Dwutlynek wůngla
Dwutlynek wůngla (CO2) – ńyorgańiczny zwjůnzek chymiczny. We tymperaturze pokojowyj je to bezbarwny, bezwůnny a ńypalny gaz, dobrze rozpuszczalny we wodźe a ćynższy uod powjytrza (kole 1,5 razy). Dwutlynek wůngla je produktym spolańo a uoddychańo. Je wykorzistywany bez rośliny we proceśe fotosyntezy. Tworzi śe przi utlyńańu a fermyntacyji substancyji uorgańicznych. Wystympuje na grubach, cukrowńach, gorzelńach, wytwůrńach win, silosach zbożowych, browarach a studźynkach kanalizacyjnych. W mouych stynżyńach ńy je trujůncy, nale we wjynkszych dwutlynek wůngla je szkodliwy do zdrowja a nawet zabijo. Jygo dźouańy powoduje powstowańy hiperkapńi, a co za tym idźe kwaśicy uoddechowyj i we nostympstwje uobrzynku můzgu.