Арэў Рыгораўна Багдасаран

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Багдасаран.
Арэў Багдасаран
арм.: Արև Բաղդասարյան
Арэга Багдасаран — удзельніца мастацкай самадзейнасці (1929 г.)
Арэга Багдасаран — удзельніца мастацкай самадзейнасці (1929 г.)
Дата нараджэння 2 красавіка 1918(1918-04-02)[1]
Месца нараджэння
Дата смерці 17 лютага 1994(1994-02-17)[2] (75 гадоў)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства Сцяг СССР СССР
Адукацыя
Прафесія выканаўца песень і танцаў народаў свету
Гады актыўнасці 1936—1994
Псеўданімы Нахшун баджы
Тэатр
Узнагароды
Ордэн «Знак Пашаны»
Медаль «У азнаменаванне 100-годдзя з дня нараджэння Уладзіміра Ільіча Леніна»
Медаль «У азнаменаванне 100-годдзя з дня нараджэння Уладзіміра Ільіча Леніна»
Медаль «За абарону Каўказа»
Медаль «За абарону Каўказа»
Медаль «За доблесную працу ў Вялікай Айчыннай вайне 1941-1945 гг.»
Медаль «За доблесную працу ў Вялікай Айчыннай вайне 1941-1945 гг.»
Медаль «Ветэран працы»
Медаль «Ветэран працы»
Народны артыст Армянскай ССР — 1961 Заслужаны артыст Армянскай ССР — 1955
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Арэў (Арэга) Рыгораўна Багдасаран (арм.: Արև Բաղդասարյան, 2 красавіка 1913, с. Шушыкенд/Шош Елізаветпальскай губерні — 17 лютага 1994) — народная артыстка Армянскай ССР (1961), заслужаная артыстка Армянскай ССР (1955), выканаўца песень і танцаў народаў свету.

Біяграфія

Пасля нараджэння з сям’ёй пераехала ў Баку, дзе скончыла школу. Любоў да сцэны і багатыя прыродныя дадзеныя, прывялі Арэў у танцавальны кружок мастацкай самадзейнасці, у 1936 г. як танцорка заваявала першае месца на алімпіядзе ў Растове-на-Доне.

У 1937 годзе скончыла Азербайджанскі народнагаспадарчы інстытут імя К. Маркса (зараз Азербайджанскі дзяржаўны эканамічны ўніверсітэт).

Творчы шлях

Пасля сканчэння інстытута паступіла ў Дзяржаўны ансамбль народнага танца Азербайджана і праз некаторы час стала яго салісткай. Вучылася ў Тамары Ханум (Петросянц). У 1938 годзе ў складзе ансамбля танца Арэў Багдасаран брала ўдзел у першай Дэкадзе азербайджанскага мастацтва ў Маскве. Пасля вяртання з маскоўскай дэкады яе як адну з вядучых салістак ансамбля скіравалі на навуку ў Бакінскае харэаграфічнае вучылішча, дзе яна атрымала прафесійную адукацыю.

У перыяд Вялікай Айчыннай вайны была ў ліку першых армянскіх актрыс, скіраваных на фронт з канцэртамі для ваяроў 89-й армянскай Таманскай дывізіі.

З 1942 года Арэў стае салісткай філармоніі Армянскай ССР, выканаўцай танцаў і песень народаў свету, створаны для яе невялікі ансамбль хутка заваяваў слыннасць.

Пасля вайны Арэў Багдасаран сярод зорак савецкай сцэны пабывала ў замежнае турнэ. З 1946 па 1948 год працавала ў Дзяржаўным эстрадным аркестры Армянскай ССР пад кіраўніцтвам кампазітара Арцемія Айвазяна.

Са з’яўленнем тэлебачання, Арэў Багдасаран была першай армянскай салісткай, якая была ганаравана браць удзел у першай музычнай праграме Цэнтральнага тэлебачання Савецкага Саюза.

У 1948 годзе сама арганізавала ансамбль народных прылад, з якім выступала амаль да апошніх дзён свайго жыцця. З моманту стварэння ансамбль прыцягваў слухачоў сваім высокім прафесійным роўнем, размаітым рэпертуарам і віртуознымі сольнымі выкананнямі. У кастрычніку 1948 года Багдасаран была запрошана для здымак у кінастужцы «Дзяўчына Арарацкай даліны».

У 1951 годзе была запрошана ў Маскву для ўдзелу ў супольнай канцэртнай праграме майстроў айчыннага мастацтва і замежных краін у эстрадным тэатры «Эрмітаж». Канцэрты былі арганізаваны па ініцыятыве Сталіна, які разам з членамі палітбюро быў на іх адкрыцці.

Пасля завяршэння гастроляў у Маскве Саюз мастакоў Арменіі атрымаў заказ на выраб партрэта Багдасаран і яе скульптуры. Гэту працу выканалі вядомыя майстры — Арпенік Налбандзян і Тэрэза Мірзаян. Яны працавалі адначасна. Арэў пазіравала ў касцюме «Нахшун баджы», А. Налбандзян малявала яе партрэт на ўвесь рост, а Т. Мірзаян ляпіла скульптуру. Працы спачатку дэманстраваліся на ВДНГ у Маскве, а потым былі павернуты ў Арменію.

Партрэт Арэў Багдасаран быў змешчаны ў ерэванскім кінатэатры «Масква», дзе доўгія гады прыцягваў увага гледачоў сваёй маляўнічасцю, а яе бронзавая скульптура заняла годнае месца ў Нацыянальнай галерэі Арменіі.

З 1955—1987 год — кіраўнік і салістка ансамбля песні і скокаў народаў свету «Барэкамуцюн» («Дружба»).

За 50 гадоў сваёй сцэнічнай дзейнасці Арэў Багдасаран выканала дзясяткі песень і танцаў розных народаў, і ўсе яны адрознівалася самабытнасцю і ўнутранай цеплынёй. У яе рэпертуару было больш 70 песень і скокаў, з якіх амаль палова армянскія. Вянком творчасці Арэў Багдасаран сталі карабахскія песні і танцы, і сярод іх вядомая на ўвесь свет Нахшун баджы[3], якая стала яе візітнай карткай і аўтарам якой была сама артыстка. Многія песні з рэпертуару Арэў Багдасаран трывала ўвайшлі ў побыт армян і сталі набыткам армянскага народа.

У 1955 годзе Указам Прэзідыума Вярхоўнай Савета Армянскай ССР ад 6 жніўня Арэў Багдасаран было прысвоена званне «Заслужанай артысткі Армянскай ССР».

Памерла 17 лютага 1994. Пахавалі Арэў Багдасаран у касцюме Нахшун баджы.

Зноскі

  1. ↑ а б в Армянская савецкая энцыклапедыя / пад рэд. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  2. ↑ а б в Ով ով է. հայեր / пад рэд. Հ. Այվազյան — Երևան: Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 2005. — Т. 1. — С. 202.
  3. ↑ Любимая ставшая народной песня карабахских армян, которую поют на карабахском диалекте(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 27 кастрычніка 2017. Праверана 28 лістапада 2016.

Літаратура

  • Егиян В. Передовые женщины Армении. — Ереван, 1971.
  • Степанян Г. Биографический словарь (Деятели армянской культуры) : В 3-х т. — Т. 1. — Ереван, 1973.
  • Араксманян А. Арев Багдасарян. — Ереван, 1973.

Спасылкі