Шеньяң

Шеньяң
Ил	Кытай Халык ҖөмһүриятеКытай Халык Җөмһүрияте
Провинция	Ляонин
Координатлар	41°48'9"N, 123°25'41"E
Мәйдан	3 495 км²
Мәркәз биеклеге	55 м
Рәсми тел	кытайча
Халык саны	8 106 171 кеше (2010)
Сәгать кушагы	UTC+8
Телефон коды	+86-24
почта индекслары	110xxx
Автомобиль коды	辽A
Рәсми сайт	shenyang.gov.cn
Кардәш шәһәрләр	Сәләник, Кавасаки, Рамат-Ган[d], Саппоро, Торино, Чикаго, Иркутск, Кесон-Сити, Монтеррей[1], Соңнам, Яунде, Катовитсе, Банска-Бистритса[2], Хошимин, Һамаматсу һәм Теҗон[3][4]
Аудио, фото һәм видео Викиҗыентыкта

Шеньяң (Мукден, кыт. трад. 瀋陽, гад. 沈阳, пиньинь: Shěnyáng; манҗурча — Мукден^[5]) — Кыйтайның төньяк-көнчыгыш өлешендәге шәһәр, Хунхе елгасы буенда. Ляониң провинциясенең һәм Шеньяң хәрби бүлгесенең башкаласы. Субпровинциаль әһәмиятле шәһәр.

Халык саны — 6 255 921 кеше (шәһәрнең үзендә), 8 106 171 (шәһәртирә зонасы белән, 2010).

Тарих

Шәһәр Хоучең исем астында б.э.к. 2 гасырда мәгълүм. 1621 елда Шеньяңны манҗурлар басып алган. 1625—1912 елларда Мукден дип аталган. Чиң дианстиясе дәверендә (1644—1911) Кытайның икенче башкаласы булган. 1858 елда Фыңтян (Фынтянь) провинциясе үзәге булган, шуңа күрә шәһәр Мукден исеме белән берьюлы Фыңтян исемен дә йөрткән.

Административ бүленеш

Шеньяң составына 9 район, бер өяз әһәмиятендәге шәһәр һәм өч өяз керә:

Харита	#	Исем	Кытайча	Пиньинь	Халык саны (2010)	Мәйдан (км2)	Халык тыгызлыгы (/км2)
	Шәһәр районнары
	1	Шеньхе районы	沈河区	Shěnhé Qū	849,267	18	47,181
	2	Хепиң районы	和平区	Hépíng Qū	700,992	21	33,380
	3	Дадоң районы	大东区	Dàdōng Qū	782,867	51	15,350
	4	Хуаңгу районы	皇姑区	Huánggū Qū	925,176	37	25,004
	5	Тичи районы	铁西区	Tiěxī Qū	1,017,564	39	26,091
	Шәһәртирә районнары
	6	Суҗатун районы	苏家屯区	Sūjiātún Qū	474,779	776	611
	7	Хүннән районы	浑南区	Húnnán Qū	411,110	896	459
	8	Шеньбей районы	沈北新区	Shěnběi Qū	423,323	852	497
	9	Юхоң районы	于洪区	Yúhóng Qū	670,843	774	867
	Иярчен шәһәр
	10	Чинмин	新民市	Xīnmín Shì	657,763	3,315	198
	Өязләр
	11	Ляоҗоң өязе	辽中县	Liáozhōng Xiàn	476,081	1,670	285
	12	Каңпиң өязе	康平县	Kāngpíng Xiàn	316,819	2,173	146
	13	Факу өязе	法库县	Fǎkù Xiàn	399,587	2,320	172

Сәнәгать

Транспорт юлларының төене. Сәнәгать мәркәзе. Машина төзүчелекнең төрле тармаклары (сәнәгать җиһазлары, транспорт чаралары, электротехника моторлари эшләп чыгару) үсеш алган. Төсле металлургия, химия, җиңел, азык-төлек сәнәгатьләр эшханәләре бар.

Мәдәният

Университет, мәдәни тәшкиләтләр бар. архитектура һәйкәлләреннән Шеньяң һәм аның тирәсендә 9—14 гасырларда төзелгән сарай вә гыйбадәтханәләр сакланган.

Искәрмәләр