Республикаһы (Төньяҡ Осетия, осет. Республикæ Цæгат Ирыстон — Алани как звучит (мәғл.)) — республика, Рәсәй Федерацияһы субъекты, Төньяҡ Кавказ федераль округы составына инә[4].

Баш ҡалаһы — Владикавказ.

География

Төньяҡ Осетия — Алания Республикаһы төньяҡта — Ставрополь крайы, көнбайышта — Ҡабарҙы-Балҡар Республикаһы, көньяҡта — Көньяҡ Осетия һәм Грузия, көнсығышта — Ингушетия һәм Чечня менән сиктәш. Майҙаны — 7987 км².

Тарих

РСФСР составындағы автономиялы өлкә булараҡ 1924 йылдың 7 июлендә ойошторола. 1936 йылда АССР тип үҙгәртелә.

Халҡы


100 000
200 000
300 000
400 000
500 000
600 000
700 000
800 000
1959
1991
1996
2001
2006
2011
2016

Рәсәй Дәүләт статистикаһы федераль хеҙмәте мәғлүмәттәре буйынса, республика халҡы 703 745 (2016) кеше тәшкил итә. Халыҡ тығыҙлығы — 88,11 кеше/км2 (2016). Ҡала халҡы — 64,22 % (2015).

Республикала башлыса осетиндар (66,5 %) һәм урыҫтар (20,6 %) йәшәй. 2002 йылда — 188, 2010 йылда — 210 башҡорт йәшәгәне теркәлгән[5][6].

Административ-территориаль бүленеш

Төньяҡ Осетия — Алания составында 1 республика ҡарамағында ҡала (Владикавказ) һәм 8 район бар.

Иҫкәрмәләр

  1. ↑ Оценка численности постоянного населения на 1 января 2016 года и в среднем за 2015 год. Дата обращения: 27 март 2016. Архивировано 27 март 2016 года.
  2. ↑ Валовой региональный продукт по субъектам Российской Федерации в 1998-2010гг. (xls). Росстат.
  3. ↑ https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/europe
  4. ↑ Конституция Российской Федерации. Ст. 5, пп. 1, 2
  5. ↑ Перепись населения 2002. Том 4 — «Национальный состав и владение языками, гражданство». 3. Население по национальности и владению русским языком по субъектам Российской Федерации 2007 йыл 17 февраль архивланған.
  6. ↑ Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года. Приложение 7. Национальный состав населения по субъектам Российской Федерации 2012 йыл 1 июнь архивланған.

Әҙәбиәт

  • Григорович С. Ф. По горам и равнинам Северной Осетии: Спутник туриста, краеведа и экскурсанта. — Изд. 2-е, доработ. — Орджонникидзе: Северо-Осетинское книжное издательство, 1960. — 128 с.
  • Бероев Б. М. По Северной Осетии. — Изд. 2-е, испр. и доп.. — М.: Физкультура и спорт, 1984. — 144 с. — (По родным просторам). — 50 000 экз.

Һылтанмалар

commons: Төньяҡ Осетия — Алания Викимилектә
n: Төньяҡ Осетия — Алания Викияңылыҡтарҙа
voy: Төньяҡ Осетия — Алания Викигид