Гелий
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Сĕлтĕлле металсем | Сĕлтĕлле-çĕрле металсем | Куçăмлă металсем | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Çăмăл металсем | Металлоидсем | Инертлă газсем | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Гели/Helium (He) | |
---|---|
Атом номерĕ | 2 |
Ансат япалалăхăн курăмĕ | Тĕссĕр, шăршăсăр тата тутăсăр газ |
Атом палăрăмĕсем | |
Атом масси (моль масси) |
4,002602 а. е. м. (г/моль) |
Атом радиусĕ | ? (31)[1] пм |
Ионизаци энергийĕ (пĕрремĕш электрон) |
2361,3(24,47) кДж/моль (эВ) |
Электронсен конфигурацийĕ | 1s2 |
Химилле палăрăмсем | |
Ковалентла радиус | 28[1] пм |
Ион радиусĕ | 93[1] пм |
Электронегативлăх (Полинг шучĕпе) |
4,5 |
Электрод потенциалĕ | 0 |
Оксидлав капашĕсем | 0 |
Ансат япалалăхăн термодинамикăлла палăрăмĕсем | |
Тачăлăх | 0,147 (при −270 °C) 0,00017846 ( +20 °C) г/см³ |
Пайлавла ăшăшăнăçтарăш | 20,79[2] Дж/(K·моль) |
Ăшăяраслăх | 0,152 Вт/(м·K) |
Шăрану температури | 0,95 (2,5 МПа) K |
Шăраннин пайлавла ăшши | n/a кДж/моль |
Вĕрев температури | 4,215 (для 4He)[2] K |
Пăспулăмăн ăшăлăхĕ | 0,08 кДж/моль |
Моль калăпăшĕ | 31,8 см³/моль |
Ансат япалалăхăн кристалл решетки | |
Решетке тытăмĕ | гексагоналлă |
Решетке периочĕ | a=3,570; c=5,84 Å |
c/a танлашăнни | 1,633 |
Дебай температури | n/a K |
Ѓели (He, α) лат. helium — Элементсен периодикăллă системин иккĕмĕш элеменчĕ, молекулăсăр пĕр атомлă çăмăл сахал газ.
He | 2 |
4,002602 | |
1s2 | |
Гелий |
Газăн фазăри пахалăхĕсем
Конденци фазăри пахалăхĕсем
Изотопӗсем
Ҫутҫанталӑк гелийӗсенчен авалхи икӗ стабильлӗ: 4
He (авалхи анлӑ сарӑлни-99,99986 %) тата сайра тӗл пулакан 3
He (0,00014 %; гели содержанийӗ-3-мӗш ҫутҫанталӑк ҫӑлкуҫӗсенче самаях анлӑ ҫӗрсенче пиҫме пултарать). Авалхи гели искусствӑлла ултӑ радиоактивлӑ паллӑ.
Хӑнӑхса ҫит
Гелипе промышленноҫра тата халӑх хуҫалӑхӗнче анлӑн усӑ кураҫҫӗ:
- металлургире таса металл шӑратмашкӑн хӳтӗлев газӗ пулса[ҫӑлкуҫне 3408 кун кӑтартман];
- апат-ҫимӗҫ промышленноҫӗнче (E939 апат хушса ҫырӑннӑ) пропеллент тата упаковка газӗ;
- ытлашши температура илмелли хладагент пек (уйрӑммӑн илсен металсене пурлӑха куҫарма);
- сывлӑша вӗҫекен карапсене (дирижабельсемпе аэростатсене) тултарма - водородпа танлаштарсан гелисен ҫӗклемелли вӑйӗпе танлаштарсан ним хӑрушсӑрлӑх та ҫук;
- тарӑн тарӑн путма сывлӑш хутӑшӗнче (дайвинг Баллонӗ);
- сывлӑш шарикӗсене тата метеорологи зондӗсен хупписене тултарма[3];
- газ разряд трубкисене тултарма;
- ядерлӑ реакторсен хӑш-пӗр типӗсенче теплоходитель пулса;
- газ хроматографийӗнче носитель пул;
- трубопроводсемпе хурансенчи кӑвакалсене шырама (с. Гели тетрискатель);
- рабочи ӳчӗн компоненчӗ пек гелий-нононсен лазерӗсенче;
- хытӑ магнит дискӗсем ҫинче наполеительсен хальхи моделӗсенче направительсем;
- ҫут тӗнчери лампӑсен колбисене тултарма ҫакӑ ҫутӑ ҫипсенчен тухӑҫлӑ уйӑрса илме май парать.
Унсӑр пуҫне нуклид 3
Нейтронлӑ нейтронлӑ детекторсен ӗҫ веществипе, ҫав шутра позиципе туйӑмлӑ нейтронлӑ детекторсен техникинче, поляризатор пулса, усӑ кураҫҫӗ. Гели-3 ҫавӑн пекех термоядерлӑ энергетика валли малашлӑхлӑ пуртӑ шутланать. Гели ирӗлни-3 гелире-4-мӗш сӑвӑ йӗркисенче ытлашши температурӑна илес тесе усӑ кураҫҫӗ.
Вуламалли
Асăрхавсем
- ^ 1, 2 тата 3 Size of helium in several environments (акăлч.). www.webelements.com. Тĕрĕсленĕ 10 Утӑ уйӑхӗн 2009.
- ^ 1 тата 2 Редкол.:Кнунянц И. Л. (гл. ред.) Химическая энциклопедия: в 5 т.. — Мускав: Советская энциклопедия, 1988. — Т. 1. — С. 513-514. — 623 с. — 100 000 экз.
- ^ Сывлӑш шарӗсем вӗҫнӗ чухне витӗм кӳрекен факторсем 2021 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 26-мӗшӗнче архивланӑ.
Каçăсем
- Гелий на Webelements (выр.)
- Гелий в Популярной библиотеке химических элементов 2007 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 20-мӗшӗнче архивланӑ. (выр.)