Նիկանոր Պարա
Նիկանոր Պարա իսպ.՝ Nicanor Segundo Parra Sandoval | |
---|---|
Ծնվել է | սեպտեմբերի 5, 1914[1][2][3][…] |
Ծննդավայր | San Fabián, Չիլի[4][1] |
Մահացել է | հունվարի 23, 2018[5][1][2][…] (103 տարեկան) |
Մահվան վայր | Լա Ռեյնա, Սանտյագո, Սանտյագոյի մայրաքաղաքային տարածաշրջան, Չիլի[1] |
Քաղաքացիություն | Չիլի |
Կրթություն | Բրաունի համալսարան, Սբ Կատրինի քոլեջ, Չիլիի համալսարան, Internado Nacional Barros Arana?, Q107650838? և Օքսֆորդի համալսարան |
Մասնագիտություն | բանաստեղծ, մաթեմատիկոս, ֆիզիկոս, ակադեմիկոս և գրող |
Աշխատավայր | Չիլիի համալսարան |
Պարգևներ և մրցանակներ | |
Երեխաներ | Colombina Parra?[10] |
Nicanor Parra Վիքիպահեստում |
Նիկանոր Սեգունդո Պարա Սանդովալ իսպ.՝ Nicanor Segundo Parra Sandoval, (սեպտեմբերի 5, 1914[1][2][3][…], San Fabián, Չիլի[4][1] - հունվարի 23, 2018[5][1][2][…], Լա Ռեյնա, Սանտյագո, Սանտյագոյի մայրաքաղաքային տարածաշրջան, Չիլի[1]), չիլիացի բանաստեղծ, ֆիզիկոս և մաթեմատիկոս, մանկավարժ, գիտնական։ Համարվել է 20-րդ դարում իսպաներենով չիլիացի ամենաազդեցիկ բանաստեղծներից մեկը։ Նրա ստեղծագործությունները հաճախ համեմատվել են չիլիացի բանաստեղծ, Գրականության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Պաբլո Ներուդայի ստեղծագործությունների հետ։
Կենսագրություն
Նիկանոր Պարան ծնվել է 1914 թվականին։ Եղել է արիստոկրատ ընտանիքից։ Հայտնի երգչուհի Վիոլետա Պարրայի եղբայրն է, երաժիշտներ Իսաբել Պարայի (1939) և Անխել Պարայի (1943-2017) մորեղբայրը։
Նիկանոր Պարան ավարտել է Չիլիի համալսարանի մանկավարժական ֆակուլտետը (1933-1938), ստացել մաթեմատիկայի և ֆիզիկայի ուսուցչի դիպլոմ։ Դասավանդել է Բրաունի համալսարանում, 1948 թվականին ընդունվել Է Օքսֆորդի համալսարան, տիեզերաբանություն ուսումնասիրելու համար[11]։ 1946 թվականին վերադարձել է Չիլի, 1952 թվականից տեսական ֆիզիկա է դասավանդել Չիլիի համալսարանում։ Իր բանաստեղծությունների ընթերցումով մի քանիանգամ հանդես է եկել աշխարհի տարբեր երկրներում (ԱՄՆ, Մեծ Բրիտանիա, Ֆրանսիա, Մեքսիկա, Կուբա, ԽՍՀՄ։
Պարան չորս անգամ առաջադրվել է գրականության Նոբելյան մրցանակի[12]։ 2011 թվականին արժանացել է «Միգել դե Սերվանտեսի մրցանակի», որն ամենամեծ ամենամյա մրցանակն է ներկայումս ապրող իսպաներենով գրող հեղինակի համար[13][14]։ 2012 թվականի հունիսի 7-ին արժանացել Է Պաբլո Ներուդայի անվան իբերո-ամերիկյան բանաստեղծական մրցանակի[15]
Գրողն իր բանաստեղծությունները հաճախ անվանել է հակապոեզիա՝ խախտելով «սահուն» չափածո սովորական ձևերը և սալոնային ռոմանտիզմի հռետորաբանությունը։
Պարան մահացել է 2018 թվականի հունվարի 23-ին, 103 տարեկան հասակում[16]։
Գրքեր
- Cancionero sin nombre (1937)
- Poemas y antipoemas (1954, անգլերեն թարգմանություն 1968 )
- La cueca larga (1958)
- Versos de salón (1962)
- Manifiesto (1963)
- Canciones rusas (1967)
- Obra gruesa (1969)
- Los profesores (1971)
- Artefactos (1972)
- Sermones y prédicas del Cristo de Elqui (1977)
- Nuevos sermones y prédicas del Cristo de Elqui (1979)
- El anti-Lázaro (1981)
- Plaza Sésamo (1981)
- Poema y antipoema de Eduardo Frei (1982)
- Cachureos, ecopoemas, guatapiques, últimas prédicas (1983)
- Chistes para desorientar a la policía (1983)
- Coplas de Navidad (1983)
- Poesía política (1983)
- Hojas de Parra ( 1985)
- Poemas para combatir la calvicie (1993)
- Páginas en blanco (2001)
- Lear Rey & Mendigo (2004)
- Obras completas I & algo + (2006)
- Discursos de Sobremesa (2006, անգլերեն թարգմանություն 2009)
- Obras completas II & algo + (2011)
Ծանոթագրություններ
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 https://www.lemonde.fr/disparitions/article/2018/01/23/le-poete-chilien-nicanor-parra-est-mort_5245896_3382.html
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Սոլոմոն Գուգենհայմի թանգարան — 1937.
- ↑ 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 4,0 4,1 4,2 http://cvc.cervantes.es/literatura/escritores/parra/default.htm
- ↑ 5,0 5,1 5,2 http://www.biobiochile.cl/noticias/artes-y-cultura/actualidad-cultural/2018/01/23/fallece-el-antipoeta-nicanor-parra-a-los-103-anos.shtml
- ↑ Guggenheim Fellows-ի տվյալների բազա
- ↑ Premio FIL de Literatura en Lenguas Romances, dos décadas (իսպ.)
- ↑ Premio Nacional de Literatura (իսպ.)
- ↑ Premios Iberoamericanos Poesía Pablo Nerud (իսպ.)
- ↑ http://www.emol.com/noticias/magazine/2009/07/01/365263/antipop-barraco-parra-hijo-de-nicanor-lanza-disco-solista.html
- ↑ Los desconocidos años de Nicanor en Oxford Արխիվացված 2020-04-11 Wayback Machine, Qué Pasa (in Spanish), 5 August 2009
- ↑ «Nicanor Parra va nuevamente tras el Nobel, respaldado por Bachelet». Emol.com. 2012 թ․ հունվարի 5. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 7-ին.
- ↑ «Nicanor Parra awarded Cervantes Prize». BBC News. 2011 թ․ դեկտեմբերի 1.
- ↑ Rodriguez M., Javier (2011 թ․ դեկտեմբերի 1). «El poeta chileno Nicanor Parra, premio Cervantes». El Pais. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
- ↑ «Nicanor Parra gana Premio de Poesía Pablo Neruda». Cultura Latercera (իսպաներեն). Latercera. 2012 թ․ հուլիսի 6. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 21-ին.
- ↑ Otis, John (2018 թ․ հունվարի 23). «Nicanor Parra, Chile's eminent poet and 'anti-poet,' dies at 103». Washington Post (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0190-8286. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 23-ին.
Արտաքին հղումներ
- Nicanor Parra Official website
- Nicanor Parra website at the Universidad de Chile
- La Antipoesía de Parra y el lenguaje del artefacto Արխիվացված 2012-06-11 Wayback Machine UNESCO
- El Proyecto de la Antipoesía de Nicanor Parra
- Nicanor Parra en Biblioteca Virtual Cervantes
- Nicanor Parra recorded at the Library of Congress for the Hispanic Division’s audio literary archive on Apr. 14, 1970
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Նիկանոր Պարա» հոդվածին։ |
|