Butan
Lo butan es un idrocarbur saturat de la familha dels alcans e de formula bruta C4H10. Exitís jos dos formas isomèrs, lo n-butan e l'isobutan o 2-metilpropan.
Utilizacion
Lo butan es un gas subretot utilizat coma combustible a usatge domestic (gasinièra, calfa aiga) e tanben de complement, per exemple pel caufatgee (radiator de gas per l'interior dels locauls d'abitacion, comèrcis e talhièr e tanben en plen aire). Es mai sovent condicionat en botelha de 13 kg.
Per un usatge en exteriorr, lo propan es mai indicat en causa de sa temperatura de bolh mai bassa.
Al novèl industrial, lo butan es un reactiu per la sintèsi de l'etilèn e propilèn mejans lo vapocracatge, du butadièn amb la deidrogenacion catalitica r de l'anidrid maleïc pel procediment de Dupont. L'oxidacion non-catalitica del butan es utilizada per la sintèsi de l'acid acetic e l'isomerizacion per catalisi acida permet de convertir lo n-butan en isobutan[1].
Coma fòrça idrocarburs, lo butan reagís amb lo clòr per formar de 1-cloro- e del 2-clorobutan, mas tanben d'autres compausats mai substituits. Los taus de cloracion pòdon parcialament s'explicar per las diferentas energias de dissociacion, 425 e 411 kJ/mole pels dos 2 tipes de ligams C-H (los 2 carbònis centrals an de ligams C-H mai fèbles).
Proprietats fisicoquimicas
Es soluble dins l'alcoòl e l'etèr, mas pauc dins l'aiga. Pauc reactiu, e demanda un catalisor per participar e de reaccions quimicas, levat segur per la reaccion de combustion amb lo dioxigèn.
Pression de vapor saturanta[2]:
| Temperatura | Pression | Temperatura | Pression |
|---|---|---|---|
| −103,15 −103,2 °C | 0,1 kPa0,1 kPa | −33,15 −33,2 °C | 24,1 kPa24,1 kPa |
| −98,15 −98,2 °C | 0,2 kPa0,2 kPa | −28,15 −28,2 °C | 30,9 kPa30,9 kPa |
| −93,15 −93,2 °C | 0,3 kPa0,3 kPa | −23,15 −23,2 °C | 39,1 kPa39,1 kPa |
| −88,15 −88,2 °C | 0,5 kPa0,5 kPa | −18,15 −18,2 °C | 49,1 kPa49,1 kPa |
| −83,15 −83,2 °C | 0,8 kPa0,8 kPa | −13,15 −13,2 °C | 61,0 kPa61,0 kPa |
| −78,15 −78,2 °C | 1,3 kPa1,3 kPa | −8,15 −8,1 °C | 75,0 kPa75,0 kPa |
| −73,15 −73,2 °C | 1,9 kPa1,9 kPa | −3,15 −3,1 °C | 91,5 kPa91,5 kPa |
| −68,15 −68,2 °C | 2,8 kPa2,8 kPa | 1,85 1,9 °C | 111 kPa111 kPa |
| −63,15 −63,2 °C | 4,0 kPa4,0 kPa | 6,85 6,9 °C | 133 kPa133 kPa |
| −58,15 −58,2 °C | 5,7 kPa5,7 kPa | 11,85 11,9 °C | 159 kPa159 kPa |
| −53,15 −53,2 °C | 7,8 kPa7,8 kPa | 16,85 16,9 °C | 188 kPa188 kPa |
| −48,15 −48,2 °C | 10,6 kPa10,6 kPa | 21,85 21,9 °C | 221 kPa221 kPa |
| −43,15 −43,2 °C | 14,1 kPa14,1 kPa | 26,85 26,9 °C | 258 kPa258 kPa |
| −38,15 −38,2 °C | 18,5 kPa18,5 kPa | 50 50 °C | 490 kPa490 kPa |
Produccion e sintèsi
Lo n-butan s'obten per distillacion jos pression del G.P.L (gas de petròli liquefiat) e tanben per la purificacion del gas natural.