Иркутск

Иркутск
рус. Иркутск
бур. Эрхүү
Байрак[d]
Нигезләнү датасы 1661
Сурәт
Нигезләүче Похабов, Яков Иванович[d]
Дәүләт  Россия[1]
Нәрсәнең башкаласы Иркутский район[d][1] һәм Городской округ «город Иркутск»[d][1]
Административ-территориаль берәмлек Городской округ «город Иркутск»[d][1]
Сәгать поясы IRKT[d] һәм UTC+08:00
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы Ангара, Өркет[d], Ушаковка[d] һәм Өркет сусаклагычы[d]
Хөкүмәт башлыгы Дмитри Бердников[d][2]
Халык саны 579 268 (2009)[3],
587 891 (2010)[4],
589 283 (2011)[3],
597 846 (2012)[5],
606 137 (2013)[6],
612 973 (2014)[7],
620 099 (2015)[8],
623 424 (2016)[9],
623 736 (2017)[10]
Административ бүленеше Правобережный округ[d], Октябрьский округ[d], Свердловский округ[d] һәм Ленинский округ[d]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек 440 метр
Кардәш шәһәр Пфорцһайм, Шеньяң, Улан-Батор, Канадзава[11], Юҗин (Орегон), Нови-Сад, Эвьян-ле-Бен, Стрёмсунд[d], Порденоне, Гренобль, Дижон, Акмәсҗит[12], Красноярск, Каңның һәм Белосток
Нәрсә белән чиктәш Иркутский район[d] һәм Ангарский городской округ[d]
Бүләкләр
Октябрь Инкыйлабы ордены
Мәйдан 277 км²
Почта индексы 664000–664999
Рәсми веб-сайт admirk.ru(рус.)
Панорамный вид
Коллаж
Феноменның икътисады экономика Иркутска[d]
Кышкы күренеше
Схематик иллюстрациясе
Җирле телефон коды 3952
Шәрәфле ватандашлар төркеме [d]
Монда җирләнгәннәр төркеме [d]
 Иркутск Викиҗыентыкта

Иркутск (рус. Иркутск, бүр. Эрхүү) — Көнчыгыш Себернең иң эре икътисади һәм мәдәни үзәкләрнең берсе, Иркутск өлкәсе административ үзәге. Шәһәр Ангара елгасының ике ярларында урнаша.

Халык саны — 587 225 кеше.[13]

2020 елның 2 июленнән«Хезмәт даны шәһәре»[14].

География

Шәһәр Иркутск елгасының Иркут елгасына (Ангара кушылдыгы) кушылу урыны янында, Иркутск-Черемхау тигезлегендә, Красноярскидан 1060 километр көньяк-көнчыгыштарак урнаша. М53 «Байкал» (Новосибирск — (Тум —) КемеровоКрасноярск — Иркутск) автоюлының соңгы пункты.

Климат

Иркутск климаты
Күрсәткеч Гый Фев Мар Апр Май Июн Июл Авг Сен Окт Ноя Дек Ел
Абсолют максимум, °C 2,3 10,2 20,0 29,2 34,5 35,6 37,2 34,1 29,0 25,6 14,1 4,6 37,2
Уртача максимум, °C −12,9 −7,9 0,3 9,4 18,0 22,7 24,8 22,1 15,7 7,7 −2,8 −10,6 7,2
Уртача температура, °C −17,9 −14,6 −6,5 2,5 10,2 15,4 18,2 15,8 9,1 1,7 −7,7 −15,4 0,9
Уртача минимум, °C −22 −19,8 −12,3 −2,9 3,4 9,2 12,9 10,8 4,2 −2,7 −11,8 −19,3 −4,2
Абсолют минимум, °C −49,7 −44,7 −37,3 −31,8 −14,3 −6 0,4 −2,7 −11,9 −30,5 −40,4 −46,3 −49,7
Явым-төшем нормасы, мм 14 7 12 18 35 75 113 93 51 22 20 17 477

Тарих

Халык

1840[15] 1856[16] 1897[17] 1926[16] 1931[16] 1939[16] 1959[18] 1970[19] 1979[20] 1989[21] 2002[22] 2010[23]
14 175 ~24 100 51 473 ~102 700 ~113 200 ~250 200 365 893 450 941 549 787 626 135 593 604 587 225

Милли состав (2010): руслар — 96,7%, бүрәтләр — 1,8%, украиннар — 1,6%, татарлар — 1,0%.[24]

Татар матбугаты

Икътисад

Танылган шәхесләр

  • Рамил Минханов (1961), Татарстан Республикасының халык артисты (2012).
  • Рудольф Нуриев — күренекле татар балетмейстеры, балет артисты.
  • Хәерниса Сафина – язучы («Гөлчирә" повесть авторы), педагог

Галерея

Искәрмәләр

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 ОКТМО. 179/2016. Сибирский ФО — 2016.
  2. https://admirk.ru/Pages/mayor.aspx
  3. 3,0 3,1 Иркутская область. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2009-2015 годов
  4. Итоги Всероссийской переписи населения 2010 года по Иркутской области
  5. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года
  6. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. Таблица 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктовРосстат, 2013. — 528 бит
  7. Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года
  8. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года
  9. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года — 2018.
  10. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 годаМосква: Росстат, 2017.
  11. https://www4.city.kanazawa.lg.jp/material/files/group/6/English2022.pdf
  12. https://tass.com/politics/906463
  13. архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2013-02-04 
  14. Указ о присвоении почётного звания Российской Федерации «Город трудовой доблести»
  15. Статистические таблицы о состоянии городов Российской империи, 1840
  16. 16,0 16,1 16,2 16,3 http://www.mojgorod.ru/irkutsk_obl/irkutsk/index.html
  17. http://demoscope.ru/weekly/ssp/emp_lan_97_uezd.php?reg=649
  18. 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  19. 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  20. 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  21. 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  22. 2002 елгы Бөтенроссия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  23. Предупреждение о цитировании: Тег <ref> с именем gks.ru не может быть предпросмотрен, так как он определён вне текущего раздела или не определён вообще.
  24. 2002 ел сан алу базасы, archived from the original on 2017-11-11, retrieved 2013-02-04