Ivan the Terrible (film)

Иван Грозный
kino-poster
RežijaSergej Ejzenštejn
ProducentSergej Ejzenštejn
ScenarioSergej Ejzenštejn
UlogeNikolaj Čerkasov
Ljudimla Celikovskaja
Serafima Birman
Mihail Nazvanov
MuzikaSergej Prokofjev
FotografijaAndrej Moskvin
Eduard Tise
Datum(i) premijere
30. 12. 1944 (1944-12-30)
(prvi dio)
1. 9. 1958 (1958-09-01)
(drugi dio)
Trajanje187 min.
I dio: 99 min.
II dio: 88 min.
Zemlja Sovjetski Savez
Jezikruski

Ivan Grozni (sh. Иван Грозный) je sovjetski crno-bijeli historijski film u dva dijela, sniman od 1942. do 1946. godine u režiji Sergeja Ejzenštejna, poznat kao posljednji u njegovoj filmografiji. U njemu je prikazan život i vladavina ruskog cara Ivana IV Groznog, čiji lik tumači Nikolaj Čerkasov. Film je nastao za vrijeme drugog svjetskog rata, odnosno u vrijeme kada se Ejzenštejn, kao i mnogi drugi sovjetski filmaši, zbog njemačke invazije sklonio u Alma Atu u današnjem Kazahstanu. Temu za film je predložio sovjetski vođa Staljin koji je Ivana Groznog smatrao jednim od svojih historijskih uzora, odnosno priču o njegovoj vladavini prikazati kao alegoriju na vlastiti režim.

Film se originalno trebao snimiti u tri dijela. Prvi dio, koji prikazuje rane godine Ivanove vladavine, njegove ratne uspjehe i podršku među ruskim seljacima, je prikazan krajem 1944. godine i dobio je Staljinovu nagradu. Drugi dio, u kome se prikazuju Ivanovi obračuni za boljarima, ali i njegova sve veća okrutnost i paranoja, su, pak, od režimskih cenzora prepoznati kao implicitna kritika Staljinovih metoda vladavine. Zbog toga je drugi dio filma završio u bunkeru, te je prikazan tek na Staljinove smrti 1958. godine. Treći dio je, pak, spriječila Ejzenštejnova smrt.

Usprkos toga, Ivan Grozni se smatra jednim od najvažnijih i najzanimljivijih Ejzenštejnovih filmova. Drugi dio također sadrži nekoliko sekvenci snimljenih u boji, što je bio prvi takav slučaj u historiji sovjetske kinematografije. Godine 1962. je ušao u izbor 10 najboljih filmova svih vremena u prestižnoj anketi britanskog filmskog časopisa Sight & Sound.

Vanjske veze