Członkowie Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych

Członkowie Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych – w skład Rady Bezpieczeństwa ONZ wchodzi obecnie 15 członków, w tym 5 stałych oraz 10 niestałych. Członkowie niestali wybierani są na okres 2 lat, co roku skład połowy z nich jest odnawiany. W celu zapewnienia geograficznej reprezentatywności, określona liczba miejsc jest zarezerwowana dla każdej z pięciu nieoficjalnych regionalnych grup państw członkowskich ONZ. W latach 1946–1965 Rada Bezpieczeństwa liczyła 11 członków (5 stałych i 6 niestałych).
Do pięciu stałych członków Rady Bezpieczeństwa należą: Chińska Republika Ludowa (ChRL), Francja, Rosja, Stany Zjednoczone i Wielka Brytania[1]. W latach 1946–1971 miejsce Chin zajmowała Republika Chińska, jednakże po tym czasie utraciła członkostwo w ONZ na rzecz ChRL. W latach 1946–1991 stałym członkiem był ZSRR, którego sukcesorem została Rosja.
Mandat niestałych członków Rady Bezpieczeństwa najdłużej pełniły: Japonia (22 lat), Brazylia (20 lat) i Argentyna (18 lat). Polska była członkiem RB sześć razy, zasiadając w niej w sumie przez dziesięć lat, ostatni raz w latach 2018–2019.
Skład Rady Bezpieczeństwa ONZ
Okres 1946–1965
W latach 1946–1965 Rada Bezpieczeństwa składała się z 11 członków (5 stałych i 6 niestałych). Niestali członkowie wybierani byli według klucza geograficznego. Każda z pięciu istniejących nieoficjalnych grup regionalnych miała zagwarantowaną określoną liczbę miejsc w RB:
- Ameryka Łacińska – 2 miejsca
- Wspólnota Narodów – 1 miejsce
- Europa Zachodnia – 1 miejsce
- Europa Wschodnia – 1 miejsce
- Bliski Wschód – 1 miejsce
W późniejszym okresie do powyższych ustaleń wprowadzono pewne modyfikacje i dopuszczono do kilku wyjątków. Od 1956 w skład Grupy Europy Wschodniej wchodziły również państwa azjatyckie. W 1961 Liberia zajęła miejsce przeznaczone dla Grupy Europy Zachodniej, w latach 1963–1964 Maroko zajmowało miejsce zarezerwowane dla Bliskiego Wschodu, a w latach 1964–1965 Wybrzeże Kości Słoniowej miejsce dla Wspólnoty Narodów.
Okres od 1966

Grupa Afrykańska
Grupa Azjatycka
Grupa Europy Wschodniej
Grupa Ameryki Łacińskiej i Karaibów
Grupa Europy Zachodniej i Innych
Członkowie ONZ niebędący w żadnej z grup
Państwa i terytoria poza ONZ
Przemiany polityczne, jakie zaszłe na przestrzeni pierwszych 20 lat istnienia ONZ, w tym dekolonizacja w Azji i Afryce, doprowadziły do zwiększenia liczby członków organizacji i wymusiły zmianę struktury Rady Bezpieczeństwa oraz zasad podziału miejsc dla poszczególnych regionów świata. Jesienią 1965 wybory do RB odbyły się już według nowych zasad. Do trzech niestałych członków, którzy w 1966 mieli rozpocząć drugi rok swojej kadencji, wybrano siedmiu nowych, w tym dwóch na okres roku dla zachowania zasad rotacji.
W celu zapewnienia równomiernego uczestnictwa każdej z części świata w pracach Rady Bezpieczeństwa, jej 10 niestałych członków jest wybieranych w oparciu o zasadę geograficznej reprezentatywności. W tym celu państwa członkowskie ONZ są podzielone na 5 nieoficjalnych grup regionalnych, którym przypada określona liczba miejsc[2]:
- Grupa Afrykańska (African Group) – 3 miejsca
- Grupa Azji i Pacyfiku (Asia-Pacific Group) – 2 miejsca
- Grupa Ameryki Łacińskiej i Karaibów (Group of Latin American and Caribbean Countries – GRULAC) – 2 miejsca
- Grupa Europy Zachodniej i Innych (Western European and Others Group – WEOG) – 2 miejsca (przynajmniej jedno z nich musi zajmować państwo z Europy Zachodniej)
- Grupa Europy Wschodniej (Eastern European Group – EEG) – 1 miejsce
Dodatkowo, od 1968 jedno z niestałych miejsc w RB musi zajmować państwo arabskie, wybierane naprzemiennie z grupy afrykańskiej i azjatyckiej.
Podział niestałych miejsc pomiędzy grupy regionalne ONZ z uwzględnieniem czasu elekcji:
Grupa regionalna | Lata nieparzyste | Lata parzyste |
Grupa Afrykańska | 1 miejsce | 2 miejsca |
Grupa Azjatycka | 1 miejsce | 1 miejsce |
Grupa Ameryki Łacińskiej i Karaibów | 1 miejsce | 1 miejsce |
Grupa Europy Zachodniej i Inne Grupy | 2 miejsca | brak |
Grupa Europy Wschodniej | brak | 1 miejsce |
Obecni członkowie

Członkowie stali
Członkowie niestali
Rada Bezpieczeństwa od 1966 składa się z 15 członków: 5 stałych oraz 10 niestałych. Niestali członkowie RB są wybierani przez Zgromadzenie Ogólne większością 2/3 głosów. Nowo wybrani członkowie obejmują mandat 1 stycznia kolejnego roku i pełnią go przez 2 lata. Co roku odnawiana jest połowa składu niestałych członków. Możliwy jest powtórny wybór do RB, jednak dopuszczalna jest tylko jedna kadencja z rzędu.
Stali członkowie[1]
Niestali członkowie
Albania (od 2022)
Brazylia (od 2022)
Gabon (od 2022)
Ghana (od 2022)
Zjednoczone Emiraty Arabskie (od 2022)
Ekwador (od 2023)
Japonia (od 2023)
Malta (od 2023)
Mozambik (od 2023)
Szwajcaria (od 2023)
Członkowie Rady Bezpieczeństwa według lat
Lata 1946–1965
Rok | Ameryka Łacińska | Wspólnota Narodów | Europa Wschodnia i Azja[c] |
Bliski Wschód | Europa Zachodnia | |
1946 | ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
1947 | ![]() |
![]() |
![]() | |||
1948 | ![]() |
![]() |
![]() | |||
1949 | ![]() |
![]() |
![]() | |||
1950 | ![]() |
![]() |
![]() | |||
1951 | ![]() |
![]() |
![]() | |||
1952 | ![]() |
![]() |
![]() | |||
1953 | ![]() |
![]() |
![]() | |||
1954 | ![]() |
![]() |
![]() | |||
1955 | ![]() |
![]() |
![]() | |||
1956 | ![]() |
![]() |
![]() | |||
1957 | ![]() |
![]() |
![]() |
![]() | ||
1958 | ![]() |
![]() |
![]() | |||
1959 | ![]() |
![]() |
![]() | |||
1960 | ![]() |
![]() |
![]() | |||
1961 | ![]() |
![]() |
![]() |
![]() | ||
1962 | ![]() |
![]() |
![]() |
![]() | ||
1963 | ![]() |
![]() |
![]() |
![]() | ||
1964 | ![]() |
![]() |
![]() | |||
1965 | ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Lata od 1966
Członkowie Rady Bezpieczeństwa według stażu członkowskiego
Lista państw członkowskich Rady Bezpieczeństwa ONZ według czasu trwania członkostwa, stan na 2021 włącznie.
Stali członkowie RB ONZ
Niestali członkowie RB ONZ w 2021
Byli członkowie ONZ
Staż członkowski w latach [Stan na rok?] | Państwo | Pierwsza kadencja | Ostatnia kadencja | Grupa regionalna | Uwagi |
74 | ![]() |
1946 | – | Europa Zachodnia i Inne Grupy | Stały członek RB ONZ. |
74 | ![]() |
1946 | – | Europa Wschodnia | Stały członek RB ONZ, w latach 1946–1991 jako ZSRR, od 1991 jako Rosja. |
74 | ![]() |
1946 | – | Europa Zachodnia i Inne Grupy | Stały członek RB ONZ. |
74 | ![]() |
1946 | – | Europa Zachodnia i Inne Grupy | Stały członek RB ONZ. |
74 | ![]() |
1946 | – | Azja | Stały członek RB ONZ, w latach 1946–1971 jako Republika Chińska, od 1971 jako Chińska Republika Ludowa. |
22 | ![]() |
1958 | 2017 | Azja | |
20 | ![]() |
1946 | 2011 | Ameryka Łacińska i Karaiby | |
18 | ![]() |
1959 | 2014 | Ameryka Łacińska i Karaiby | |
15 | ![]() |
1950 | 2022 | Azja | Niestały członek RB ONZ, koniec kadencji w grudniu 2022. |
14 | ![]() |
1947 | 2012 | Ameryka Łacińska i Karaiby | |
14 | ![]() |
1952 | 2013 | Azja | |
13 | ![]() |
1959 | 2017 | Europa Zachodnia i Inne Grupy | |
12 | ![]() |
1947 | 2020 | Europa Zachodnia i Inne Grupy | |
12 | ![]() |
1948 | 2000 | Europa Zachodnia i Inne Grupy | |
12 | ![]() |
1977 | 2020 | Europa Zachodnia i Inne Grupy | W tym 4 lata jako Republika Federalna Niemiec w granicach sprzed zjednoczenia Niemiec. |
11 | ![]() |
1946 | 2019 | Europa Wschodnia | |
11 | ![]() |
1946 | 2017 | Afryka | W tym 2 lata jako Zjednoczona Republika Arabska. |
10 | ![]() |
1946 | 2018 | Europa Zachodnia i Inne Grupy | |
10 | ![]() |
1969 | 2016 | Europa Zachodnia i Inne Grupy | |
10 | ![]() |
1955 | 2019 | Ameryka Łacińska i Karaiby | |
10 | ![]() |
1966 | 2015 | Afryka | |
10 | ![]() |
1952 | 2015 | Ameryka Łacińska i Karaiby | |
10 | ![]() |
1958 | 2008 | Ameryka Łacińska i Karaiby | |
10 | ![]() |
1946 | 2014 | Europa Zachodnia i Inne Grupy | |
10 | ![]() |
1962 | 2016 | Ameryka Łacińska i Karaiby | |
9 | ![]() |
1949 | 2022 | Europa Zachodnia i Inne Grupy | Niestały członek RB ONZ, koniec kadencji w grudniu 2022. |
8 | ![]() |
1953 | 2006 | Europa Zachodnia i Inne Grupy | |
8 | ![]() |
1946 | 2022 | Ameryka Łacińska i Karaiby | Niestały członek RB ONZ, koniec kadencji w grudniu 2022. |
8 | ![]() |
1973 | 2020 | Azja | |
8 | ![]() |
1968 | 2017 | Afryka | |
8 | ![]() |
1957 | 2018 | Europa Zachodnia i Inne Grupy | |
8 | ![]() |
1948 | 2017 | Europa Wschodnia | W tym 4 lata jako Ukraińska SRR. Dodatkowo, Ukraińska SRR wchodziła w skład ZSRR przez 45 lat jego obecności w RB ONZ. |
8 | ![]() |
1980 | 2021 | Afryka | Niestały członek RB ONZ, koniec kadencji w grudniu 2021. |
7 | ![]() |
1954 | 2016 | Europa Zachodnia i Inne Grupy | |
7 | ![]() |
1962 | 2005 | Europa Wschodnia | |
7 | ![]() |
1947 | 2003 | Azja | W tym rok (w 1961) jako członek Zjednoczonej Republiki Arabskiej. |
7 | ![]() |
1951 | 2010 | Europa Zachodnia i Inne Grupy | |
7 | ![]() |
1965 | 2016 | Azja | |
7 | ![]() |
1950 | 1989 | Europa Wschodnia | Poprzednik Bośni i Hercegowiny, Chorwacji, Czarnogóry, Macedonii, Serbii i Słowenii w ONZ. |
6 | ![]() |
1968 | 1989 | Afryka | |
6 | ![]() |
1973 | 2010 | Europa Zachodnia i Inne Grupy | |
6 | ![]() |
1966 | 2003 | Europa Wschodnia | |
6 | ![]() |
1950 | 1992 | Ameryka Łacińska i Karaiby | |
6 | ![]() |
1957 | 2005 | Azja | |
6 | ![]() |
1978 | 2011 | Afryka | |
6 | ![]() |
1986 | 2007 | Afryka | |
6 | ![]() |
1974 | 2009 | Ameryka Łacińska i Karaiby | |
6 | ![]() |
1956 | 1991 | Ameryka Łacińska i Karaiby | |
6 | ![]() |
1963 | 2013 | Afryka | |
6 | ![]() |
1979 | 2012 | Europa Zachodnia i Inne Grupy | |
6 | ![]() |
1969 | 1988 | Afryka | |
6 | ![]() |
1965 | 2015 | Azja | |
6 | ![]() |
1964 | 2018 | Ameryka Łacińska i Karaiby | |
6 | ![]() |
1967 | 2018 | Afryka | |
6 | ![]() |
2007 | 2020 | Afryka | |
6 | ![]() |
1962 | 2022 | Europa Zachodnia i Inne Grupy | Niestały członek RB ONZ, koniec kadencji w grudniu 2022. |
5 | ![]() |
1973 | 2022 | Afryka | Niestały członek RB ONZ, koniec kadencji w grudniu 2022. |
5 | ![]() |
1966 | 2010 | Afryka | |
4 | ![]() |
1979 | 2001 | Azja | |
4 | ![]() |
1976 | 2005 | Afryka | |
4 | ![]() |
1984 | 2009 | Afryka | Przez pierwszych 7 miesięcy jej członkostwa w 1984 pod nazwą Górna Wolta. |
4 | ![]() |
1969 | 1990 | Europa Zachodnia i Inne Grupy | |
4 | ![]() |
1952 | 2006 | Europa Zachodnia i Inne Grupy | |
4 | ![]() |
1975 | 1983 | Ameryka Łacińska i Karaiby | |
4 | ![]() |
1972 | 2003 | Afryka | |
4 | ![]() |
1957 | 1975 | Azja | |
4 | ![]() |
1979 | 2001 | Ameryka Łacińska i Karaiby | |
4 | ![]() |
1974 | 2003 | Afryka | |
4 | ![]() |
1986 | 2007 | Afryka | |
4 | ![]() |
1953 | 2011 | Azja | |
4 | ![]() |
1976 | 2009 | Afryka | |
4 | ![]() |
1966 | 2001 | Afryka | |
4 | ![]() |
1974 | 1978 | Afryka | |
4 | ![]() |
1969 | 1989 | Azja | |
4 | ![]() |
1970 | 1984 | Ameryka Łacińska i Karaiby | |
4 | ![]() |
1975 | 2006 | Afryka | |
4 | ![]() |
1982 | 2013 | Afryka | |
4 | ![]() |
1968 | 1993 | Europa Wschodnia | |
4 | ![]() |
1964 | 1991 | Afryka | |
4 | ![]() |
1982 | 1991 | Afryka | Od 1997 pod nazwą Demokratyczna Republika Konga. |
4 | ![]() |
1983 | 1992 | Afryka | |
4 | ![]() |
1996 | 2014 | Azja | |
4 | ![]() |
1994 | 2014 | Afryka | |
4 | ![]() |
1965 | 2017 | Ameryka Łacińska i Karaiby | |
4 | ![]() |
1978 | 2019 | Azja | |
4 | ![]() |
1980 | 2021 | Afryka | Niestały członek RB ONZ, koniec kadencji w grudniu 2021. |
4 | ![]() |
2008 | 2021 | Azja | Niestały członek RB ONZ, koniec kadencji w grudniu 2021. |
3 | ![]() |
1964 | 1979 | Europa Wschodnia | Poprzednik Czech i Słowacji w ONZ. |
2 | ![]() |
2003 | 2004 | Afryka | |
2 | ![]() |
2012 | 2013 | Europa Wschodnia | Azerbejdżańska SRR wchodziła w skład ZSRR w czasie jego obecności RB ONZ. |
2 | ![]() |
1998 | 1999 | Azja | |
2 | ![]() |
1974 | 1975 | Europa Wschodnia | Do 1991 jako Białoruska SRR. |
2 | ![]() |
2010 | 2011 | Europa Wschodnia | SR Bośni i Hercegowiny wchodziła w skład Jugosławii w czasie jej 7-letniej obecności w RB ONZ. |
2 | ![]() |
1995 | 1996 | Afryka | |
2 | ![]() |
1970 | 1971 | Afryka | |
2 | ![]() |
1960 | 1961 | Azja | Od 1972 pod nazwą Sri Lanka. |
2 | ![]() |
2008 | 2009 | Europa Wschodnia | SR Chorwacji wchodziła w skład Jugosławii w czasie jej 7-letniej obecności w RB ONZ. |
2 | ![]() |
2014 | 2015 | Afryka | |
2 | ![]() |
1994 | 1995 | Europa Wschodnia | Czechy były częścią Czechosłowacji przez 3 lata jej członkostwa w RB ONZ. |
2 | ![]() |
2019 | 2020 | Ameryka Łacińska i Karaiby | |
2 | ![]() |
1993 | 1994 | Afryka | |
2 | ![]() |
1998 | 1999 | Afryka | |
2 | ![]() |
2012 | 2013 | Ameryka Łacińska i Karaiby | |
2 | ![]() |
1996 | 1997 | Afryka | |
2 | ![]() |
2018 | 2019 | Afryka | |
2 | ![]() |
1995 | 1996 | Ameryka Łacińska i Karaiby | |
2 | ![]() |
1955 | 1956 | Azja | |
2 | ![]() |
1990 | 1991 | Azja | Wybrany do RB ONZ jako Jemen Południowy. Po 5 miesiącach członkostwa w 1990 połączył się z Jemenem Północnym, tworząc zjednoczony Jemen. |
2 | ![]() |
2006 | 2007 | Azja | |
2 | ![]() |
2014 | 2015 | Europa Wschodnia | |
2 | ![]() |
2013 | 2014 | Europa Zachodnia i Inne Grupy | |
2 | ![]() |
1985 | 1986 | Afryka | |
2 | ![]() |
1983 | 1984 | Europa Zachodnia i Inne Grupy | |
2 | ![]() |
2001 | 2002 | Afryka | |
2 | ![]() |
2017 | 2018 | Azja | |
2 | ![]() |
1999 | 2000 | Afryka | |
2 | ![]() |
1994 | 1995 | Azja | |
2 | ![]() |
1968 | 1969 | Ameryka Łacińska i Karaiby | |
2 | ![]() |
1992 | 1993 | Afryka | |
2 | ![]() |
1970 | 1971 | Afryka | |
2 | ![]() |
2001 | 2002 | Azja | Singapur był częścią Malezji przez kilka miesięcy w czasie jej członkostwa w RB ONZ w 1965. |
2 | ![]() |
2020 | 2021 | Europa Wschodnia | Niestały członek RB ONZ, koniec kadencji w grudniu 2021. |
2 | ![]() |
2006 | 2007 | Europa Wschodnia | Słowacja wchodziła w skład Czechosłowacji w czasie jej 3-letniego członkostwa w RB ONZ. |
2 | ![]() |
1998 | 1998 | Europa Wschodnia | SR Słowenii była częścią Jugosławii w czasie jej 7-letniego członkostwa w RB ONZ. |
2 | ![]() |
1971 | 1972 | Afryka | |
2 | ![]() |
1972 | 1973 | Afryka | |
2 | ![]() |
1985 | 1986 | Azja | |
2 | ![]() |
2020 | 2021 | Ameryka Łacińska i Karaiby | Niestały członek RB ONZ, koniec kadencji w grudniu 2021. |
2 | ![]() |
1985 | 1986 | Ameryka Łacińska i Karaiby | |
2 | ![]() |
2018 | 2019 | Afryka | |
2 | ![]() |
1986 | 1987 | Azja | |
2 | ![]() |
1980 | 1981 | Europa Wschodnia | W 1990 włączona do RFN, która od tego czasu zasiadała w RB ONZ przez 4 lata. |
2 | ![]() |
1961 | 1962 | Afryka | Były członek ONZ, powstały z połączenia się na pewien czas w jeden organizm państwowy Egiptu i Syrii. |
1 | ![]() |
1961 | 1961 | Afryka |
Uwagi
- ↑ Miejsce zajmowane do 1971 przez Republikę Chińską.
- ↑ Do 1991 jako Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich.
- ↑ W skład Grupy Europy Wschodniej od 1956 wchodziły również państwa azjatyckie.
- ↑ a b c d e f g h i j Państwo wybrane tylko na rok.
- ↑ a b c d e Rezygnacja z mandatu w Radzie Bezpieczeństwa ONZ.
- ↑ Liberia w 1961 zajęła miejsce Grupy Europy Zachodniej.
- ↑ Maroko w latach 1963–1964 zajmowało miejsce przeznaczone dla Bliskiego Wschodu.
- ↑ Wybrzeże Kości Słoniowej w latach 1964–1965 zajmowało miejsce przeznaczone dla Wspólnoty Narodów.
- ↑ W czasie wyboru i do sierpnia 1984 pod nazwą Górna Wolta.
- ↑ W 1989 wybrany został Jemen Południowy. W maju 1990 połączył się z Jemenem Północnym, tworząc zjednoczony Jemen.
Przypisy
- ↑ a b Members / Current Members [online], United Nations Security Council [dostęp 2023-06-24] (ang.).
- ↑ Rezolucja nr 1991 (XVIII) zawierająca poprawki do Karty Narodów Zjednoczonych i dotycząca sprawy właściwego przedstawicielstwa w Radzie Bezpieczeństwa i w Radzie Gospodarczej i Społecznej, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 17 grudnia 1963 r. (Dz. U. z 1966 r. Nr 7, poz. 41).
Bibliografia
- The Green Papers Worldwide – The United Nations Security Council (ang.)
- List of countries elected members of the Security Council (archiwum 2012), UN Security Council, 2012 (ang.)
Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona Rady Bezpieczeństwa ONZ [online], United Nations Security Council [dostęp 2023-06-24] .