طیفشناسی
طیفشناسی[۱] یا طیفنمایی[۲] (به انگلیسی: Spectroscopy) که بینابنمایی[نیازمند منبع] نیز نامیده میشود، به عنوان مطالعه برهمکنش بین نور و ماده نیز تعریف میشود. از لحاظ تاریخی طیفسنجی به شاخهای از علم برمیگردد که نور مرئی برای مطالعات نظری در ساختار ماده و آنالیزهای کیفی و کمی استفاده میشد. اگرچه اخیراً به عنوان یک فن جدید نه فقط برای نور مرئی بلکه بسیاری از اشکال تابشهای الکترومغناطیسی و ناالکترومغناطیسی مانند ریزموجها، موجهای رادیویی، پرتو ایکس، الکترونها، فوتونها (امواج صوتی) و غیره به کار برده میشود. از انواع روشهای مهم و پرکاربرد در شیمی تجزیه میتوان به روشهای طیفسنجی جرمی، فروسرخ، فرابنفش و رزونانس مغناطیسی هسته اشاره کرد.
طیفسنجی اغلب در شیمیفیزیک (بهطور مثال در نوعی تصویربرداری امآرآی) و شیمی تجزیه برای شناسایی ماده از طریق طیف گسیلی یا جذبی از آنها به کار برده میشود. وسیلهای که طیف هر ماده را ثبت میکند طیفسنج یا اسپکترومتر نام دارد. طیفسنجی همچنین بهطور زیاد در اخترشناسی و مشاهدات از دور استفاده میشود. اکثر تلسکوپهای بزرگ طیفنگار دارند که برای اندازهگیری ترکیبات شیمیایی و خواص فیزیکی اجسام نجومی یا اندازهگیری سرعتشان از طریق جابجایی دوپلری خطوط طیفیشان استفاده میشود. این نوع کاربرد در مبحث طیفسنجی نجومی به تفضیل آمدهاست.
انواع طیفسنجی
- طیفسنجی فروشکست القایی لیزری
- طیفسنجی فلورسانسی
- طیفسنجی مرئی
- طیفسنجی فوریه
- طیفسنجی فرابنفش
- طیفبینی فروسرخ
- طیفسنجی جرمی
- طیفسنجی تشدید مغناطیسی هستهای
- طیفسنجی رامان
- بینابنمایی لیزری
- طیفسنجی امپدانس الکتروشیمیایی
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ «طیفشناسی» [فیزیک] همارزِ «spectroscopy»؛ منبع: گروه واژهگزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر دوازدهم. فرهنگ واژههای مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۱۴۳-۶۶-۸ (ذیل سرواژهٔ طیفشناسی)
- ↑ مصوب فرهنگستان، طیفنمایی (spectroscopy) ذیل سرواژه: (saturation intensity)