Puchar Volpiego dla najlepszej aktorki
Elena Cotta z Pucharem Volpiego za rolę w filmie Ulica w Palermo (2013) | |
Nagroda za |
najlepszy występ aktorki |
---|---|
Przyznający | |
Państwo | |
Lokalizacja | |
Pierwsze rozdanie |
1932 |
Puchar Volpiego dla najlepszej aktorki (wł. Coppa Volpi per la migliore interpretazione femminile) – nagroda przyznawana corocznie na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji za najlepszą rolę kobiecą spośród filmów konkursu głównego. Wyróżnienie, nazwane na cześć założyciela festiwalu hrabiego Giuseppe Volpiego, przyznaje międzynarodowe jury. Nazwa i forma nagrody funkcjonuje od trzeciej edycji imprezy, czyli od 1935[1] - wcześniej przyznawano aktorkom Złote Medale. W latach 1939–1940, 1943–1946 i 1969–1982 nagroda nie była przyznawana.
Statystyki
Najczęściej, jak do tej pory, nagradzane były role aktorek francuskich (18 wyróżnień) i amerykańskich (13). Dotychczas czterem aktorkom udało się zdobyć Puchar Volpiego dwukrotnie[2]. W kolejności chronologicznej były to:
- Amerykanka Shirley MacLaine (1960, 1988)
- Francuzka Isabelle Huppert (1988, 1995)
- Włoszka Valeria Golino (1986, 2015)
- Australijka Cate Blanchett (2007, 2022)
Pierwsza laureatka, Amerykanka Helen Hayes, była jedyną nagrodzoną wybraną w głosowaniu publiczności (1932). Z kolei jej rodaczka Bette Davis była jedyną zdobywczynią nagrody za role w dwóch różnych filmach (1937). Nagrodę dla Ingrid Bergman (1952) organizatorzy festiwalu przyznali pośmiertnie dopiero w 1992, gdyż w chwili premiery filmu Europa ’51 jury odmówiło jej przyznania ze względu na dubbing - aktorka grała po szwedzku, a jej głos został zdubbingowany na język włoski[3].
Pierwszą czarnoskórą laureatką była pochodząca z Martyniki Darling Légitimus (1983)[4]. Najmłodszą zdobywczynią nagrody była Francuzka Victoire Thivisol (1996) – miała skończonych zaledwie pięć lat. Najstarszymi laureatkami były 81-letnia Angielka Peggy Ashcroft (1989) i 82-letnia Włoszka Elena Cotta (2013).
Francuzka Juliette Binoche i Amerykanka Julianne Moore to jedyne aktorki, które zdobyły nagrody aktorskie na wszystkich trzech najważniejszych europejskich festiwalach filmowych: nagrodę dla najlepszej aktorki na MFF w Cannes, Srebrnego Niedźwiedzia na MFF w Berlinie oraz Puchar Volpiego na MFF w Wenecji[5]. Pięć ról nagrodzonych w Wenecji przyniosło ich laureatkom również Oscara dla najlepszej aktorki (Helen Hayes, Vivien Leigh, Helen Mirren, Emma Stone i Olivia Colman).
Żadnej polskiej aktorce nie udało się jak dotychczas zdobyć tej nagrody.
Laureatki Pucharu Volpiego
Rok | Aktorka | Tytuł polski | Tytuł oryginalny |
---|---|---|---|
1932 | Helen Hayes | Grzech Madelon Claudet | The Sin of Madelon Claudet |
1934 | Katharine Hepburn | Małe kobietki | Little Women |
1935 | Paula Wessely | Episode | Episode |
1936 | Annabella | Noc przed bitwą | Veille d'armes |
1937 | Bette Davis | Kid Galahad Fortancerki |
Kid Galahad Marked Woman |
1938 | Norma Shearer | Maria Antonina | Marie Antoinette |
1941 | Luise Ullrich | Annelie | Annelie |
1942 | Kristina Söderbaum | Złote miasto | Die goldene Stadt |
1947 | Anna Magnani | Posłanka Angelina | L'onorevole Angelina |
1948 | Jean Simmons | Hamlet | Hamlet |
1949 | Olivia de Havilland | Kłębowisko żmij | The Snake Pit |
1950 | Eleanor Parker | Uwięziona | Caged |
1951 | Vivien Leigh | Tramwaj zwany pożądaniem | A Streetcar Named Desire |
1952 | Ingrid Bergman | Europa ’51 | Europa ’51 |
1953 | Lilli Palmer | The Four Poster | The Four Poster |
1956 | Maria Schell | Gervaise | Gervaise |
1957 | Dzidra Ritenberga | Malwa | Мальва Malwa |
1958 | Sophia Loren | Czarna orchidea | The Black Orchid |
1959 | Madeleine Robinson | Na dwa spusty | À double tour |
1960 | Shirley MacLaine | Garsoniera | The Apartment |
1961 | Suzanne Flon | Nie zabijaj | Tu ne tueras point |
1962 | Emmanuelle Riva | Teresa Desqueyroux | Thérèse Desqueyroux |
1963 | Delphine Seyrig | Muriel | Muriel |
1964 | Harriet Andersson | Kochać | Att älska |
1965 | Annie Girardot | Trzy pokoje na Manhattanie | Trois chambres à Manhattan |
1966 | Natalja Arinbasarowa | Pierwszy nauczyciel | Первый учитель Pierwyj uczitiel |
1967 | Shirley Knight | Metro | Dutchman |
1968 | Laura Betti | Teoremat | Teorema |
1983 | Darling Légitimus | Ulica ubogich chatek | Rue cases nègres |
1984 | Pascale Ogier | Noce pełni księżyca | Les nuits de la pleine lune |
1986 | Valeria Golino | Historia miłosna | Storia d’amore |
1987 | Kang Soo-yeon | Zastępcza matka | 씨받이 Sibaji |
1988 | Isabelle Huppert | Sprawa kobiet | Une affaire de femmes |
Shirley MacLaine | Madame Sousatzka | Madame Sousatzka | |
1989 | Peggy Ashcroft Geraldine James |
She’s Been Away | She’s Been Away |
1990 | Gloria Münchmeyer | Księżyc w lustrze | La luna en el espejo |
1991 | Tilda Swinton | Edward II | Edward II |
1992 | Gong Li | Historia Qiu Ju | 秋菊打官司 Qiu Ju da guan si |
1993 | Juliette Binoche | Trzy kolory. Niebieski | Trois couleurs: Bleu |
1994 | Maria de Medeiros | Bezbrzeżny smutek | Três Irmãos |
1995 | Sandrine Bonnaire Isabelle Huppert |
Ceremonia | La cérémonie |
1996 | Victoire Thivisol | Ponette | Ponette |
1997 | Robin Tunney | Niagara, Niagara | Niagara, Niagara |
1998 | Catherine Deneuve | Plac Vendôme | Place Vendôme |
1999 | Nathalie Baye | Związek pornograficzny | Une liaison pornographique |
2000 | Rose Byrne | Bogini roku 1967 | The Goddess of 1967 |
2001 | Sandra Ceccarelli | Światło moich oczu | Luce dei miei occhi |
2002 | Julianne Moore | Daleko od nieba | Far From Heaven |
2003 | Katja Riemann | Rosenstrasse | Rosenstraße |
2004 | Imelda Staunton | Vera Drake | Vera Drake |
2005 | Giovanna Mezzogiorno | Bestia w sercu | La bestia nel cuore |
2006 | Helen Mirren | Królowa | The Queen |
2007 | Cate Blanchett | I’m Not There. Gdzie indziej jestem | I’m Not There |
2008 | Dominique Blanc | Inna | L’autre |
2009 | Ksienija Rappoport | Podwójna godzina | La doppia ora |
2010 | Ariane Labed | Attenberg | Attenberg |
2011 | Deannie Yip | Proste życie | 桃姐 Tou ze |
2012 | Hadas Jaron | Wypełnić pustkę | למלא את החלל Lemale et ha'halal |
2013 | Elena Cotta | Ulica w Palermo | Via Castellana Bandiera |
2014 | Alba Rohrwacher | Złaknieni | Hungry Hearts |
2015 | Valeria Golino | Dla waszego dobra | Per amor vostro |
2016 | Emma Stone | La La Land | La La Land |
2017 | Charlotte Rampling | Hannah | Hannah |
2018 | Olivia Colman | Faworyta | The Favourite |
2019 | Ariane Ascaride | Gloria Mundi | Gloria Mundi |
2020 | Vanessa Kirby | Cząstki kobiety | Pieces of a Woman |
2021 | Penélope Cruz | Matki równoległe | Madres paralelas |
2022 | Cate Blanchett | Tár | Tár |
2023 | Cailee Spaeny | Priscilla | Priscilla |
2024 | Nicole Kidman | Babygirl | Babygirl |
Przypisy
- ↑ Everything You Need to Know About the Venice Film Festival. Italy Magazine. [dostęp 2019-08-22]. (ang.).
- ↑ Pietro Gallina: Ten things to be discovered about the Venice International Film Festival. Venezia da vivere, 2018-08-21. [dostęp 2020-11-24]. (ang.).
- ↑ Beth Kleid: MOVIES: The Lion’s Roar. "Los Angeles Times", 1992-09-14. [dostęp 2020-11-20]. (ang.).
- ↑ 35 Years Of Sugar Cane Alley To Be Marked At BFI Film Fest. Young Voices. [dostęp 2019-08-22]. (ang.).
- ↑ Julianne Moore to Star in ‘When You Finish Saving The World’. Dan's Papers, 2020-05-02. [dostęp 2020-11-21]. (ang.).