1697

Ovo je članak o godini 1697.
Milenijum: 2. milenijum
Vjekovi: 16. vijek17. vijek18. vijek
Decenija: 1660-e  1670-e  1680-e  – 1690-e –  1700-e  1710-e  1720-e
Godine: 1694 1695 169616971698 1699 1700
Bitka kod Sente
1697. po kalendarima
Gregorijanski 1697. (MDCXCVII)
Ab urbe condita 2450.
Islamski 1108–1109.
Iranski 1075–1076.
Hebrejski 5457–5458.
Bizantski 7205–7206.
Koptski 1413–1414.
Hindu kalendari
Vikram Samvat 1752–1753.
Shaka Samvat 1619–1620.
Kali Yuga 4798–4799.
Kineski
Kontinualno 4333–4334.
60 godina Yin Vatra Vo(l)
(od kineske Ng.)
Holocenski kalendar 11697.
p  r  u
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1697 (MDCXCVII) bila je redovna godina koja počinje u utorak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u petak po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.

Događaji

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

  • 8. 1. - Student Thomas Aikenhead je poslednja osoba u Britaniji pogubljena zbog blasfemije.
  • 18. 2. - Austrijanci sklopili savez sa ruskim carem Petrom Velikim[1].
  • februar - Otkrivena zavera protiv ruskog cara Petra, zbog čega je 22. 2./4. 3. pogubljen plemić Ivan Cikler.
  • mart - Kreće Veliko poslanstvo Petra Velikog po Evropi, car putuje inkognito sa svojim pratiocima. Uči se brodogradnji u Holandiji i Engleskoj i upoznaje isključivo tehničku stranu Zapada.
  • 13. 3. - Završeno Španjolsko osvajanje Peténa i Jukatana: osvojen Nojpetén, glavni grad Itzá Maja.

April/Travanj – Jun/Lipanj

Zamišljeni izgled vladike Danila
  • 4. 4. - Džungarski kan Galdan Boshugtu se ubio u bekstvu od kinesko-ćingovskih snaga, naslediće ga rival Tsewang Rabtan (do 1727).
  • 15. 4. (5. 4. po j.k.) - Karl XII postaje kralj Švedske (do 1718); biće nazivan "Švedski meteor" i "Poslednji viking".
  • april - Upućena carska komisija za rešavanje spora između petrinjskog oberkapetana Aleksandra Erdedija i hrvatskih staleža - krivica za prošle nemire pripisana oficirma, preporučeno da se oblast između Kupe i Une preda Hrvatskoj[2].
  • proleće[3] - Danilo Ščepćević Njegoš, nakon izvesnih meteža prije izbora[4], postaje novi crnogorski mitropolit (do 1735), prvi iz dinastije Petrović-Njegoš.
  • 6. 5. - Napad na Cartagenu: francuski privatiri zauzeli i opljačkali Cartagenu u španskoj Kolumbiji (tj. Novoj Granadi).
  • 17. 5. - Izgoreo švedski kraljevski zamak Tre Kronor, zajedno sa većim delom nacionalne biblioteke i arhive.
  • lipanj - Austrijsko-hrvatske snage neuspješno opsjedale Bihać.
  • 27. 6. - August II Jaki, saksonski knez, izabran za poljsko-litvanskog vladara, s podrškom Austrije i Rusije, nakon što je prešao u katoličanstvo (vl. 1697-1706 i 1709-33).
  • 30. 6. - Prvi poznati meč kriketa sa velikim ulogom, u Sussexu.

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

Dalmatinski otoci 1697.
  • 1. 7. - Ferenc Tokaji digao pobunu protiv Habsburga, ali izolovani pokret ugušen do jeseni.
  • 5. 7. - Eugen Savojski je novi komandant vojske u Ugarskoj.
  • 8. 8. - Francuzi nakon opsade zauzeli Barcelonu.
  • avgust - U Dubrovniku sastavljen zbornik narodnih poslovica[5].
  • 10 - 19. 8. - Veliki turski rat: sultan Mustafa II u Beogradu, na trećem pohodu protiv Austrijanaca; kasnije nastavlja u Pančevo, prelazi u Bačku nakon osvajanja Titela, prvobitno želi na Segedin ali se umesto toga uputi u Banat, pri čemu bi Tisu prešao kod Sente[6].
Spomenik Bitci kod Sente
  • 5. 9. - Bitka u Hudsonovom zaljevu: pomorska pobjeda Francuza u Sjevernoj Americi, nakon čega zauzimaju York Factory.
  • 11. 9. - Bitka kod Sente je odlučujuća pobeda habsburške vojske nad sultanovim trupama u Velikom turskom ratu; veliki vezir Elmas Mehmed-paša stradao od sopstvenih vojnika, poginuo i bosanski paša[1]. Istakao se Jovan Popović Tekelija.
  • 17. 9. - Husein-paša Ćuprilić je novi veliki vezir (do 1702).
  • 20. 9. - Ugovor iz Ryswicka okončava Rat Velike alijanse u Evropi i Rat kralja Williama u Americi (Francuska potpisala ugovore sa Holandijom, Engleskom i Španijom[7]). Francuskoj ostala osvajanja u Alzasu i Strasbourg, inače uglavnom povratak na ranije stanje. Zatišje traje samo do 1701. i Rata za špansko nasleđe.

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

Sarajevo (1910-tih)
  • 17. 10. - Završena Maglajska sahat-kula.
  • oktobar - Eugen Savojski, krenuo iz Osijeka 6. 10. sa svojom vojskom, pridružuje mu se i srpski odred - okršaj kod Dervente[8], zauzimaju Doboj (16. 10.), Maglaj (17. 10.), Žepče, Vranduk (kojeg su osvojili Srbi)[1][6][9].
  • 23. 10. - Austrijska i srpska vojska opljačkala i zapalila Sarajevo[1][6].
  • 30. 10. - Francuska i Sveto Rimsko Carstvo potpisali mir.
  • 8. 11. - Austrijsko-srpska vojska se vratila u Slavoniju iz Bosne, povevši sa sobom dosta pravoslavaca i katolika (npr. iz Dervente 23.000 ljudi)[10].
Katedrala Svetog Pavla (Canaletto, ca. 1754)

Kroz godinu

  • Ravanički monasi se naselili u manastir Vrdnik, poznat i kao Mala Ravanica, sa sobom su doneli i mošti kneza Lazara. Iste godine račanski monasi naseljavaju manastir Beočin.
  • Izaslanstvo SPC Stefana Metohijca-Pećanina se vratilo iz Rusije posle osmomesečnog boravka sa mnogim poklonima i knjigama[11].
  • Eugen Savojski prvi vlasnik imanja Belje.
  • U Hrvatskoj pokušano osnivanje posebnog organa izvršne vlasti, ali plemići se uplašili da bi to oslabilo vlast sabora[12].
  • Kostajnički komandant P. Keglević daje većoj skupini naseljenika zemlju u kotaru, uz jedini uvjet vršenja "krajinske službe" (za razliku od vlastele koja traži i feudalne obaveze)[13].
  • Stihovi u Lašvanskom letopisu protiv pravoslavnog patrijarha, koji tera rimokatolike da mu priznaju jurisdikciju i daju izvesne poreze[14].
  • Prvo izdanje Pierre Bayle-ovog uticajnog "Historijskog i kritičkog rječnika".
  • "Priče ili bajke prošlih vremena" Charlesa Perraulta sadrži priče Pepeljuga, Mačak u čizmama, Crvenkapa, Uspavana lepotica i dr..
  • Emirat Planine Liban: kraj muške loze porodice Maan, nastavlja porodica Šihab (do 1841).
  • Otkrivene prve veće količine zlata u Brazilu - doći će do Brazilske zlatne groznice i početka "Zlatnog veka".

Rođenja

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1697.

Reference

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Ćorović, Vladimir. Srbi u Ugarskoj. rastko.rs
  2. Istorija s. n. IV-1, 64-5
  3. Pantić, Miroslav (1990). Književnost na tlu Crne Gore i Boke Kotorske od XVI do XVIII veka. rastko.rs
  4. Stamatović, dr Aleksandar. Kratka istorija Mitropolije Crnogorsko-primorske (1219-1999). rastko.rs
  5. Pavić, Milorad. Историја српске књижевности - Барок. rastko.rs
  6. 6,0 6,1 6,2 Istorija s. n. III-1, 567
  7. Setton, 397
  8. "Vreme", 20. jul 1936
  9. Historija n. J., 827
  10. Istorija s. n. III-1, 567-70
  11. Istorija s. n. III-1, 565
  12. Historija n. J., 1015
  13. Historija n. J., 1025-6
  14. Ćorović, Vladimir (1925). Književnost u Bosni i Hercegovini. rastko.rs
Literatura