Rrúsia

Российская Федерация Rossíiskaya Federátsiya Rrúsia Joaty
Rrúsia
Poyvi Ha'erã'i
Tetã Momorãhéi: Rrúsia Joaty Purahéi Gosudárstvenny Gimn Rossíiskoi Federátsii (rrusiañe'ẽ: 'Государственный гимн Российской Федерации') Nerehendúirõ
Tavusu (ha táva tuichavéva)	Mosku
Ñe'ẽnguéra	Rrusiañe'ẽ
Tetãygua réra	rruso, -a
Tekuái reko	Tetã Ñembyatypyre amandaje-mburuvicha rapépe
Tendota Sãmbyhyha	Vladímir Putin Mijaíl Mishustin
Tetã Amandaje	Asamblea Federal de Rusia Congreso de los Diputados del Pueblo de Rusia
Ñemoretã:  • Rúrikovich  • Rus  • Súzdal  • Mosku  • Zarato  • Mburuvi  • RSFS  • URSS  • Joaty	862 882 1169 1283 16 jasyteĩ ary 1547-pe 22 jasypa ary 1721-pe 7 jasypateĩ ary 1917-pe 10 jasypakõi ary 1922-pe 25 jasypakõi ary 1991-pe
Yvy apekue	Ñemoĩha 1.º
• Opaite	17 125 246 km²
• Y (%)	0,5
Tembe'y	20 018 km
Y rembe'y	37 653 km
Yvyty yvatevéva	Monte Elbrús
Ava hetakue	Ñemoĩha 9.º
• Estimación	146.020.031 hab. (2014)[1][2]
• Hetakue	142 905 200 (2010)[3] hab.
• Typy'ũ (est.)	8.3 hab./km²*
PIB (PPA)	Ñemoĩha 6.º
• Opaite (2012)	Dólar 2 812 383 mill.[4]
• Per cápita	Dólar 17 687
PIB (nominal)	Ñemoĩha 8.º
• Opaite (2013)	Dólar 2 118 006 mill.[5]
• Per cápita	Dólar 14 936
IDH (2013)	0,778[6] (57.º) – Alto
Viru	Rublo rruso (руб, ₽, RUB)
Ára	UTC+3 – UTC+12, UTC+5 ndorekói.
• Arahakúpe	Ndoguerekói
ISO Jehero	643 / RUS / RU
Tetã renda tee Ñandutíme	.ru, .рф, .рус, .su
Tetã pumbyry papapy	+7
Tetã puhoe papapy	RAA-RZZ, UAA-UIZ
Tetã aviõ papapy	RA
Mba'yrumýi papapy tee	RUS
COI Jehero	RUS
Atyvete ONU, COE, OSCE, CBSS, CEI, OTSC, CEEA, Unión aduanera, EEU, Estado de la Unión, G20, APEC, OCS, BRICS
Opaite Tetã Yvýgui
[editar datos en Wikidata]

Rrúsia (rrusiañe'ẽme: Россия) térã Rrúsia Joaty (rrusiañe'ẽme: Российская Федерация) upe tetã guasuvéva opa Yvýgui. Rrúsia Joaty ijyvy apekue oguereko hína 17 125 246 km2, oguereko ijyvy'apekuére heta yvytyrysýi ha ka'aguy porã. Itavusu táva ñembyatypyre Mosku.

Ko tetã ñembyatypyre amandaje-mburuvicha rapépe oñembyaty katuete 85 tetãmi ñembyatypyre, avei 9ha tetã oguerekovéva tapicha kuéra ipype, 146 020 000 ava ary 2010-jave.

Ijyvy'apekue ojaho'ipa Yvate Ásia ha amo 40% Európa pegua, Rrúsia oguereko tuichave yvy mba'e, ita ha kuarepoti mba'e ne'ĩra ojeipurúva. Oguereko avei hetaiterei yvyra mba'e ha y porã.

Rrusia Joaty tetã oguerekovéva tetãnguéra ijerére, 16 tetã, ha avei tetã ogureko tembe'y pukuvéva. Ijerére ojejuhu ko'ã tetã (yvate kuarahyreike guive kuarahyresẽ meve): Noruéga, Hĩlándia, Etónia, Letónia, Vielorrúsia, Lituánia, Polónia, Ukyránia, Geórgia, Aseryvaijã, Kasahitã, Chína Tekoha Tetã, Mongólia ha Yvatekoréa.

Yguasúre ojejuhu Hapõ ha Aláka, tetãvore Tetã peteĩ reko Amerikagua. Rrusia yrembe'yre ojejuhu upe paraguasu Ártiko yvate gotyo, upe paraguasu Py'aguapy, ha para oĩva yvy mbytépe: para Váltiko, para Hũ ha para Káspio.

Rrúsia Joatýpe ojapo jasykõi ary 2014-jave upe Ñembosaraipavẽ Araro'ýpe 2014, peteĩha Ñembosaraipavẽ ojejapóva Rrúsia Joatýpe, upe Ñembosarái 1980 táva Moskúpe, ojejapo Joaty Soviétiko aja. Ary 2018 ojejapóta avei FIFA Tembiesarái Yvypavẽ 2018, peteĩha Vakapipopo Tembiesarái Yvypavẽ ojejapóva Rrúsiape.

Táva guasu

Ary 2002-jave, ojepapávo opaite tekove oikovéva Rrúsia-pe, 329 táva oguerekove 50.000 tapicha kuéra ipyé; 166 táva oguerekove 100.000 tapicha; 75 táva oguerekove 250.000 tapicha kuéra ipype; 34 oguerekove 500.000 tapicha; ha 13 táva guasu oguerekove 1.000.000 tapicha kuéra ipype. Táva tenondegua ha tuichavéva Rrúsia Joaty pegua ha'e hína:

Ehecha avei

• Sivéria

Mandu'apy

Joaju

rrusiañe'ẽ Vikipetã ha'e opa tembikuaa hekosãsóva renda ku tetã ñe'ẽme. Nde ikatu reipytyvõ upépe.

• Wikimedia Commons oguereko ta'ãnga Rrúsia reheguaCommons.
• Portal del Estado ruso
• Rusia Hoy.
• Agencia Rusa de Información Novosti.
• Rrúsia táva
• La Voz de Rusia.
• RT al Ritmo de los Tiempos.