Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 1966

Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 1966
1966 FIFA World Cup
1962	1970
Dyscyplina	piłka nożna
Organizator	FIFA
	Szczegóły turnieju
Gospodarz	Anglia
Otwarcie	11 lipca, Londyn
Zamknięcie (finał)	30 lipca, Londyn
Liczba drużyn	16 (z 5 konfederacji)
Liczba aren	8 (w 7 miastach)
I miejsce	Anglia
II miejsce	Niemcy
III miejsce	Portugalia
	Statystyki turnieju
Liczba meczów	32
Liczba bramek	89 (2,78 na mecz)
Oglądalność	1 635 000 (51 094 na mecz)
Król strzelców	Eusébio (9 goli)
	Multimedia w Wikimedia Commons

VIII Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 1966 zostały rozegrane w Anglii w dniach 11-30 lipca. Zwyciężyła reprezentacja gospodarzy, która w finale pokonała reprezentację RFN. Trzecie miejsce zajęli Portugalczycy a czwarte reprezentanci ZSRR. W turnieju zadebiutowały reprezentacje Korei Północnej i Portugalii.

Mistrzostwami uczczono setną rocznicę powstania Angielskiego Związku Piłki Nożnej. Kilka dni przed mistrzostwami figurka Złota Nike, którą wręczano zwycięskiej reprezentacji, została skradziona. Później odnalazł ją kundel o imieniu Pickles^[1].

MŚ 1966 były pierwszymi nadawanymi drogą satelitarną. Na znak protestu przeciwko dyskryminacji politycznej wycofało się kilkanaście krajów Azji i Afryki (przyznano im, wspólnie z Oceanią, tylko jedno miejsce w finałach MŚ)^[2].

W finale spotkały się reprezentacje Anglii i RFN. Anglia wygrała 4:2 i przed własną publicznością zdobyła pierwszy i jak na razie jedyny tytuł Mistrzów Świata. W finale hat tricka ustrzelił Geoff Hurst – jest pierwszym piłkarzem, który tego dokonał w spotkaniu finałowym Mistrzostw Świata, osiągnięcie to powtórzył dopiero Kylian Mbappé w finale mundialu w 2022 r. Do legendy przeszedł drugi gol Hursta na 3:2, zdobyty w 101. minucie (11. minucie dogrywki). Po uderzeniu Anglika piłka odbiła się bowiem od poprzeczki, uderzyła o ziemię w okolicach linii bramkowej (za plecami Tilkowskiego) i wyszła w pole. Sędzia główny, Szwajcar Dienst nie widział dokładnie całej sytuacji, więc skonsultował się z radzieckim arbitrem liniowym, Tofikiem Bachramowem. Ten stanowczo stwierdził, że bramka została zdobyta zatem główny arbiter bramkę uznał, mimo gwałtownych protestów graczy RFN. Do dziś kwestia prawidłowości uznania bramki powoduje kontrowersje i nie została ostatecznie wyjaśniona, nawet zapisy z taśmy filmowej niczego nie rozstrzygnęły. Kilka lat temu analizy wykonane przez specjalistów z dziedziny balistyki wykazały, że gol nie mógł paść. Mimo to werdykt sędziego był ostateczny i Anglia została mistrzem świata. Statuetkę Złotej Nike kapitanowi drużyny Bobby'emu Moore'owi wręczyła królowa Elżbieta II. Wszyscy piłkarze mistrzowskiej drużyny zostali przez nią uhonorowani tytułem baroneta, a trener Anglii Alf Ramsey został uhonorowany szlacheckim tytułem sir. Zwycięstwo Anglii było trzecim zwycięstwem gospodarzy turnieju w historii Mistrzostw Świata. Wcześniej dokonały tego: Urugwaj na MŚ w 1930 oraz Włochy na MŚ w 1934.

Królem strzelców został Portugalczyk Eusébio da Silva Ferreira ("Czarna Perła"), który strzelił 9 goli.

Kwalifikacje

W eliminacjach wystartowały 74 reprezentacje.

Azja (AFC) kwalifikacje

Korea Północna (debiutant)

Ameryka Południowa (CONMEBOL) kwalifikacje

Argentyna

Urugwaj

Chile

Brazylia (mistrz)

Ameryka Północna (CONCACAF) kwalifikacje

Meksyk

Europa (UEFA) kwalifikacje

Bułgaria

RFN

Hiszpania

Francja

Portugalia (debiutant)

Szwajcaria

Węgry

ZSRR

Włochy

Anglia (gospodarz)

Maskotka

Po raz pierwszy przedstawiono maskotkę mistrzostw. Maskotka ta przedstawia lwa grającego w piłkę nożną ubranego w koszulkę z flagą Wielkiej Brytanii. Nadano mu imię World Cup Willie. Od tej pory każdy organizator Mistrzostw Świata prezentuje własną maskotkę.

Stadiony

Londyn	Liverpool	Sheffield	Sunderland
Stadion Wembley	Goodison Park	Hillsborough Stadium	Roker Park

Londyn	Birmingham	Manchester	Middlesbrough
White City Stadium	Villa Park	Old Trafford	Ayresome Park

Składy drużyn

Osobny artykuł: Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 1966 (składy).

Wyniki

Pierwsza runda

Grupa A

Zespół	M	W	R	P	Br+	Br-	Śr	Pkt
Anglia	3	2	1	0	4	0	∞	5
Urugwaj	3	1	2	0	2	1	2,00	4
Meksyk	3	0	2	1	1	3	0,33	2
Francja	3	0	1	2	2	5	0,40	1

11 lipca 1966 19:30	Anglia	0:0 (0:0) (raport)	Urugwaj	Stadion Wembley, Londyn Widzów: 87 000 Sędzia: Zsolt (Węgry)

13 lipca 1966 19:30	Francja Hausser 62'	1:1 (0:0) (raport)	Meksyk Borja 48'	Stadion Wembley, Londyn Widzów: 69 000 Sędzia: Ashkenazi (Izrael)

15 lipca 1966 19:30	Urugwaj Rocha 26' Cortés 31'	2:1 (2:1) (raport)	Francja De Bourgoing 15' (k.)	White City Stadium, Londyn Widzów: 40 000 Sędzia: Galba (Czechosłowacja)

16 lipca 1966 15:00	Anglia B. Charlton 37' Hunt 75'	2:0 (1:0) (raport)	Meksyk	Stadion Wembley, Londyn Widzów: 92 000 Sędzia: Lo Bello (Włochy)

19 lipca 1966 16:30	Meksyk	0:0 (0:0) (raport)	Urugwaj	Stadion Wembley, Londyn Widzów: 61 000 Sędzia: Lööw (Szwecja)

20 lipca 1966 19:30	Anglia Hunt 38' 75'	2:0 (1:0) (raport)	Francja	Stadion Wembley, Londyn Widzów: 98 000 Sędzia: Yamasaki (Peru)

Grupa B

Zespół	M	W	R	P	Br+	Br-	Śr	Pkt
RFN	3	2	1	0	7	1	7,00	5
Argentyna	3	2	1	0	4	1	4,00	5
Hiszpania	3	1	0	2	4	5	0,80	2
Szwajcaria	3	0	0	3	1	9	0,11	0

12 lipca 1966 19:30	RFN Held 16' Haller 21' 77' (k.) Beckenbauer 40' 62'	5:0 (3:0) (raport)	Szwajcaria	Hillsborough Stadium, Sheffield Widzów: 36 000 Sędzia: Phillips (Szkocja)

13 lipca 1966 19:30	Argentyna Artime 65' 77'	2:1 (0:0) (raport)	Hiszpania Roma 71' (sam.)	Villa Park, Birmingham Widzów: 48,000 Sędzia: Rumenczew (Bułgaria)

15 lipca 1966 19:30	Hiszpania Sanchís 57' Amancio 75'	2:1 (0:1) (raport)	Szwajcaria Quentin 31'	Hillsborough Stadium, Sheffield Widzów: 32 000 Sędzia: Tofik Bachramow (ZSRR)

16 lipca 1966 15:00	Argentyna	0:0 (0:0) (raport)	RFN	Villa Park, Birmingham Widzów: 51 000 Sędzia: Zečević (Jugosławia)

19 lipca 1966 19:30	Argentyna Artime 52' Onega 79'	2:0 (0:0) (raport)	Szwajcaria	Hillsborough Stadium, Sheffield Widzów: 31 000 Sędzia: Campos (Portugaliaia)

20 lipca 1966 19:30	RFN Emmerich 39' Seeler 84'	2:1 (1:1) (raport)	Hiszpania Fusté 23'	Villa Park, Birmingham Widzów: 51 000 Sędzia: Marques (Brazylia)

Grupa C

Zespół	M	W	P	Br+	Br-	Śr	Pkt
Portugalia	3	3	0	9	2	4,50	6
Węgry	3	2	1	7	5	1,40	4
Brazylia	3	1	2	4	6	0,67	2
Bułgaria	3	0	3	1	8	0,13	0

12 lipca 1966 19:30	Brazylia Pelé 15' Garrincha 63'	2:0 (1:0) (raport)	Bułgaria	Goodison Park, Liverpool Widzów: 48 000 Sędzia: Tschenscher (RFN)

13 lipca 1966 19:30	Portugalia José Augusto 1' 67' Torres 90'	3:1 (1:0) (raport)	Węgry Bene 60'	Old Trafford, Manchester Widzów: 37 000 Sędzia: Callaghan (Walia)

15 lipca 1966 19:30	Węgry Bene 2' Farkas 64' Mészöly 73' (k.)	3:1 (1:1) (raport)	Brazylia Tostão 14'	Goodison Park, Liverpool Widzów: 52,000 Sędzia: Dagnall (Anglia)

16 lipca 1966 15:00	Portugalia Wucow 17' (sam.) Eusébio 38' Torres 81'	3:0 (2:0) (raport)	Bułgaria	Old Trafford, Manchester Widzów: 26 000 Sędzia: Codesal (Urugwaj)

19 lipca 1966 19:30	Portugalia Simöes 15' Eusébio 27' 85'	3:1 (2:0) (raport)	Brazylia Rildo 70'	Goodison Park, Liverpool Widzów: 62 000 Sędzia: McCabe (Anglia)

20 lipca 1966 19:30	Węgry Dawidow 43' (sam.) Mészöly 45' Bene 54'	3:1 (2:1) (raport)	Bułgaria Asparuchow 15'	Old Trafford, Manchester Widzów: 22 000 Sędzia: Goicoechea (Argentyna)

Grupa D

Zespół	M	W	R	P	Br+	Br-	Śr	Pkt
ZSRR	3	3	0	0	6	1	6,00	6
Korea Północna	3	1	1	1	2	4	0,50	3
Włochy	3	1	0	2	2	2	1,00	2
Chile	3	0	1	2	2	5	0,40	1

12 lipca 1966 19:30	ZSRR Małofiejew 31' 88' Baniszewski 33'	3:0 (2:0) (raport)	Korea Północna	Ayresome Park, Middlesbrough Widzów: 22 000 Sędzia: Gardeazábal (Hiszpania)

13 lipca 1966 19:30	Włochy Mazzola 8' Barison 88'	2:0 (1:0) (raport)	Chile	Roker Park, Sunderland Widzów: 30 000 Sędzia: Dienst (Szwajcaria)

15 lipca 1966 19:30	Chile Marcos 26' (k.)	1:1 (1:0) (raport)	Korea Północna Pak Seung-zin 88'	Ayresome Park, Middlesbrough Widzów: 16 000 Sędzia: Kandil (Egipt)

16 lipca 1966 15:00	ZSRR Czislenko 57'	1:0 (0:0) (raport)	Włochy	Roker Park, Sunderland Widzów: 27 800 Sędzia: Kreitlein (RFN)

19 lipca 1966 19:30	Korea Północna Pak Doo-ik 42'	1:0 (1:0) (raport)	Włochy	Ayresome Park, Middlesbrough Widzów: 18 000 Sędzia: Schwinte (Francja)

20 lipca 1966 19:30	ZSRR Porkujan 28' 85'	2:1 (1:1) (raport)	Chile Marcos 32'	Roker Park, Sunderland Widzów: 22 000 Sędzia: Adair (Irlandia Północna)

Faza pucharowa

Ćwierćfinały

Półfinały

Finał

23 lipca - Londyn

Anglia

1

26 lipca - Londyn

Argentyna

0

Anglia

2

23 lipca - Liverpool

Portugalia

1

Portugalia

5

30 lipca – Londyn

Korea Północna

3

Anglia (dogrywka)

4

23 lipca – Sheffield

RFN

2

RFN

4

25 lipca – Liverpool

Urugwaj

0

RFN

2

Mecz o 3. miejsce

23 lipca - Sunderland

ZSRR

1

28 lipca - Londyn

ZSRR

2

Portugalia

2

Węgry

1

ZSRR

1

Ćwierćfinały

23 lipca 1966 15:00	Portugalia Eusébio 27' 43' (k.) 56' 59' (k.) José Augusto 80'	5:3 (2:3) (raport)	Korea Północna Pak Seung-zin 1' Lee Dong-woon 22' Yang Seung-kook 25'	Goodison Park, Liverpool Widzów: 51 780 Sędzia: Ashkenazi (Izrael)

23 lipca 1966 15:00	RFN Haller 11' 83' Beckenbauer 70' Seeler 75'	4:0 (1:0) (raport)	Urugwaj	Hillsborough Stadium, Sheffield Widzów: 34 000 Sędzia: Finney (Anglia)

23 lipca 1966 15:00	ZSRR Czislenko 5' Porkujan 46'	2:1 (1:0) (raport)	Węgry Bene 57'	Roker Park, Sunderland Widzów: 22 100 Sędzia: Gardeazábal (Hiszpania)

23 lipca 1966 15:00	Anglia Hurst 78'	1:0 (0:0) (raport)	Argentyna	Stadion Wembley, Londyn Widzów: 90 000 Sędzia: Kreitlein (RFN)

Półfinały

25 lipca 1966 19:30	RFN Haller 42' Beckenbauer 67'	2:1 (1:0) (raport)	ZSRR Porkujan 88'	Goodison Park, Liverpool Widzów: 38 300 Sędzia: Lo Bello (Włochy)

26 lipca 1966 19:30	Anglia B. Charlton 30' 80'	2:1 (1:0) (raport)	Portugalia Eusébio 82' (k.)	Stadion Wembley, Londyn Widzów: 95 000 Sędzia: Schwinte (Francja)

Mecz o 3. miejsce

28 lipca 1966 19:30	Portugalia Eusébio 12' (k.) Torres 89'	2:1 (1:1) (raport)	ZSRR Małofiejew 43'	Stadion Wembley, Londyn Widzów: 88 000 Sędzia: Dagnall (Anglia)

Finał

30 lipca 1966 15:00	Anglia Hurst 18' 101' 120' Peters 78'	4:2 (w dogrywce) (1:1) (raport)	RFN Haller 12' Weber 89'	Stadion Wembley, Londyn Widzów: 98 000 Sędzia: Dienst (Szwajcaria)

Zwycięski skład: Gordon Banks; George Cohen, Bobby Moore, Ramon Wilson; Jack Charlton, John Connelly, Terence Paine, Nobby Stiles; Alan Ball, Ian Callaghan, Bobby Charlton, Jimmy Greaves, Roger Hunt, Geoff Hurst, Martin Peters.
Trener: Alf Ramsey

MISTRZ ŚWIATA 1966

ANGLIA
PIERWSZY TYTUŁ

Strzelcy

9 goli

Eusébio

6 goli

Helmut Haller

4 gole

3 gole

2 gole

Rubén Marcos

1 gol

Gole samobójcze

Iwan Dawidow (dla Węgier)
Iwan Wucow (dla Portugalii)

Przypisy

↑ The story of Pickles the dog and the stolen trophy | Football | The Guardian [online], www.guardian.co.uk [dostęp 2017-11-25] (ang.).
↑ Echa Stadionów - Historia Mistrzostw Świata 1930-1994. Nr. 1-2(11-12), marzec '98. ISSN 1427-5392

Linki zewnętrzne

Wszystko o Mistrzostwach Świata w piłce nożnej (ang.)
MŚ 1966 na FIFA.com. fifa.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-18)]. (ang.)
Szczegóły na RSSSF (ang.)

[1] The story of Pickles the dog and the stolen trophy | Football | The Guardian [online], www.guardian.co.uk [dostęp 2017-11-25] (ang.).

[2] Echa Stadionów - Historia Mistrzostw Świata 1930-1994. Nr. 1-2(11-12), marzec '98. ISSN 1427-5392

[1]

[2]

Turnieje	Urugwaj 1930 Włochy 1934 Francja 1938 Brazylia 1950 Szwajcaria 1954 Szwecja 1958 Chile 1962 Anglia 1966 Meksyk 1970 RFN 1974 Argentyna 1978 Hiszpania 1982 Meksyk 1986 Włochy 1990 USA 1994 Francja 1998 Korea/Japonia 2002 Niemcy 2006 RPA 2010 Brazylia 2014 Rosja 2018 Katar 2022 Kanada/Meksyk/USA 2026 Hiszpania/Portugalia/Maroko/Urugwaj/Paragwaj/Argentyna 2030 Arabia Saudyjska 2034
Eliminacje	1934 1938 1950 1954 1958 UEFA AFC/CAF CONMEBOL CONCACAF 1962 UEFA AFC CAF CONMEBOL CONCACAF 1966 UEFA AFC/CAF/OFC CONMEBOL CONCACAF 1970 UEFA AFC/OFC CAF CONMEBOL CONCACAF 1974 UEFA AFC/OFC CAF CONMEBOL CONCACAF 1978 UEFA AFC/OFC CAF CONMEBOL CONCACAF 1982 UEFA AFC/OFC CAF CONMEBOL CONCACAF 1986 UEFA AFC CAF CONMEBOL CONCACAF OFC 1990 UEFA AFC CAF CONMEBOL CONCACAF OFC 1994 UEFA AFC CAF CONMEBOL CONCACAF OFC 1998 UEFA AFC CAF CONMEBOL CONCACAF OFC 2002 UEFA AFC CAF CONMEBOL CONCACAF OFC 2006 UEFA AFC CAF CONMEBOL CONCACAF OFC 2010 UEFA AFC CAF CONMEBOL CONCACAF OFC 2014 UEFA AFC CAF CONMEBOL CONCACAF OFC 2018 UEFA AFC CAF CONMEBOL CONCACAF OFC 2022 UEFA AFC CAF CONMEBOL CONCACAF OFC 2026 UEFA AFC CAF CONMEBOL CONCACAF OFC
Składy	1930 1934 1938 1950 1954 1958 1962 1966 1970 1974 1978 1982 1986 1990 1994 1998 2002 2006 2010 2014 2018 2022 2026
Finały	1930 1934 1938 1950 1954 1958 1962 1966 1970 1974 1978 1982 1986 1990 1994 1998 2002 2006 2010 2014 2018 2022 2026