Matias Germaniako Erromatar Inperio Santukoa

Matias Germaniako Erromatar Inperio Santukoa
	; Irudi gehiago
; Germaniako Erromatar Inperio Santuko enperadorea
22. Bohemiako erregea
; Hungariako erregea
printze hautesle
Bizitza
Jaiotza	Viena, 1557ko otsailaren 24a
Herrialdea	Germaniako Erromatar Inperio Santua
Heriotza	Viena, 1619ko martxoaren 20a (62 urte)
Hobiratze lekua	Imperial Crypt (en)
Familia
Aita	Maximiliano II.a Habsburgokoa
Ama	María Austriakoa
Ezkontidea(k)	Anna of Tyrol (en) (1611 -
Anai-arrebak	ikusi Archduchess Margaretha of Austria (en) ; Ana Austriakoa; Elisabeth of Austria (en) ; Maximilian III, Archduke of Austria (en) ; Archduke Wenceslaus of Austria (en) ; Rodolfo II.a Germaniako Erromatar Inperio Santukoa; Alberto VII.a Austriakoa; Archduke Ernest of Austria (en) ;
Leinua	Habsburgo
Hezkuntza
Hizkuntzak	alemana; latina
Jarduerak
Jarduerak	bildumagilea eta politikaria
Jasotako sariak	ikusi Urrezko Ardi-larruaren Ordenako zalduna ; Urrezko Ardi-larruaren Ordena ;
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Erromatar Eliza Katolikoa

Matias Habsburgokoa (Viena, 1557ko otsailaren 24a - 1619ko martxoaren 20a) Germaniako Erromatar Inperio Santuko enperadorea izan zen 1612-1619 bitartean, Austriako artxidukea (1608-1619), Hungaria eta Kroaziako erregea (Matias II.a izenarekin, 1608-1618), eta Bohemiako erregea (1611-1617)^[1]. Habsburgoko etxeko kidea zen.

Bere garaian, Matias Habsburgokoaren eta Matias Corvino Hungariakoaren (1458-1490) irudien arteko paralelismoa egiten saiatu ziren. Izan ere, biek otomandarren aurka borroka egin zuten, eta bien erregealdietan Hungariako Koroa Santua, denboraldi batez erresumatik kanpo izan ondoren, Hungariara itzuli zen.

Bizitza

Maximiliano II.a Habsburgokoa enperadorearen eta Maria Austriakoaren semea zen. 1611n, Ana Tirolekoa artxidukesa, Matiasen osaba Fernando I.a Habsburgokoaren alabarekin ezkondu zen. Seme-alabak izan zituzten, baina bakar bat ere ezin izan zuten bizirik atera.

1593an, Austriako gobernadore izendatu zuen bere anaia Rodolfo II.a enperadoreak. 1605ean, Matiasek Hungariako protestante matxinatuekin tratatzea eskatu zion enperadoreari. Horren emaitza 1606ko Vienako Ituna izan zen. Honen arabera, Hungariak erlijio-askatasuna izango zuen, eta transilvaniarrek etorkizunean beren printze independentea aukeratzeko eskubidea izango zuten. Urte horretan bertan, Matias Habsburgo etxearen buru eta —Rodolforen gaixotasuna zela medio— Inperio Santuko enperadore izateko onartua izan zen. Hungaria, Austria eta Moraviarekin aliatu ondoren, lurralde hauetan zuen agintea emateko eskatu zion anaiari 1608an; geroxeago, 1611an, Bohemia ere laga zion Matiasi.

1612an Inperio Santuko enperadore koroatua izan ostean, Melchior Klesl, Vienako apezpikua izan zuen aholkulari. Kleslek katoliko eta protestanteen arteko elkar ulermena nahi zuen, Inperio Santua indartzeko. Baina, habsburgo etxeko katoliko intrantsigenteenak, batez ere, Matiasen anaia Maximiliano III.a, Austriako artxidukea, haren adiskidetze-politikaren aurka agertu ziren. Maximilianok ondorengotza Fernando Estiriakoarentzat (aurrerago Fernando II.a enperadorea izango zena) segurtatu nahi zuen. 1617an Fernando Bohemiako errege aukeratu bazuten ere, ondoko urtean herrialde horretako protestanteak matxinatu ziren. Matxinada hau Hogeita Hamar Urteko Gerraren hasiera izan zen. Matias, Klesl kardinalaren eraginez, protestanteekin negoziatzen saiatu zen arren, Fernando Estiriakoaren aldekoek agintetik kendu zuten. Handik laster, 1619ko martxoaren 20an, Vienan hil zen^[2]. Fernando izan zen Inperio Santuko ondorengo enperadorea.

Erreferentziak

↑ Lur entziklopedietatik hartua.
↑ Mónica VILLEGAS GALLEGO: Matías de Habsburgo^{[Betiko hautsitako esteka]} Radio Prague. Archiv.radio.cz

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Matias Germaniako Erromatar Inperio Santukoa

Datuak: Q152157
Multimedia: Matthias, Holy Roman Emperor / Q152157

[1] Lur entziklopedietatik hartua.

[2] Mónica VILLEGAS GALLEGO: Matías de Habsburgo^{[Betiko hautsitako esteka]} Radio Prague. Archiv.radio.cz

[1]

[2]

i e a Germaniako Erromatar Inperio Santuko enperadoreak
Karolingiar Inperioa	Karlos I.a (Karlomagno) • Luis I.a • Lotario I.a • Luis II.a • Karlos II.a • Karlos III.a • Guy • Lambert • Arnulfo • Luis III.a • Berengario
Germaniako Erromatar Inperio Santua	Oton I.a • Oton II.a • Oton III.a • Henrike II.a • Konrado II.a • Henrike III.a • Henrike IV.a • Henrike V.a • Lotario II.a • Frederiko I.a • Henrike VI.a • Oton IV.a • Frederiko II.a • Henrike VII.a • Luis IV.a • Karlos IV.a • Sigismundo I.a • Frederiko III.a • Maximiliano I.a • Karlos V.a • Fernando I.a • Maximiliano II.a • Rodolfo II.a • Matias I.a • Fernando II.a • Fernando III.a • Leopoldo I.a • Josef I.a • Karlos VI.a • Karlos VII.a • Frantzisko I.a • Josef II.a • Leopoldo II.a • Frantzisko II.a

i e a Alemaniako monarkak
Ekialdeko Frankoen Erresuma (843–911)	Luis II.a • Karloman • Luis III.a • Karlos • Arnulfo • Luis IV.a
Alemaniako Erresuma (911–962)	Konrado I.a • Henrike I.a • Oton I.a
Alemaniako Erresuma Germaniako Erromatar Inperio Santuaren barnean (962–1806)	Oton I.a • Oton II.a • Oton III.a • Henrike II.a • Konrado II.a • Henrike III.a • Henrike IV.a • Henrike V.a • Lotario II.a • Konrado III.a • Frederiko I.a • Henrike VI.a • Filipe • Oton IV.a • Frederiko II.a • Konrado IV.a • Rodolfo I.a • Adolfo • Alberto I.a • Henrike VII.a • Luis IV.a • Karlos IV.a • Wentzeslao • Roberto • Sigismundo • Alberto II.a • Frederiko III.a • Maximiliano I.a • Karlos V.a • Fernando I.a • Maximiliano II.a • Rodolfo II.a • Matias • Fernando II.a • Fernando III.a • Leopoldo I.a • Josef I.a • Karlos VI.a • Karlos VII.a • Frantzisko I.a • Josef II.a • Leopoldo II.a • Frantzisko II.a
Rhingo Konfederazioa (1806–1813)	Napoleon I.a
Germaniar Konfederazioa (1815–1848)	Frantzisko I.a • Fernando I.a
Alemaniar Inperioa (1849)	Frederiko Gilen IV.a (enperadore-hautetsia)
Alemaniar Batasuna (1849–1850)	Frederiko Gilen IV.a
Germaniar Konfederazioa (1850–1866)	Frantzisko Josef I.a
Iparraldeko Alemaniar Konfederazioa (1867–1871)	Gilen I.a
Alemaniar Inperioa (1871–1918)	Gilen I.a • Frederiko III.a • Gilen II.a