Гале (Саксонія-Ангальт)

Горад Гале Halle (Saale) Герб[d] Сцяг Рыначная плошча і Чырвоная вежа ў Гале Краіна  Германія Зямля Саксонія-Ангальт Каардынаты 51°28′ пн. ш. 11°58′ у. д.HGЯO Унутраны падзел 5 гарадскіх раёнаў і 35 кварталаў Обербургамістр Бернд Віганд (беспартыйны) Плошча 135,02 км² Вышыня цэнтра 87 м Водныя аб’екты Заале і Вайсэ-Эльстэр Насельніцтва 232 963 чалавек (2010) Шчыльнасць 1725 чал./км² Часавы пояс UTC+1, летам UTC+2 Тэлефонны код 0345 Паштовы індэкс 06099-06132 Аўтамабільны код HAL Афіцыйны код 15 0 02 000 Афіцыйны сайт halle.de (ням.) Гале на карце Германіі

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Га́ле, часам Ха́ле (ням.: Halle (Saale)) — горад у Германіі, які стаіць на рацэ Зале. Самы населены горад зямлі Саксонія-Ангальт: па стане на 2005 год у ім пражывала каля 240 тысяч чалавек (з іх больш за 18 тысяч студэнтаў).

Горад вядомы сваім універсітэтам, які быў заснаваны ў 1694 годзе; у 1817 годзе Універсітэт Гале быў аб’яднаны з Універсітэтам горада Вітэнберг; з 1933 года аб’яднаны ўніверсітэт завецца Універсітэт імя Марціна Лютэра Гале-Вітэнберг (ням.: Martin-Luther-Universität Halle-Wittenberg).

Гале ўпершыню згадваецца ў 806 годзе.

Першыя паселішчы ўзніклі тут дзякуючы ўдаламу размяшчэнню і солевым радовішчам. Само слова «гале», як прынята лічыць, кельцкага паходжання, і азначае «месцы, багатыя соллю». Соль вызначыла лёс горада: з аднаго боку, яму заўсёды атрымоўвалася заставацца паспяховым і багатым дзякуючы гэтай жыццёва неабходнай спецыі; з іншай, развіццё саляварнай прамысловасці з часам атрымала лагічны працяг — тут у гады ГДР былі засяроджаны хімічныя заводы, і гэта вельмі згубна адбілася на экалогіі ўсяго рэгіёна.

Горад вядзе сваю гісторыю з IX стагоддзя, калі Карл Вялікі заснаваў тут крэпасць — адну з шэрага ахоўных збудаванняў на ўсходніх межах Імперыі франкаў. Гарадскі статус быў падараваны новаму паселішчу ў 981 годзе імператарам Атонам II. З сярэдзіны X стагоддзя Гале на працягу амаль сямі стагоддзяў уваходзіў у склад архібіскупства Магдэбург.

У 1648 годзе горад быў уключаны ў склад курфюрства Брандэнбург, а з пераўтварэннем апошняга ў Прускае каралеўства стаў прускім горадам.

Гале цалкам захаваў свой гістарычны цэнтр, у той час як у Лейпцыгу, усяго ў 40 кіламетрах ад Гале, ацалела толькі некалькі будынкаў.

¹ Вынікі перапісу насельніцтва
² 6 мая 1990: аб’яднанне Гале і Гале-Нойштат

• Оўлу, Фінляндыя (1968)
• Каімбра, Партугалія (1974)
• Лінц, Аўстрыя (1975)
• Грэнобль, Францыя (1976)
• Карлсруэ, Германія (1987)
• Гільдэсгайм, Германія (1992)
• Уфа, Расія (1997)

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Гале (Саксонія-Ангальт)