Φλογοβόλο

Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο. Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Για τη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {χωρίς παραπομπές|2|10|2024}

Γενικά φλογοβόλο χαρακτηρίζεται οτιδήποτε εκπέμπει φλόγα και, κατ' επέκταση στις δημώδεις εκφράσεις, το φλογερό ή περιφλεγές.

Ιδιαίτερα όμως στο στρατό ξηράς φλογοβόλο ονομάζεται ειδική συσκευή από την οποία εκπέμπεται φλόγα προς ορισμένη κατεύθυνση και σε αρκετό βεληνεκές, η οποία μπορεί να προκαλέσει σε αντίπαλες ομάδες ανδρών εγκαύματα μέχρι και απανθράκωση, καθώς και πυρκαγιά σε ξύλινες κατασκευές ή ξηρά δάση. Έτσι το φλογοβόλο κατατάσσεται κυρίως στα όπλα.

Το φλογοβόλο αποτελείται από ένα δοχείο ή δεξαμενή, που περιέχει τη καύσιμη ύλη, που συνδέεται με ένα σύστημα πίεσης και μια διάταξη βολής. Το σύστημα πίεσης αποτελείται από επιμέρους δοχείο που περιέχει αέριο σε μεγάλη πίεση. Το αέριο αυτό διοχετευόμενο στο δοχείο καυσίμου προκαλεί την εκτόξευση του καυσίμου επί του στόχου. Η εκτόξευση αυτή πραγματοποιείται από το σύστημα βολής που αποτελείται από δύο μέρη τη βαλβίδα και από μια διάταξη σωλήνα (σύστημα εκροής) στη άκρη της οποίας βρίσκεται το σύστημα ανάφλεξης. Συνέχεια της βαλβίδας εκροής, με την οποία ελέγχεται η ροή του καυσίμου, είναι ο σωλήνας από τον οποίο και κατευθύνεται το καύσιμο προς τον στόχο. Το σύστημα ανάφλεξης παρέχει στον χειριστή την δυνατότητα (τον τρόπο) της ανάφλεξης του καυσίμου μόλις εξέλθει του στομίου και που συνήθως επιτυγχάνεται με ηλεκτρικό σπινθήρα.

Η καύσιμη ύλη του φλογοβόλου αποτελείται από διάφορα παράγωγα του πετρελαίου καθώς και μίγματα αυτών όπως νάφθα, βενζίνη κ.λπ. που βρίσκονται όμως σε κατάσταση πυκνόρρευστου υγρού με προσθήκη συμπυκνωτικής ουσίας, γνωστότερη ως «ναπάλμ». Η καύσιμη αυτή ύλη καιόμενη κατά την εξακόντισή της αναπτύσσει θερμοκρασία που υπερβαίνει τους 1200 βαθμούς Κελσίου. Ανάλογα με τη χωρητικότητα του δοχείου της καύσιμης ύλης το φλογοβόλο διακρίνεται σε βαρύ, που φέρεται σε άρμα μάχης, που ονομάζεται φλογοβόλο άρμα, και σε ελαφρύ ή φορητό φλογοβόλο που φέρεται από έναν άνδρα, τον χειριστή.

Το φλογοβόλο άρμα φέρει δεξαμενή ή δεξαμενές περίπου 100 - 200 λίτρων και σε ορισμένες περιπτώσεις ρυμουλκό βυτίο με διπλάσια ή τριπλάσια ποσότητα. Το βεληνεκές του εκτοξευόμενου καύσιμου υγρού από φλογοβόλο άρμα κυμαίνεται στα 80-120 μ., η δε διάρκεια της συνεχούς βολής είναι της τάξεως των μόλις 30 - 40 δευτερολέπτων.

Το φορητό φλογοβόλο έχει γενικά τη μορφή του αμπελουργικού ψεκαστήρα που φέρεται με κατάλληλους ιμάντες στα νώτα του χειριστή και ο ίδιος χειρίζεται τον σωλήνα είτε με διαλείπουσα βολή είτε κατά συνεχή βολή. Το βεληνεκές του φορητού φλογοβόλου φθάνει τα 35-40 μ. ενώ ο χρόνος συνεχούς βολής φθάνει τα 10 πρώτα λεπτά της ώρας, (η διαφορά με εκείνου του άρματος είναι η μικρότερη πίεση που ασκείται στο φορητό).

Τα φλογοβόλα ως όπλα χρησιμοποιήθηκαν τόσο στον Α΄ Π.Π. όσο και ευρύτερα στο Β΄ Π.Π. Εισήχθηκαν δε και στον ελληνικό στρατό αμέσως μετά την μεταπολεμική οργάνωσή του. Εκτός όμως της πολεμικής χρήσης, το φλογοβόλο έχει χρησιμοποιηθεί και σε ειρηνικές περιόδους σε διάφορες κυρίως γεωργικές εφαρμογές, όπως εκείνη στην Ελλάδα το 1928.

Κατά τη περίοδο του μεσοπολέμου φλογοβόλα χρησιμοποιήθηκαν στην ελληνική ύπαιθρο κυρίως στη καταπολέμηση των ακρίδων. Συγκεκριμένα, το 1928, όταν μεγάλα σμήνη από ακρίδες εμφανίσθηκαν στο Νομό Φθιώτιδας και Φωκίδας επιχειρήθηκε η αντιμετώπισή τους με φλογοβόλα (τύπου "Καλιμάξ" και "Οτομάξ") που η καύσιμη ύλη τους ήταν φωτιστικό πετρέλαιο, ή ακάθαρτο, αναμεμιγμένο με βενζίνη. Εκείνοι οι τύποι φλογοβόλων απέδιδαν φλόγα μήκους 5-6 μ. Μάλιστα είχε υπολογιστεί πως μ΄ ένα δοχείο πετρελαίου καίονταν υπό άριστες συνθήκες μέχρι 200.000 ακρίδες. Σ΄ εκείνη την επιχείρηση μετρήθηκαν (κάηκαν) 1.200.000 οκάδες ακρίδων, του 5ου σταδίου, δηλαδή περίπου 1.200.000.000 έντομα. Ο κίνδυνος όμως πυρκαγιάς και ο άνεμος τις περισσότερες φορές παρεμπόδιζαν την επιχείρηση η οποία γινόταν σταδιακά. Βέβαια σήμερα τέτοιοι μέθοδοι έχουν εγκαταλειφθεί λόγω της πολύ μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας των νεότερων εντομοκτόνων – ακριδοκτόνων (π.χ. εξαχλωριούχου βενζολίου) που επιχειρείται αν χρειασθεί από ειδικά ψεκαστικά αεροσκάφη.

Στην Ιστορία η πρώτη εφαρμογή φλογοβόλου συσκευής με τη σημασία πολεμικού όπλου ανάγεται στους Βυζαντινούς χρόνους κατά τη χρήση του θαυμαστού τότε Υγρού πυρός, κυρίως στους κατά θάλασσα αγώνες των Βυζαντινών.