Natria jodato

Natria jodato
Kemia strukturo de la Natria jodato
3D Kemia strukturo de la Natria jodato
Alternativa(j) nomo(j)
Jodato de natrio Natria salo de jodata acido
Kemia formulo	NaIO3
CAS-numero-kodo	7681-55-2
ChemSpider kodo	22760
PubChem-kodo	23675764
Fizikaj proprecoj
Aspekto	Ortorombaj senkoloraj aŭ blankaj senodoraj kristaloj
Molmaso	197.89 g mol−1
Smiles	[Na+].[O-]I(=O)=O
Denseco	4,28 g/cm3
Fandopunkto	425  ℃ (797  ℉; 698 K) (anhidra) malkomponiĝas 19.85  ℃ (67.73  ℉; 293.00 K) (kvinhidrata)
Solvebleco:Akvo	Akvo:2.5 g/100 mL (0  ℃) 8.98 g/100 mL (20  ℃) 9.47 g/100 mL (25  ℃) 32.59 g/100 mL (100  ℃)
Solvebleco	Acetata acido: solvebla Etanolo: nesolvebla Dumetil-formiamido
Mortiga dozo (LD50)	108 mg/kg (muso, intravejna) 505 mg/kg (muso, buŝa)
Sekurecaj Indikoj
Risko	R8 R22 R42/43
Sekureco	S2 S17 S22 S36/37 S45
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero O Oksidiga agento Xn Noca por la sano
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo-piktogramo
GHS Signalvorto	Damaĝa substanco
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H272, H302, H317, H334
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P220, P261, P280, P342+311
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 ℃ kaj 100 kPa)

Natria jodato, jodato de natrio aŭ NaIO₃ estas natria neorganika kombinaĵo el jodata acido. Jodato de natrio estas oksidagento^[1], kaj kiel tia ĝi povas kaŭzi brulon kiam en kontakto kun organikaj substancoj aŭ reduktagentoj. Ĝi uzatas kiel antisepsia, malinfektilo, nutro-aldonaĵo^[2], ktp.

Sintezo

• Kompleta neŭtraligo de jodata acido kaj kaŭstika sodo:

${\displaystyle {\mathsf {HIO_{3}+NaOH\ {\xrightarrow {}\ NaIO_{3}+H_{2}O}$

• Joda dissolvado en varma solvaĵo de natria hidroksido

${\displaystyle {\mathsf {3\;I_{2}+6\;NaOH\ {\xrightarrow {80^{o}C}\ NaIO_{3}+5\;NaI+3\;H_{2}O}$

• aŭ natria karbonato:

${\displaystyle {\mathsf {3\;I_{2}+3\;Na_{2}CO_{3}\ {\xrightarrow {80^{o}C}\ NaIO_{3}+5\;NaI+3\;CO_{2}\uparrow }$

• Per elektrolizo de solvaĵo da natria jodido:

${\displaystyle {\mathsf {NaI+3\;H_{2}O\ {\xrightarrow {e^{-}\ NaIO_{3}+3\;H_{2}\uparrow }$

• Varma oksidado de jodo kaj kloro en solvaĵo de natria hidroksido:

${\displaystyle {\mathsf {I_{2}+5\;Cl_{2}+12\;NaOH\ {\xrightarrow {80^{o}C}\ 2\;NaIO_{3}+10\;NaCl+6\;H_{2}O}$

• Oksidado de jodo per natria klorato:

${\displaystyle {\mathsf {I_{2}+2\;NaClO_{3}\ {\xrightarrow {}\ 2\;NaIO_{3}+Cl_{2}$

• Oksidado de jodo per natria bromato:

${\displaystyle {\mathsf {I_{2}+2\;NaBrO_{3}\ {\xrightarrow {}\ 2\;NaIO_{3}+Br_{2}$

• Dissolvado de kvinoksido de jodo kaj natria hidroksido:

${\displaystyle {\mathsf {I_{2}O_{5}+2\;NaOH\ {\xrightarrow {}\ 2\;NaIO_{3}+H_{2}O}$

• Reakcio pri duobla interŝanĝo inter arĝenta jodato kaj natria klorido:

${\displaystyle {\mathsf {AgIO_{3}+NaCl\ {\xrightarrow {}\ NaIO_{3}+AgCl}$

Reakcioj

• La anhidra salo estiĝas per vakua sekigado de la hidrato:

${\displaystyle {\mathsf {NaIO_{3}\cdot H_{2}O\ {\xrightarrow {80-100^{o}C,vacuum}\ NaIO_{3}+H_{2}O}$

• Sub alta temperaturo, natria jodato malkomponiĝas:

${\displaystyle {\mathsf {2\;NaIO_{3}\ {\xrightarrow {>500^{o}C}\ 2\;NaI+3O_{2}$

• Ĝi estas forta oksidagento:

${\displaystyle {\mathsf {2\;NaIO_{3}+12\;HCl\ {\xrightarrow {}\ I_{2}+4\;Cl_{2}\uparrow +2\;NaCl+6\;H_{2}O}$

• Natria perjodato estiĝas per elektrolizo de natria jodato:

${\displaystyle {\mathsf {NaIO_{3}+H_{2}O\ {\xrightarrow {e^{-}\ NaIO_{4}+H_{2}\uparrow }$

• Natria jodato reakcias kun fosfata acido por estigi jodon kaj la respektivan natrian fosfaton:

${\displaystyle {\mathsf {NaIO_{3}+5\;NaI+2\;H_{3}PO_{4}\ {\xrightarrow {e^{-}\ 3\;I_{2}+2\;Na_{3}PO_{4}+3\;H_{2}O}$

• Jodato fariĝas perjodato en la ĉeesto de natria hipoklorito:

${\displaystyle {\mathsf {NaIO_{3}+NaOCl\ {\xrightarrow {}\ NaIO_{4}+NaCl}$

Literaturo

• The Chemical News and Journal of Industrial Science: With which is ..., William Crookes, James H. Gardiner, Gerald Druce, H. W. Blood Ryan
• Chemistry, John Daintith
• Techniques in Clinical Chemistry: A Handbook for Medical Laboratory Technicians, Frederick N. Bullock
• Comprehensive Chemistry XI, Dr. N . K. Verma, S. K. Khanna, Dr. B. Kapila
• Excel With Subjective Chemistry For Cbse-Pmt Final Examination, Prof. S. K. Khanna,Dr. N. K. Verma, Dr. B. Kapila

v • d • r Neorganikaj saloj de natrio  • Natria aluminiato • Natria heksafluoro-aluminiato • Natria kloroaluminiato • Natria antimonato • Natria tioantimonato • Natria heksafluoro-antimonato • Dunatria hidrogena arsenato • Dunatria metila arsenato • Natria arsenato • Natria heksafluoro-arsenato • Natria duhidrogena arsenato • Natria arsenito • Natria azido • Natria bismutato • Natria kvarborato • Dunatria oktaborato • Natria oktaborato • Natria kvarfluoroborato • Natria metaborato • Natria perborato • Natria bromato • Natria bromido • Natria hipobromito • Natria cianato • Natria tiocianato • Natria tiocianido • Natria cianido • Natria ferocianido • Natria dukloro-izo-cianurato • Natria heksacianoferato • Natria bifluorido • Natria fluorido • Dunatria fosfato • Fosfato de natrio dubaza • Natria unuhidrogena fosfato • Dunatria pirofosfato • Natria aluminia fosfato • Natria bifosfato • Natria duhidrogena fosfato • Natria dutiofosfato • Natria fosfato • Natria heksafluoro-fosfato • Natria heksakloro-fosfato • Natria heksametafosfato • Natria hipofosfato • Natria metafosfato • Kvarnatria pirofosfato • Natria unufluorofosfato • Natria dufluorofosfato • Natria tiofosfato • Natria fosfido  • Dunatria hidrogena fosfito • Natria bifosfito • Natria hipofosfito • Natria pirofosfito • Natria duhidrogena fosfito • Natria germaniumato • Natria aluminia hidrido • Natria borohidrido • Natria cianoborohidrido • Natria hidrido • Natria hidroksido • Natria jodato • Natria perjodato • Natria jodido • Natria hipojodito • Natria jodito • Natria bikarbonato • Natria karbonato • Natria perkarbonato • Natria tiokarbonato • Natria klorato • Natria perklorato • Natria klorido • Natria hipoklorito • Natria klorito • Natria dukromiato • Natria kromiato • Natria manganato • Natria permanganato • Natria molibdenato • Natria molibdato • Natria nitrato • Natria peroksonitrato • Natria nitrido • Natria hiponitrito • Natria kobaltonitrito • Natria nitrito • Natria peroksonitrito • Natria poloniido  • Natria oksido • Natria peroksido • Natria heksafluoro-platenato • Natria heksakloro-platenato • Natria polisulfido • Natria per-reniato • Natria selenato • Natria selenido • Natria selenito • Natria seskvikarbonato • Natria siliciido • Natria aluminia silikato • Natria fluoro-silikato • Natria fluoro-silikato  • Natria heksafluoro-silikato  • Natria orto-silikato  • Natria meta-silikato  • Natria piro-silikato  • natria silikato • Natria stanato • Natria aluminia sulfato • Natria bisulfato • Natria dutionato  • Natria kvartionato  • Natria bisulfato  • Natria tritionato • Natria hiposulfato • Tiosulfato de natrio kaj oro • Natria persulfato • Natria pirosulfato • Natria sulfato • Natria tiosulfato • Natria bisulfido • Natria sulfido • Natria unusulfido • Natria bisulfito • Natria metabisulfito • Natria pirosulfito • Natria sulfito • Natria hiposulfito • Natria superoksido • Natria per-tekneciato • Natria telurido • Natria telurato  • Natria telurito • Natria volframato • Natria dutionito • Natria meta-titanato • Natria orto-titanato • Natria duuraniato • Natria uraniato • Natria deka-vanadato • Natria meta-vanadato • Natria orto-vanadato • Natria piro-vanadato • Natria volframato • Sodamido  • Natriamido

v • d • r Organikaj saloj de natrio  • Natria acetato  • Natria dehidroacetato  • Natria jodacetato  • Natria kloroacetato  • Natria dukloroacetato  • Natria trikloroacetato  • Dunatria fenil-acetato  • Ununatria fenil-acetato  • Natria akrilato  • Natria meta-akrilato  • Natria metil-akrilato • Natria apokoleato • Natria apolato • Natria benzoato  • Natria duacetato  • Natria laŭroamfoacetato  • Natria adipato  • Natria antrakinono-sulfonato  • Natria apolato  • Natria askorbato  • Natria benzoato  • Natria buterato  • Natria fenil-butirato • Natria ciklamato  • Dunatria citrato  • Natria citrato unubaza  • Trinatria citrato  • Natria eritorbato  • Natria etoksido  • Natria ftalato  • Natria izoftalato • Natria fenil-butirato  • Natria fenolato  • Natria fumarato  • Natria fenoksido  • Trinatria fera (III) oksalato  • Natria fera (III) oksalato • Natria fluoroacetato  • Natria trifluoroacetato • Natria formiato • Natria glikolato  • Natria tioglikolato  • Natria glukonato  • Natria glutamato • Dunatria glutamato  • Natria Glutamato dubaza  • Dunatria guanilato  • Natria inozinato  • Natria kakodilato  • Natria karbamato  • Natria duetila-dutiokarbamato  • Natria kaprato  • Natria kaprilato • Natria kapro-laktamato  • Natria kaproato  • Natria karbolato  • Natria kolikato • Natria fenato  • Natria deoksokoleato • Natria kokosato  • Natria laktato • Natria laŭrato  • Natria kvarfenil-borato  • Natria kromoglikato • Natria laktamato  • Natria lignosulfonato  • Natria maleato  • Natria malikato  • Dunatria malikato • Dunatria malonato  • Natria malonato • Natria metilparabeno  • Natria metoksido  • Natria miristato  • Natria oleato • Natria miristilo-etera sulfato  • Natria naftalenido  • Natria okzalato • Natria orto-fenila fenolo  • Natria tiopentalo  • Pentotalo  • Dunatria fenil-fosfato  • Natria pantotenato  • Natria palmitato  • Natria pikrato  • Natria pikramato  • Natria piruvato  • Natria propionato  • Natria propanoato  • Natria fenil-propanoato • Natria fenil-propionato • Natria ricinoleato  • Natria bis(trimetil-silicil)amido  • Natria salikato  • Natria sarkozinato  • Natria laŭrila sarkozinato  • Natria laŭroila sarkozinato  • Natria sorbato  • Natria stearato  • Natria stearoila laktilato  • Natria dodekila sulfato  • Natria laŭrila sulfato • Natria laŭretera sulfato  • Natria benzeno-sulfonato  • Natria dodekila-benzeno-sulfonato  • Kalia natria tartrato  • Natria bitartrato  • Dunatria tartrato  • Ununatria tartrato • Natria taŭrokoleato  • CF3SO2Na

Referencoj

Portalo pri Kemio

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri kemio. Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).