მათე (სრი)

მათე ჰაბსბურგი
Matthias Habsburg
საღვთო რომის 24-ე იმპერატორი
მმართ. დასაწყისი:	13 ივნისი, 1612
მმართ. დასასრული:	20 მარტი, 1619
წინამორბედი:	რუდოლფ II
მემკვიდრე:	ფერდინანდ II
ჰაბსბურგთა ავსტრიის მე-6 ერცჰერცოგი
მმართ. დასაწყისი:	25 ივნისი, 1608
მმართ. დასასრული:	20 მარტი, 1619
წინამორბედი:	რუდოლფ II
მემკვიდრე:	ფერდინანდ II
უნგრეთისა და ხორვატიის მეფე
კორონაცია:	19 ნოემბერი, 1608, პრესბურგი
მმართ. დასაწყისი:	25 ივნისი, 1608
მმართ. დასასრული:	1 ივლისი, 1618
წინამორბედი:	რუდოლფ II
მემკვიდრე:	ფერდინანდ II
ბოჰემიის მეფე
კორონაცია:	23 მაისი, 1611, პრაღა
მმართ. დასაწყისი:	11 მარტი, 1611
მმართ. დასასრული:	20 მარტი, 1619
წინამორბედი:	რუდოლფ II
მემკვიდრე:	ფერდინანდ II
სხვა წოდებები:	რომაელ-გერმანელთა მეფე ბურგუნდიის ჰერცოგი
პირადი ცხოვრება
დაბ. თარიღი:	24 თებერვალი, 1557
დაბ. ადგილი:	ვენა, ავსტრია
გარდ. თარიღი:	20 მარტი, 1619
გარდ. ადგილი:	ვენა, ავსტრია
მეუღლე:	ანა ჰაბსბურგ-ტიროლელი
დინასტია:	ჰაბსბურგები
მამა:	მაქსიმილიან II
დედა:	მარია ესპანელი
მათე ვიკისაწყობში

მათე, მატიას (დ. 24 იანვარი, 1557, ვენა – გ. 20 მარტი, 1619, იქვე) — ავსტრიის ერცჰერცოგი, საღვთო რომის იმპერიის იმპერატორი 1612–1619 წლებში. იმპერატორ მაქსიმილიან II-ისა და მარია ესპანელის უმცროსი ძე. მამის მხრიდან ფერდინანდ I-ის, ხოლო დედის მხრიდან კარლ V-ის შვილიშვილი.

1593 წლიდან თავისი სულით ავადმყოფი ძმის რუდოლფ II-ის ნაცვალი ზემო და ქვემო ავსტრიაში. 1608 წელს აიძულა რუდოლფ II დაეთმო მისთვის ავსტრია, უნგრეთი, მაზოვია; ხოლო 1611 წელს - ჩეხეთი, სილეზია და ლუჟიცი.

ჩეხეთსა და უნგრეთში თავის ნაცვლად დანიშნა ფანატიკოსი კათოლიკე და მომავალი საღვთო რომის იმპერატორი – ფერდინანდ II შტირიელი, ამან ბიძგი მისცა ჩეხეთის აჯანყებას (1612-1620 წწ.), რომელიც ოცდაათწლიანი ომის დაწყების საბაბად იქცა. უშვილოდ დარჩენილი მათე 1619 წელს გარდაიცვალა.

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 6, თბ., 1983. — გვ. 349.

ხ • გ • რ უნგრეთის მონარქები არპადები იშტვან I (1000-1038) პეტერ I (1038-1041) სამუელი (1041-1044) პეტერ I (1044-1046) ანდრაშ I (1046-1060) ბელა I (1060-1063) სალამონი (1063-1074) გეზა I (1074-1077) ლასლო I (1077-1095) კოლომანი (1095-1116) იშტვან II (1116-1131) ბელა II (1131-1141) გეზა II (1141-1162) იშტვან III (1162-1172) ლასლო II (1162-1163) იშტვან IV (1163-1165) ბელა III (1172-1196) იმრე (1196-1204) ლასლო III (1204-1205) ანდრაშ II (1205-1235) ბელა IV (1235-1270) იშტვან IV (1270-1272) ლასლო IV (1272-1290) ანდრაშ III (1290-1301) პრჟემისლოვიჩები ვენცელი (1301-1305) ვიტელსბახები ბელა V (1305-1308) ანჟუები კარლ I (1308-1342) ლაიოშ I (1342-1382) მარია I (1382-1385) კარლ II (1385-1386) მარია I (1385-1395) ლუქსემბურგები სიგიზმუნდი (1395-1437) ჰაბსბურგები ალბერტი (1437-1439) ლასლო V (1440-1457) იაგელონები ვლადისლავ I (1440-1444) ჰუნიადები მატიაშ I (1458-1490) იაგელონები ვლადისლავ II (1490-1516) ლაიოშ II (1516-1526) ზაპოლიები იანოშ I (1526-1540) იანოშ II (1540-1570) ჰაბსბურგები ფერდინანდ I (1526-1564) მიკსა (1564-1576) რუდოლფი (1576-1612) მატიაშ II (1612-1619) ფერდინანდ II (1619-1637) ფერდინანდ III (1637-1657) ფერდინანდ IV (1647-1654) ლიპოტ I (1654-1705) იოზეფ I (1705-1711) კარლ III (1711-1740) მარია II (1740-1780) ჰაბსბურგ-ლოთარინგიელები იოზეფ II (1780-1790) ლიპოტ II (1790-1792) ფერენცი (1792-1835) ფერდინანდ V (1835-1848) ფერენც იოზეფი (1848-1916) კარლ IV (1916-1918)

ხ • გ • რ ბოჰემიის მმართველები პრჟემისლოვიჩები დაახლებით 870–1198 (ჰერცოგები) ბიჟივოი I სპიტიანევ I ვრატისლაუს I წმინდა ვენცელი ბოლესლავ I ბოლესლავ II ბოლესლავ III ვლადივოი ბოლესლავ მამაცი იარომირი ოლდრიხი ბრეტისლაუს I სპიტიანევ II ვრატისლაუს II (I) კონრად I ბრეტისლაუს II ბიჟივოი II სვატოპულკი ლომი ვლადისლაუს I სლობიესლავუს I ვლადისლაუს II (I) ფრიდრიხი სლობიესლავუს II ფრიდრიხი კონრად II ოტო ვენცესაუს II ოტოკარ I ჰაირიხ ბრეტისლაუსი ვლადისლაუს III ჰაინრიხი 1198–1306 (მეფეები) ოტოკარ I ვენცელ I ოტოკარ II ვენცელ II ვენცელ III უდინასტიო 1306–1310 ჰაინრიხ ბოჰემიელი რუდოლფ I ლუქსემბურგები 1310–1437 იოჰან ბრმა კარლ IV (I) ვენცელ IV სიგიზმუნდ ჰაბსბურგები 1437–1457 ალბერხტი ლადისლავ პოსტუმი უდინასტიო 1457–1471 იირი მათიას კორნივუსი იაგელონები 1471–1526 ვლადისლავ II ლაიოშ II ჰაბსბურგები 1526–1780 ფერდინანდ I მაქსიმილიანი რუდოლფ II მათე ფერდინანდ II ფრიდრიხი ფერდინანდ III ლეოპოლდ I იოზეფ I კარლ VI კარლ ალბრეხტი (II) მარია ტერეზია ჰაბსბურგ-ლოთარინგები 1780–1918 იოზეფ II ლეოპოლდ II ფრანც II (I) ფერდინანდ I ფრანც იოზეფი კარლ I (III)