Սև-սպիտակ թխվածքաբլիթ

Սև-սպիտակ թխվածքաբլիթ
Ենթատեսակբիսկվիտ
Առաջացման երկիր ԱՄՆ


Սև և սպիտակ թխվածքաբլիթ, կլոր թխվածքաբլիթ են կամ կիսալուսնի տեսքով թխվածքաբլիթ, որոնք պատված են երկու գույնի ջնարակով: Սև և սպիտակ թխվածքաբլիթների մի կեսը պատված է վանիլային սպիտակ փայլով, իսկ մյուսը՝ շոկոլադե: Սև և սպիտակ թխվածքաբլիթ կարելի է գտնել Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների հյուսիս-արևելքում և Ֆլորիդայում: Սև և սպիտակ հարթ թխվածքաբլիթները, որոնք լցված են խիտ հիմքով թանկարժեք միջուկով, տարածված են Նյու Յորքի մայրաքաղաքային շրջանում[1]: Կիսալուսնի թխվածքաբլիթներն ունեն մի փոքր գմբեթավոր (ուռուցիկ) ձև, ծածկված են վանիլային սպիտակ ջնարակով՝ հրեշտակի տորթի տեսքով: Կիսալուսնի թխվածքաբլիթները տարածված են Նյու Յորքի կենտրոնում, Բոստոնում և Մասաչուսեթսում[2][3][4]:

Ամերիկացիների պատրաստած սև և սպիտակ թխվածքաբլիթի նմանատիպ կարելի է գտնել է գերմանական հրուշակեղենի մեջ։

Պատմություն

Բաց և մուգ երանգներով, հակապատկեր նկարները տարածված էին 20-րդ դարի սկզբին, ներառյալ խմորեղենի և աղանդերի վրա: Այդ ժամանակ հայտնի դարձավ նաև տորթի հիմքով թխվածքաբլիթները։ Խոհարարության պատմաբան Սթիվեն Շմիդտը կարծում է, որ սև և սպիտակ թխվածքաբլիթներն ու կիսալուսինները երկու միտումների ուղղակի միաձուլումն են և դրանք համեմատվում են Միացյալ Նահանգների հարավում մատուցվող թեյի կեքսերի հետ[1]:

Սև-սպիտակ թխվածքաբլիթներ

Սև և Սպիտակ թխվածքաբլիթների տուփ Նյու Յորքի հացաբուլկեղենի խանութում

Սև և սպիտակ թխվածքաբլիթի պատմությունը կապված է Մանհեթենի Յորքվիլ թաղամասում գտնվող, 1902 թվականին բավարացի ներգաղթյալների կողմից հիմնադրված Գլեյզեր հրուշակեղենի խանութի հետ[note 1]: Սև և սպիտակ թխվածքաբլիթները Գլեյզեր հրուշակեղենի խանութի կողմից օգտագործվող հիմնական բաղադրատոմսերից մեկն էին[5]:

Հետպատերազմյան ժամանակաշրջանում Սև և սպիտակ թխվածքաբլիթները դարձել էին ամերիկյան հրեաների խոհարարական ռեպերտուարի մի մասը և խորապես արմատավորված էին Նյու Յորքի և Միացյալ Նահանգների այլ շրջանների հրեական համայնքներում[6][7]: Սև և սպիտակ թխվածքաբլիթները շատ հրեական համայնքների հացաբուլկեղենի խանութների անբաժանելի մասն են, այդ թվում ՝ «Մոյշե» հրուշակեղենի խանութը և Ուիլյամ Գրինբերգի «Աղանդեր» հրուշակեղենի խանութը[6]:

Նյու Յորքի իտալա-ամերիկյան հացաբուլկեղենների սև և սպիտակ թխվածքաբլիթի մեջ երբեմն առկա է ծիրանի ջեմի բարակ շերտ[1]:

Կիսալուսին թխվածքաբլիթներ

Կիսալուսնի տեսքով թխվածքաբլիթներ, սև և սպիտակ թխվածքաբլիթներ Նյու Յորքի Նյու Հարթֆորդ քաղաքում գտնվող մթերային խանութում (Յուտիկայի մոտ): Կիսալուսնի տեսքով թխվածքաբլիթները զգալիորեն ավելի մեծ են։

Կիսալուսնի տեսքով թխվածքաբլիթների ծագումը կապված է Նյու Յորքի Յուտիկա քաղաքում գտնվող Հեմստրոթ հացաբուլկեղենի արտադրամասի հետ: Հեմստրոթ հացաբուլկեղենի արտադրամասը սկսեց թխել կիսալուսնի տեսքով թխվածքաբլիթներ մոտ 1925 թվականին[note 2][8][9]: Կիսալուսնի տեսքով թխվածքաբլիթներ դեռ շատ տարածված են Ուտիկայում[10] իսկ տեղական լրատվամիջոցները հաճախ քննարկում են, թե որ հացաբուլկեղենն է ամենալավ կիսալուսինը[11][12]:

Կիսալուսնի տեսքով թխվածքաբլիթները հաճախ մի կողմից ավելի շատ են փայլեցնում, քան մյուս կողմից: Բոստոնում երբեմն ոչ թե հարթ, այլ ուռուցիկ կողմը փայլատվում է[13]:

Ամերիկյան թխվածքաբլիթ

Ամերիկյան թխվածքաբլիթը հաճախ զարդարված է այնպես, ինչպես սև և սպիտակ թխվածքաբլիթները, բայց փոխարենը այն կարող է ամբողջությամբ պատված լինել վանիլային փայլով: Ամերիկյան թխվածքաբլիթի ծագումն ու անվանումը Գերմանիայում անհասկանալի է, ինչպես նաև նրանց հնարավոր կապը սև և սպիտակ թխվածքաբլիթների հետ: Երբեմն պնդվում է, ամերիկյան թխվածքաբլիթն արտադրվել է 1950-ականներին Գերմանիայում ԱՄՆ ռազմակայաններում ծառայած ամերիկացի զինծառայողների կողմից[14]: Մեկ այլ տեսություն այլ ենթադրություններ ունի (ամոնիումի բիկարբոնատ, փխրեցուցիչի հիմքով թխվածքաբլիթ)[15]: Նախկին Արևելյան Գերմանիայում Ամերիկային հակառակ լինելու պատճառով, ամերիկյան թխվածքաբլիթն անվանել են Ամոնի թխվածքաբլիթներ (ամոնիակ թխվածքաբլիթներ)[16]:

Ռասայական փոխաբերություն

1994 թվականին Սայնֆելդի «Ընթրիք» սերիալում Ջերին Էլեյնի հետ Նյու Յորքի հացաբուլկեղենում սև ու սպիտակ թխվածքաբլիթներ է ուտում։  «Ընթրիք» սերիալում նա օգտագործում է սև ու սպիտակ թխվածքաբլիթները որպես ռասայական ներդաշնակության փոխաբերություն՝ ասելով, որ շոկոլադն ու վանիլինը խորհրդանշում են միասին ապրող սև և սպիտակ մարդկանց: Ջերին պնդում է, որ եթե թխվածքաբլիթների գույները լավ համադրվեն, ապա հասարակության տարբեր ռասաները նույնպես կարող են դա անել՝ ենթադրելով, որ միջցեղային վատ հարաբերությունների դրական լուծումը սև ու սպիտակ թխվածքաբլիթներին ուշադրություն դարձնելն է[17]: 2008 թվականին Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների նախագահական ընտրությունների քարոզարշավի ժամանակ Բարաք Օբաման Հոլիվուդի (Ֆլորիդա) Դելիից գնեց երկու սև և սպիտակ թխվածքաբլիթ և դրանց մասին դրական արտահայտվեց[18][19]: 2015 թվականին Պլանշետ ամսագրում հրապարակված հոդվածում աֆրոամերիկացի Ռաբբի Շաիս Ռիշոնը պնդում էր, որ հստակ գծերով ընդգծված սև և սպիտակ կողմերով թխվածքաբլիթներն ավելի լավ են արտացոլում ռասայական տարանջատումը[20]:

Տես նաև

Նշումներ

  1. ↑ Not to be confused with the village of Yorkville near Utica in Central New York.
  2. ↑ Hemstrought's began business in 1920, but does not appear to have baked half-moon cookies before 1925.

Ծանոթագրություններ

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Spataro, Joanne. «The Real History of Black and White Cookies». VICE. Vice Media Group. Վերցված է 19 November 2021-ին.
  2. ↑ Sietsema, Robert (May 19, 2015). «New York in a Dozen Dishes». Houghton Mifflin Harcourt. էջեր 279–290. ISBN 9780544453630.
  3. ↑ «The History of the Half Moon / Black and White Cookie». Driving Inertia (ամերիկյան անգլերեն). 2013-02-19. Վերցված է 2021-07-12-ին.
  4. ↑ «Halfmoon Cookies». Saveur (ամերիկյան անգլերեն). 2000-10-13. Վերցված է 2021-07-12-ին.
  5. ↑ Sietsema, Robert (Jun 2, 2014). «The Black-and-White Cookie's Curious History». Eater NY.
  6. ↑ 6,0 6,1 Salzhauer, Rebecca (August 18, 2021). «An ode to the black and white cookie». The Forward. The Forward Association, Inc. Վերցված է 19 November 2021-ին.
  7. ↑ Clark, Melissa. «Black-and-White Cookies». 100 Most Jewish Foods. Tablet Magazine. Վերցված է 19 November 2021-ին.
  8. ↑ D'imperio, Chuck (April 14, 2015). A Taste of Upstate New York: The People and the Stories Behind 40 Food Favorites. Syracuse University Press. էջեր 69–72. ISBN 9780815653233.
  9. ↑ «Utica Bakery Home to the Original Halfmoon Cookies Celebrates 100 Years». spectrumlocalnews.com (անգլերեն). Վերցված է 2021-07-12-ին.
  10. ↑ «Half Moon Cookies Make Their Mark in Utica». spectrumlocalnews.com (անգլերեն). Վերցված է 2022-01-10-ին.
  11. ↑ Jacob Pucci (2018-04-06). «CNY's best half-moon cookies: And the winners are...». syracuse (անգլերեն). Վերցված է 2022-01-10-ին.
  12. ↑ Alana LaFlore. «Half Moon Cookies Make Their Mark in Utica». spectrumlocalnews.com (անգլերեն). Վերցված է 2022-01-10-ին.
  13. ↑ Kyle Grace Mills (2015-12-04). «The 11 Best Cookies in Boston». Boston Magazine. Արխիվացված օրիգինալից March 4, 2020-ին. Վերցված է 2022-01-14-ին.
  14. ↑ Khushbu Shah. «WW2 Black and White Cookie». thrillist.com. Վերցված է September 1, 2017-ին.
  15. ↑ Honnen, Peter (2008). Alles Kokolores? Wörter und Wortgeschichten aus dem Rheinland. Cologne: Greven Verlag. էջ 10. ISBN 978-3-7743-0418-5.
  16. ↑ Martin, Ahrends (1986). Trabbi, Telespargel und Tränenpavillon. Das Wörterbuch der DDR-Sprache. Munich: Heyne. էջ 18. ISBN 978-3-4530-2357-4..
  17. ↑ Roberts, Sam (2016). A History of New York in 101 Objects. Simon and Schuster. էջ 137. ISBN 9781476728797.
  18. ↑ Clark, Lesley (21 October 2008). «Barack Obama and the black and white cookie». The Miami Herald. Վերցված է 30 May 2013-ին.
  19. ↑ Johnson, Sasha (21 October 2008). «Obama: McCain is 'running out of time' and 'making stuff up'». CNN. Արխիվացված է օրիգինալից October 22, 2008-ին. Վերցված է 30 May 2013-ին.
  20. ↑ MaNishtana (2015-11-11). «Black and White and Not All Right: These Cookies Must Stop!». Tablet Magazine (անգլերեն). Վերցված է 2021-11-23-ին.