Pusan

Pusan
부산 /釜山 (Busan)

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Korejan Tazovaldkund
Eläjiden lugu (2024)	3,343,903 ristitud
Pind	770,04 km²
Pämez'	Pak Hön Čžun (sulaku 2021—, 박형준 / 朴亨埈)
Telefonkod	+82-(0)51
Aigvö	UTC+9

Pusan (kor.: 부산 / 釜山 Busan [pu.sa̠n]) om lidn Korejan Tazovaldkundan suvipäivnouzmaižel mererandal, valdkundan kaikiš järedamb port. Se om kahtenz' surtte lidn valdkundas Seulan jäl'ghe, lidn-metropolii-statusanke.

Vl 2002 Kezaližed Azijalaižed vändod i Mail'man futbolčempionatan vändod mäniba lidnas.

Eländpunktan aluz om pandud meiden eran zavodindas. Mainitase Kočhil'sangun-nimitusenke 6. voz'sadal. Lidnan nimi oli Tonne vll 757−1910, sid' udesnimitihe nügüdläižikš sen amuižen portan mödhe. Toižed-ki eländpunktad oliba nügüd'aigaižen Pusanan territorijal. Korejan sodan aigan (1950−1953) lidn oli Korejan pordaigaližeks pälidnaks.

Pusan šingotase järedal meriportal, avtotegimel. Korejan biržan päfater om neciš lidnas (KOSPI-indeks).

Lidn sijadase Korejan sal'men randal, 30 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Mäged erigoittas lidnrajonid jogialangištoidenke.

Klimat om subtropine neps, pil'vekaz vodes läbi. Voden keskmäine lämuz om +15,0 C°, kezakun-sügüz'kun +21,0..+26,1 C°, tal'vkun-uhokun +3,6..+5,8 C°. Maksimaline registriruidud lämuz om +37,3 C° (eloku), kaikiš lujemb pakaine oleli −14,0 C° (viluku). Ei voi panda halad semendkus-redukus (redukun minimum om +1,8 C°). Il'man lämuz voib ületada +30 C° semendkus-redukus. Paneb sadegid 1577 mm vodes, enamba heinkus (327 mm) i elokus (266 mm), vähemba kül'mkus-uhokus (35..50 mm kus). Paneb lunt nell' päiväd tal'ves keskmäras. Kun keskmäine relätivine nepsuz vajehtase 77..83 % röunoiš kezakus-elokus, 47..49 % tal'vkus-uhokus, 56..73 % toižiš kuiš.

Pusan jagase 15 administrativižeks rajonaks (-ku, -gu), ned alajasoiš 209 fartalaks, i üks' Kidžan-makund (-gun) mülüb lidnha.

Lidnan tobmuden pämez' om mer (kor.: 부산광역시장 / 釜山廣域市長 Busangwangyeoxijang). Kaik rahvaz valičeb merad nelläks vodeks, edel 1995. vot valdkundan prezident pani händast radnikusele. Edeližed lidnan pämehed oma O Godon (오거돈 / 吳巨敦, heinku 2018 — sulaku 2020), So Bönsu (서병수 / 徐秉洙, heinku 2014 — kezaku 2018).

Vl 2014 lidnan eläjiden lugu oli 3 557 716 ristitud 765,94 km² pindal^[1]. Vl 2020 kaik 3 411 829 ristitud elihe lidnas i 7 mln ristituid kaikes lidnaglomeracijas.

Kaik om nell'toštkümne universitetad lidnas. Znamasine om Pusanan nacionaline universitet^[2] (kor.: 부산 대학교 Pusan tehakkö, alusenpanend semendku 1946, 26 tuh. üläopenikoid vl 2024), se om kaikiš amuižemb valdkundaline universitet valdkundas. Siš om 15 kolledžad (bakalavriatan palakundad) i 15 üläškolad (magistraturan alajagust).

Avtobusad, metro, ezilidnelektrojonused, taksid i vezitramvaid oma kundaližeks transportaks lidnas. Metropoliten radab vspäi 1985, siš om kuz' jonod 114 stancijanke, 116,5 km raudted. Metron erased-se stancijad oma ühtenzoittud lidnelektrojonusiden maršrutoidenke.

Rahvahidenkeskeine soda- da civiline Kimhe-lendimport^[3] (PUS / RKPK, 15,7 mln passažiroid vl 2024) sijadase lidnan päivlaskmaižel röunal. Tehtas reisid Päivnouzmaižen i Suvipäivnouzmaižen Azijan äjihe surihe lidnoihe.

• 
  Lidnan tobmuden sauvused (2008)
• 
  Buddizman Hedon Jongunsa-jumalankodi Kidžan-makundas, vn 2011 nägu
• 
  Pusanan Rahvahidenkeskeine finansine keskuz vl 2022 (üläkorged pert') — Korejan biržan päfater
• 
  Pusanan nacionaline universitet (2023)
• 
  Pusanan rahvahankul'turan Kugaka-keskuz (2009)
• 
  Nacionaline merimuzei (2013)
• 
  Kimhe-lendimportan rahvahidenkeskeine terminal vl 2018
• 
  Pusanan uz' meriport (2013)

1. ↑ 부산광역시 기본현황,《부산광역시 웹사이트》. — Busan.go.kr. (kor.)
2. ↑ Pusanan nacionaližen universitetan sait (pusan.ac.kr). (kor.) (angl.) (kit.)
3. ↑ Rahvahidenkeskeine Kimhe-lendimport airport.co.kr-saital. (kor.) (angl.) (jap.) (kit.)

• Pusan-lidnan ohjastusen oficialine portal (english.busan.go.kr). (kor.) (angl.) (jap.) (kit.)

Pusan Vikiaitas