Wezel
Wezel | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
E wezel up zen achterpôotn | |||||||||||||
Taxonomische indêlienge | |||||||||||||
| |||||||||||||
Sorte | |||||||||||||
Mustela nivalis |
Wezels zyn klêne roofdiern uut de familie van de marters. 't Zyn de kleinste zoognde vlêeseters in de weireld.
Verspreidienge en leefgebied
Wezels komn vôorn in Nôord-Amerika, Nôord-Afrika, Azië en Europa (nie in Ysland en Ierland). Ze zyn ouk uutezet in Nieuw-Zêeland, woa dan ze mei verantwôordelik zyn voe 't vermiendern van vele endemiesche sôortn doa.
Wezels overleevn overol, zolange dat er mo teetn enoeg is en dan ze enoeg pleksjes enn voe nunder te duukn.
Uutzicht
Wezels zyn styve klêne bêestjes, de vintjes komn me nunder steirt derby (die e cantmeiter of zeevn lank komt) bykan nôois langer of 30 cm. De wuvetjes zyn zest nog klinder. Van vorme zyn ze lank en fyn met e lange nekke, korte potjes en e kort stirtje.
Van gewichte kunn de vintjes e klêne 75 gram weegn, de wuvetjes toet 35 gram.
Ze zyn rôod toet bruun van kleur (nundern boovnkant) en wit vanounder. Sommigte verkleurn in de wienter en kommn toune wit, mo dat is nie olgemêen en surtout by de nôordelikke populoasches gebeurt dadde.
Leevnswyze
Wezels leevn ollêne en weunn in en olletje die mêestol van êen van nundern prôoin ewist is. Ze joagn up olles da nie te grôot is (wuk da nie wult zeggn dan ze up nietnd joagn die midder is of zyder zevve). Muuzn, fernient, puutn en keuns zyn ollemoale bêestn dan z'eetn.
Ze kunn twi keirs joungn in e joar, mo dat gebeurt ollêne at er enoeg teetn is. De joungsjes zyn blend ebôorn, mor achter acht weekn kunn z'ol joagn. Ze groein dus styf zêre.
Wezels komn in 't wilde mêestol mor e joar of 3-4.
Uutdrukkiengn
- 't Is e stoutn wezel: e duft vele.
- De stoutste wezels zuupn d'eiers: voe goeie diengn moe je oltemets e bitje riesche pakkn.