Рута (род раслін)

Рута (род раслін)
Ruta chalepensis. Агульны выгляд квітнеючай расліны.
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Надпарадак:  Rosanae Парадак:  Сапіндакветныя Сямейства:  Рутавыя Падсямейства:  Rutoideae Род:  Рута
Міжнародная навуковая назва
Ruta L., Sp. Pl. 1: 383 (1753)
Тыпавы від
Ruta graveolens L. [1] — Рута пахучая
Даччыныя таксоны
Гл. тэкст
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   29000 NCBI   37564 EOL   71066 GRIN   g:10605 IPNI   35941-1

Ру́та^[2][3] (Ruta) — род кветкавых раслін сямейства Рутавыя (Rutaceae). У складзе роду 10 відаў, распаўсюджаны ў міжземнаморска-чарнаморскім рэгіёне. Таксама некаторыя віды інтрадукаваныя і культывуюцца за межамі натуральнага распаўсюджання^[4].

Гэта вечназялёныя расліны, паўкусты або кусты. Яны багатыя эфірнымі алеямі, таму маюць інтэнсіўны пах. Сцёблы 15-75 см, голыя. Чаргова размешчанае лісце 1—3-пёрыстыя; ліставыя фрагменты даўгаватыя. Кветкі знаходзяцца ў канчатковых кластарах або мяцёлках. Чашалісцікі злітыя на іх аснове. Жаўтлявыя пялёсткі цэлыя, зубчастыя або раснічастыя. Восем ці дзесяць тычынак утвараюцца. Сферычныя або пляската-сферычныя каробачкі дыяметрам ад 6 да 8 міліметраў і ўтрымліваюць некалькі насенін. Чорнае насенне — ад 2 да 2,5 міліметраў даўжынёй.

Род Рута ўваходзіць у сямейства Рутавыя (Rutaceae) парадку Сапіндакветныя (Sapindales).

У складзе роду 10^[4]-15^[5]:

• Ruta angustifolia Pers.
• Ruta biebersteinii Neilr
• Ruta buxbaumii Poir.
• Ruta chalepensis L.
• Ruta coronata (Griseb.) Nyman
• Ruta corsica DC.
• Ruta crenulata (Boiss.) Burkill
• Ruta erythraea (Boiss.) Aitch. & Hemsl.
• Ruta graveolens L. typus^[1] — Рута пахучая, ці Рута духмяная, ці Бута пахучая, ці Зіма-зелень
  • [syn. Ruta hortensis Mill.]
• Ruta linifolia L.
• Ruta macrophylla Sol.
• Ruta microcarpa Svent.
• Ruta montana L.
• Ruta oreojasme Webb & Berthel.
• Ruta patavina L.
• Ruta pedicellata (Bunge ex Boiss.) Aitch. & Hemsl.
• Ruta pinnata L.f.
• Ruta suaveolens DC.
• Ruta thesioides Fisch. ex DC.

Злева направа. Кветка руты пахучай. Плод — шматнасенная каробачка. Плод, які раскрыўся

• Прохараў В. М. Рута // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 13: Праміле — Рэлаксін / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 13. — С. 473. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0216-4 (т. 13).
• Рута, род растений из семейства рутовых // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
• Рута // Українська мала енциклопедія : 16 кн. : у 8 т. / проф. Є. Онацький. — Накладом Адміністратури УАПЦ в Аргентині. — Буенос-Айрес, 1964. — Т. 7, кн. XIII : Літери Риз — Се. — С. 1649—1651. — 1000 екз.

• Рута — род Ruta: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)