Ў

Ў
	Informacje podstawowe
Majuskuła	Ў
Minuskuła	ў
Podstawowe pismo	cyrylica
	Pochodzenie
Znak diakrytyczny	brewis
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Ў, ў (nazwa „У krótkie”) – 22. litera cyrylicy. Głównie używana w języku białoruskim, gdzie oznacza dźwięk [w] i na ogół zastępuje zwykłe У po samogłoskach^[1]. W białoruskiej łacince literze tej odpowiada Ŭ.

Wcześniej była też częścią alfabetu uzbeckiego, gdzie odpowiadała głosce [o].

Obecnie używana jest także w językach dungańskim, karaczajsko-bałkarskim, mansyjskim (wogulskim), niwchijskim (giliackim), osetyjskim, jupik (syberyjskim eskimoskim) i niektórych innych.

Historia

Prawdopodobnie była używana w rumuńskiej cyrylicy, skąd została zaczerpnięta w 1836 roku przez kompilatorów ukraińskiego almanachu poetyckiego Rusałka Dniestrowa (ukr. Русалка днѣстровая). W przedmowie dzieła napisano: przyjęliśmy serbskie џ [...] i wołoskie [rumuńskie] ў [...]^[2]. Oznaczono nią L przechodzące w [w]; współczesna cyrylica ukraińska najczęściej używa w tym miejscu litery В.

Wykorzystanie litery Ў do zapisu języka białoruskiego po raz pierwszy zasugerował Piotr Biessonow(inne języki) w 1870 roku^[3].

Była również używana do zapisu języków uzbeckiego i karakałpackiego do momentu urzędowego przejścia na zapis łacinką.

Kodowanie

Znak	Ў		ў
Nazwa w Unikodzie	Cyrillic Capital Letter Short U^[4]		Cyrillic Small Letter Short U^[5]
Kodowanie	dziesiątkowo	szesnastkowo	dziesiątkowo	szesnastkowo
Unicode	1038	U+040E	1118	U+045E
UTF-8	208 142	d0 8e	209 158	d1 9e
Odwołania znakowe SGML	Ў	Ў	ў	ў
Macintosh Cyrillic	216	D8	217	D9
ISO 8859-5	174	AE	254	FE
Windows-1251	161	A1	162	A2
Code page 866	246	F6	247	F7
Code page 855	153	99	152	98

Przypisy

↑ Нескладовае ў і у складовае [online], pravilna.by [dostęp 2024-12-26] (biał.).
↑ “...приймилисмо сербскоє џ (виџу w y dz u) и волоскоє ў (аў, ɑ ʋ Erazm. Rotterd., 𝖆𝖚, еў, ɛ ʋ: спѣваў, s p i w ɑ ʋ; душеў, d u ʃ ɛ ʋ)...”. Markijan Szaszkewycz (1837), Rusalka Dnistrovaya (Rusałka Dniestrowa), str. V.
↑ Булыка (Bulyka). У нескладовае // Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т. 4. — С. 377.
↑ Cyrillic Capital Letter Short U. symbl.cc. [dostęp 2018-08-19].
↑ Cyrillic Small Letter Short U. symbl.cc. [dostęp 2018-08-19].

[1] Нескладовае ў і у складовае [online], pravilna.by [dostęp 2024-12-26] (biał.).

[rd-2] “...приймилисмо сербскоє џ (виџу w y dz u) и волоскоє ў (аў, ɑ ʋ Erazm. Rotterd., 𝖆𝖚, еў, ɛ ʋ: спѣваў, s p i w ɑ ʋ; душеў, d u ʃ ɛ ʋ)...”. Markijan Szaszkewycz (1837), Rusalka Dnistrovaya (Rusałka Dniestrowa), str. V.

[3] Булыка (Bulyka). У нескладовае // Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т. 4. — С. 377.

[majuskuła-4] Cyrillic Capital Letter Short U. symbl.cc. [dostęp 2018-08-19].

[minuskuła-5] Cyrillic Small Letter Short U. symbl.cc. [dostęp 2018-08-19].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Podstawowe litery i litery używane w językach słowiańskich	А а Б б В в Г г Ѓ ѓ Ґ ґ Д д Ђ ђ Е е Ё ё Є є Ж ж З з З́ з́ Ѕ ѕ И и Й й І і Ї ї Ј ј К к Ќ ќ Л л Љ љ М м Н н Њ њ О о П п Р р С с С́ с́ Т т Ћ ћ У у Ў ў Џ џ Ф ф Х х Ц ц Ч ч Ш ш Щ щ Ъ ъ Ы ы Ь ь Э э Ю ю Я я
Inne litery	Ӑ ӑ А̄ а̄ Ӓ ӓ Ә ә Ӛ ӛ Ӕ ӕ Ҕ ҕ Ӗ ӗ Ғ ғ Ӻ ӻ Ӷ ӷ Д̆ д̆ Ӂ ӂ Җ җ Ӝ ӝ Ҙ ҙ Ӟ ӟ Ӡ ӡ Ѝ ѝ Ӣ ӣ Ӥ ӥ Ҋ ҋ Ҡ ҡ Қ қ Ҟ ҟ Ҝ ҝ Ӆ ӆ Ԓ ԓ Ӎ ӎ Ң ң Ҥ ҥ Ӈ ӈ О̆ о̆ Ӧ ӧ Ө ө Ӫ ӫ Ԥ ԥ Ҧ ҧ Ҏ ҏ Ҫ ҫ Ҷ ҷ Ӌ ӌ Ҹ ҹ Ӵ ӵ Ҽ ҽ Ҿ ҿ Ӏ ӏ Ҩ ҩ Ҳ ҳ Һ һ Ԧ ԧ Ҭ ҭ Ҵ ҵ Ӳ ӳ Ӯ ӯ Ү ү Ұ ұ Ӱ ӱ Ҍ ҍ Ӹ ӹ Ԛ ԛ Ԝ ԝ
Litery nieużywane współcześnie	Ҁ ҁ Ѹ ѹ Ꙋ ꙋ Ꙉ ꙉ Ѡ ѡ Ѻ ѻ Ѣ ѣ Ѣ́ ѣ́ Ꙗ ꙗ Ѥ ѥ Ꙓ ꙓ Ѧ ѧ Ѫ ѫ Ꙙ ꙙ Ꙛ ꙛ Ѩ ѩ Ѭ ѭ Ꙝ ꙝ Ѯ ѯ Ѱ ѱ Ѳ ѳ Ѵ ѵ Ѷ ѷ Ѿ ѿ Ѽ ѽ Ꙟ ꙟ Ꙩ ꙩ Ꙫ ꙫ Ꙭ ꙭ ꙮ А̨ а̨ Ԁ ԁ Ԃ ԃ Ԫ ԫ Ԭ ԭ Ꚁ ꚁ Ꚉ ꚉ Е̨ е̨ Э̨ э̨ Ꚃ ꚃ Ԅ ԅ Ԇ ԇ Ꚅ ꚅ І̨ і̨ Ԟ ԟ Ԉ ԉ Ԡ ԡ Ԕ ԕ Ԋ ԋ Ԣ ԣ Ԗ ԗ Ԍ ԍ Ԏ ԏ Ꚍ ꚍ Ꚏ ꚏ Ꚑ ꚑ Ꚋ ꚋ У̊ у̊ У̨ у̨ Ꚕ ꚕ Ꚗ ꚗ Я̨ я̨ Ԙ ԙ
Digrafy	Аа аа Аь аь АӀ аӀ Гв гв Гә гә Гь гь Гъ гъ ГӀ гӀ Гу гу Ӷь ӷь Ӷә ӷә Дә дә Дз дз Дж дж Дь дь Ее ее ЕI еI Жә жә Жв жв Жь жь Жъ жъ Зв зв Ӡә ӡә Ии ии ИӀ иӀ Йо йо Кв кв Кә кә Кк кк КӀ кӀ Ку ку Къ къ Кь кь Қь қь Қә қә Ҟь ҟь Ҟә ҟә Лъ лъ ЛӀ лӀ Оо оо ОӀ оӀ Пп пп ПӀ пӀ Св св Сс сс Тв тв Тә тә ТӀ тӀ Тл тл Тт тт Тш тш Ҭə ҭə Уу уу Уь уь УӀ уӀ ФӀ фӀ Хә хә Хх хх Ҳә ҳә ХӀ хӀ Ху ху Хъ хъ Хь хь Цв цв Цә цә Цц цц Цу цу ЦI цI Ҵә ҵә Шв шв Шә шә Щв щв Ьо ьо Џь џь Чч чч ЧI чI Чж чж ЫI ыI Ээ ээ ЭI эI Iу Iу
Trigrafy	Гъв гъв Гъу гъу Гъь гъь ГӀв гӀв Джв джв Джь джь Дзу дзу Жъу жъу Кхъ кхъ Къв къв Къу къу Къь къь КӀв кӀв КӀу кӀу КӀь кӀь ПIу пIу РхӀ рхӀ ТIу тIу Хъв хъв Хъу хъу ХӀв хӀв ЧӀв чӀв Шъу шъу ШIу шIу
Tetragrafy	Кхъу кхъу КӀкӀ кӀкӀ ЦӀцӀ цӀцӀ ЧӀчӀ чӀчӀ ГъӀв гъӀв КкъӀ ккъӀ КъIв къIв Ллъв ллъв ХхьI ххьI ХъIв хъIв ХьIв хьIв
Pentagrafy	ХхьӀв ххьӀв
Elementy systemu liczbowego i inne znaki	҂ (tysiącznik) ⃝ (dziesięć tysięcy) ҈ (sto tysięcy) ҉ (milion) ꙰ (dziesięć milionów) ꙱ (sto milionów) ꙲ (miliard) ҄ (kamora) ҇ (pokrytie) ҃ (tytło) ꙳ (asterysk)