Лихтенштейн

Лихтенштейн
алман. Liechtenstein алман. Fürstentum Liechtenstein
Байрак[d]	Илтамга[d]
Нигезләнү датасы	12 июль 1806
Рәсми исем	Fürstentum Liechtenstein, Liechtenstein, la Principauté du Liechtenstein[1] һәм Furstendömet Liechtenstein[2]
Кыскача исем	🇱🇮
ХФӘ билгесе	lɪçtn̩ˈʂtæɪn һәм lʲɪxtɛnˈʂtɛjn
Архивлары саклана	Liechtensteinisches Landesarchiv[d]
Гомер озынлыгы	82,6561 ел[3]
... хөрмәтенә аталган	Лихтенштейн йорты[d]
Демоним	Liechtensteiner, liechtensteini, Liechtensteinano, liĥtenŝtejnano, Ligtänstänan, ليختنشتايني, ليختنشتاينية, ليختنشتاينيون, liechtensteinès, liechtensteinesa, liechtensteinesos, ליכטנשטייני, ליכטנשטיינית, liechtensteinieni, liechtensteinian, liechtensteiniană, লিশটেনস্টাইনীয়, liechtensteinese, liechtensteinesi, lictenstaines, liechtensteinoise, de Liechtenstein, Liechtensteinois[1], Liechtensteinoise[1], Liechtensteiner, Liechtensteinerin, liechtensteinezo, liechtensteinezi, liechtensteineza, liechtensteineze, ليخطنشطايني, ليخطنشطاينية, ليخطنشطاينيين, ليخطنشطاينيات, liechtensteinî һәм Lichtinstéanach[4]
Рәсми тел	алман теле
Гимн	Лихтенштейн гимны
Мәдәният	Лихтенштейн мәдәнияте[d]
Шигарь тексты	Für Gott, Fürst und Vaterland
Дөнья кисәге	Европа[5]
Дәүләт	Лихтенштейн
Башкала	Vaduts
Сәгать поясы	UTC+01:00
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы	Рейн
Иң көнчыгыш ноктасы	47°05′45″ т. к. 9°38′08″ кч. о.
Иң төньяк ноктасы	47°16′14″ т. к. 9°31′51″ кч. о.
Иң көньяк ноктасы	47°02′54″ т. к. 9°33′28″ кч. о.
Иң көнбатыш ноктасы	47°03′46″ т. к. 9°28′18″ кч. о.
Геомәгълүматлар	Data:Liechtenstein.map
Иң югары ноктасы	Граушпиц[d]
Иң түбән ноктасы	Рейн
Идарә итү формасы	конституцияле монархия
Дәүләт башлыгы вазыйфасы	Лихтенштейн кенәзе[d]
Ил башлыгы	Ханс-Адам II[d]
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы	Лихтенштейн премьер-министры[d]
Хөкүмәт башлыгы	Даниэль Риш[d]
Башкарма хакимият	Лихтенштейн министрлар кабинеты[d]
Канунбирү органы	Лихтенштейн ландтагы[d]
Югары мәхкәмә органы	Oberster Gerichtshof[d]
Үзәк банкы	Швейцария милли банкы[d]
Дипломатик мөнәсәбәтләр	Германия, Швейцария, Бельгия, Америка Кушма Штатлары, Австрия, Чехия, Мальта ордены[d], Италия, Словакия, Аурупа Берлеге, Кытай Җөмһүрияте, Гөрҗистан, Корея Халык Демократик Җөмһүрияте[6] һәм Кытай
Әгъзалык	Аурупа шурасы, Европа реконструкция һәм үсеш банкы[d], БМО Европа икътисади комиссиясе[d], Европа ирекле сәүдә ассоциациясе[d], Халыкара атом энергиясе агентлыгы[d], Xalıqara cinäyät mäxkämäse, Интерпол[7][8], Халыкара телекоммуникацияләр берлеге[d][9], ХКТО[d][10][11], ОБСЕ, Xalıqara arbitraj mäxkämäse, Берләшкән Милләтләр Оешмасы, ЮНКТАД[d], Бөтендөнья почта берлеге[12][13], Бөтендөнья сәүдә оешмасы, Intelsat[d], Европа икътисади зонасы[d], Халыкара Боден күле конференциясе[d][14], Шенген зонасы[d][15] һәм Visa Waiver Program[d][16]
Рәсми бәйрәм	Лихтенштейн дәүләт көне[d], Пасха дүшәмбесе[d], Күккә күтәрелү көне[d], Христос тәне һәм каны бәйрәме[d], Изге Стефан көне[d], Яңа ел көне[d] һәм Праздник непорочного зачатия[d]
Балигълык яше	18 яшь
Никахка керү яше	18 яшь
Пенсия яше	64 яшь
Халык саны	37 922 (2017)[17]
Ир-ат халкы	19 102[18], 19 223[18], 19 354[18] һәм 19 502[18]
Хатын-кыз халкы	19 381[18], 19 534[18], 19 686[18] һәм 19 825[18]
Административ бүленеше	Руггелль[d], Шелленберг[d], Гамприн[d], Эшен[d], Маурен[d], Шан[d], Планкен[d], Vaduts, Тризенберг[d], Тризен[d] һәм Бальцерс[d]
Акча берәмлеге	Швейцария франкы[d]
Номиналь тулаем эчке продукт	7 186 428 783 $[19]
Кеше потенциалы үсеше индексы	0,935[20]
Нәрсә белән чиктәш	Швейцария, Австрия һәм Аурупа Берлеге
Нигезсалгыч текст	Лихтенштейн конституциясе[d]
Автомобил хәрәкәте ягы	уң[d][21]
Челтәр көчәнеше	230 вольт[22]
Электр аергычы төре	Europlug[d][22] һәм SN 441011[d][22]
Әүвәлгесе	Лихтенштейн империаль кенәзлеге (1719-1806)[d]
Алыштырган	Лихтенштейн империаль кенәзлеге (1719-1806)[d]
Кулланылган тел	алман теленең Швейцария диалектлары[d], алеманн теле[d], алман теле һәм алман теленең Вальзер диалекты[d]
Бюджет	1 486 800 000 Fr[23]
Мәйдан	160 км²[24]
Почта индексы	9485–9498
Рәсми веб-сайт	liechtenstein.li​(алм.)
Һәштәге	Liechtenstein
Югары дәрәҗәле Интернет домены	.li
Тематик география	Лихтенштейн географиясе[d]
Һәйкәлләр исемлеге	Лихтенштейн мәдәни объектлар исемлеге[d]
Феноменның икътисады	Лихтенштейн икътисады[d]
Феноменның демографиясе	Лихтенштейн халкы[d]
Мәктәптә укымаган балалар саны	245[25]
Өстәлгән кыйммәт салымы күләме	7,7 процент
Тулаем туулар коэффициенты	1,45[26]
Шәһәр халкы	5530[18], 5587[18], 5649[18] һәм 5717[18]
Авыл халкы	32 952[18], 33 169[18], 33 390[18] һәм 33 610[18]
Туым күрсәткече	9,2[18], 9,1[18], 9,6[18] һәм 9,2[18]
Үлем күрсәткече	6,8[18], 8,2[18], 6,9[18] һәм 7,1[18]
Илнең мобиль коды	295
Илнең телефон коды	+423
Гадәттән тыш хәлләрдә ярдәм телефоны	112[d][27], 117[d][27], 118[d][27] һәм 144[d][27]
Илнең GS1 коды	760-769
Номер тамгасы коды	FL[28]
Диңгездәге идентификацияләү номеры	252
Монда җирләнгәннәр төркеме	Төркем:Лихтенштейнда җирләнгәннәр[d]
Лихтенштейн Викиҗыентыкта

Лихтенштейн [ɪlɪçtn̩ˌʃtaɪ̯n] (рәсми рәвештә Лихтенштейн кенәзлеге) — Үзәк Европаның Альп төбәгендә диңгезгә чыгучы һәм дөньяда халык саны буенча алтынчы иң кечкенә ил. Конституция буенча, ул демократик-парламент нигезендә оешкан конституцион нәсел монархиясе булган кенәзлек. Лихтенштейн Йорты ил кенәзләрен куя, суверенитет тигез итеп кенәз һәм халык арасында бүленә.
Альпларда Рейн көнбатышта Лихтенштейн һәм Швейцария дәүләтләре арасында чик булып тора; көнчыгышта кенәзлек Австрия белән чиктәш. Дәүләт ике округ һәм унбер муниципалитетка бүленгән. Төп һәм кенәз резиденциясе урнашкан урын булып Вадуц тора. Мәйданы буенча иң зур урын булып Тризенберг тора, халык саны буенча Шаан. Бергә кушылган Шаан, Вадуц һәм Тризен якынча 16 900 кеше булган агломерацияне тәшкил итә. Нык үзләштерелгән төньяк (Түбәнге Җир) һәм әзрәк үзләштерелгән көньяк (Өске Җир) кенәзлекнең ландшафтының хасиятләре булып. 38650 яшәүчесе белән Лихтенштейн алман телендә сөйләшүче пространствода иң кечкенә дәүләт булып тора. Рәсми тел булып алман теле булып тора, ул көн саен сөйләшелә торган Лихтенштейн диалектлары алеман теленә керә. Чит ил кешеләре өлеше якынча 34% тәшкил итә.

• Landesverwaltung Fürstentum Liechtenstein
• Fürst und Volk – Eine liechtensteinische Staatskunde 2023 елның 4 декабрь көнендә архивланган.
• Liechtenstein Marketing
• e-Archiv mit ausgewählten Quellen zur Geschichte Liechtensteins
• eLiechtensteinensia, Open-Access-Plattform für Publikationen aus Liechtenstein
• Länderinformationen des deutschen Auswärtigen Amtes zu Liechtenstein
• Linus Schöpfer: Das hätte die Schweiz durch eine Besetzung verhindern wollen. In: Berner Zeitung. 12. September 2013 (Interview mit Donat Büchel über die Angst vor Hitler, einen vereitelten Putsch und Einmarschplänen, zur Ausstellung «Anschluss oder weiterhin souverän? – Liechtenstein 1938» im Liechtensteinischen Landesmuseum in Vaduz, 11. September 2013 bis 5. Januar 2014).