แผนชลีเฟิน

บทความนี้อ้างอิงคริสต์ศักราช/คริสต์ทศวรรษ/คริสต์ศตวรรษ ซึ่งเป็นสาระสำคัญของเนื้อหา

แผนชลีเฟิน (เยอรมัน: Schlieffen-Plan) เป็นแผนปฏิบัติการทางทหารของจักรวรรดิเยอรมัน ร่างขึ้นโดยจอมพล อัลเฟรท ฟ็อน ชลีเฟิน หัวหน้าคณะเสนาธิการใหญ่ของกองทัพเยอรมัน แผนนี้ได้รับการออกแบบให้เยอรมนีได้รับชัยชนะในศึกสองด้าน^[1] (แนวรบด้านตะวันตกและด้านตะวันออก)

ระหว่างปี 1897–1905 จอมพลชลีเฟินคิดค้นแผนรุกตีฝรั่งเศสโดยการยกทัพผ่านประเทศเบลเยียมและเนเธอร์แลนด์ แทนที่จะบุกเข้าจากชายแดนฝรั่งเศสตรง ๆ การร่างแผนในช่วงแรกเขาประสบกับปัญหาว่าเยอรมนีคงไม่อาจพิชิตฝรั่งเศสได้เร็วพอที่จะโยกย้ายทหารไปรับศึกด้านรัสเซีย (ซึ่งเป็นมิตรกับฝรั่งเศส) ดังนั้นแล้วมีโอกาสสูงมากที่เยอรมนีจะต้องรับศึกสองด้านในเวลาเดียวกัน อย่างไรก็ตาม ปัญหานี้คลี่คลายลงเมื่อรัสเซียพ่ายแพ้อย่างไม่มีใครคาดฝันในสงครามรัสเซีย-ญี่ปุ่นเมื่อปี 1905 ทุกคนประเมินแสนยานุภาพของรัสเซียไว้สูงเกินไป เขามองว่ากองทัพรัสเซียไม่อาจฟื้นกำลังในเวลาอันสั้น เยอรมนีไม่จำเป็นต้องวางกำลังทหารจำนวนมากไว้ที่ด้านตะวันออก

ชลีเฟินประเมินว่ากองทัพรัสเซียซึ่งสูญเสียแสนยานุภาพในสงครามกับญี่ปุ่น จะต้องใช้เวลาอย่างน้อยหกสัปดาห์ในการยกทัพมาถึงชายแดนด้านตะวันออกของเยอรมนี^[2] ระหว่างนั้น เยอรมนีมีเวลาเพียงพอที่จะกรีธาทัพผ่านประเทศเป็นกลางอย่างเนเธอร์แลนด์และเบลเยียม และบุกเข้าฝรั่งเศสจากชายแดนด้านเหนือลงไปถึงกรุงปารีส (แทนที่จะบุกเข้าจากชายแดนฝรั่งเศส-เยอรมนีโดยตรงซึ่งเต็มไปด้วยป้อมปราการแข็งแกร่งของฝรั่งเศส) แล้วจึงปิดล้อมและทำลายกองทัพฝรั่งเศส เขาคาดว่าทั้งหมดนี้จะใช้เวลาไม่เกิน 45 วัน^[2] เมื่อพิชิตฝรั่งเศสได้แล้ว เยอรมนีจะรุดเร่งขนส่งกำลังทหารไปที่แนวรบด้านตะวันออกผ่านทางเครือข่ายรถไฟเพื่อต้านกองทัพรัสเซีย

จอมพลชลีเฟินเกษียณราชการในต้นปี 1906 ผู้ดำรงตำแหน่งและรับแผนการนี้ต่อจากเขาคือพลเอกอาวุโส เฮ็ลมูท ฟ็อน ม็อลท์เคอ คนเล็ก เขาปรับปรุงแผนชลีเฟินหลายจุด ทั้งการลดขนาดกำลังรบที่ใช้โจมตี เลือกบุกผ่านเบลเยียมอย่างเดียว เป็นต้น ม็อลท์เคอตั้งชื่อแผนใหม่ว่า แผน 17 (Plan XVII.) และนำไปใช้จริงในยุทธการที่แม่น้ำมาร์นครั้งที่หนึ่ง (กันยายน 1914) แต่ยุทธการครั้งนั้นประสบความล้มเหลว นักประวัติศาสตร์มองว่าม็อลท์เคอเข้าไปก้าวก่ายแผนต้นฉบับมากเกินไป

หลังเยอรมนีแพ้สงครามโลกครั้งที่หนึ่ง นายทหารระดับสูงในกองทัพและนักประวัติศาสตร์ที่หอสมุดแห่งชาติลงความเห็นตรงกันว่า ความพ่ายแพ้ที่แม่น้ำมาร์นไม่ได้เกิดจากการคาดการณ์ทางยุทธศาสตร์ผิดพลาด แต่เกิดความผิดคลาดในแผนของม็อลท์เคอเอง

อ้างอิง