Վարդաձոր (Մարտակերտի շրջան)

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Վանք (այլ կիրառումներ)

Գյուղ
Վարդաձոր
Երկիր	Արցախի Հանրապետություն
Շրջան	Մարտակերտի
Համայնք	Թարթառի շրջան, Մարտակերտի շրջան և Մարտակերտի շրջան
ԲԾՄ	713 մետր
Պաշտոնական լեզու	հայերեն
Բնակչություն	193[1] մարդ (2005)
Ազգային կազմ	Հայեր
Կրոնական կազմ	Հայ Առաքելական եկեղեցի
Տեղաբնականուն	վարդաձորցի
Ժամային գոտի	UTC+4
Փոստային դասիչ	AZ5900
Ավտոմոբիլային կոդ	59

Վարդաձոր, գյուղ Արցախի Հանրապետության Մարտակերտի շրջանում՝ շրջկենտրոնից 18 կմ հարավ-արևմուտք՝ 750 մետր բարձրության վրա։ Տարածքը՝ 1220 հեկտար։ Գտնվում է հանրապետության հյուսիս-արևելյան հատվածում, Մարտակերտ շրջկենտրոնից 15 կմ հեռավորության վրա, իսկ մայրաքաղաք Ստեփանակերտից՝ 69 կմ հեռավորության վրա։

Համայնքը բարձր լեռնային է, ունի 2641,27 հա տարածք, որից 1489,81 հա գյուղատնտեսական նշանակության, 580,89 հա անտառային հողեր։ Համայնքի տարածքում առկա են թվով 13 աղբյուրներ` «Սանդրած քոլեն», «Ցլլանեն», «Մելիքանց», «Օհանջանենց», «Քյահրիզ», «Բլբուլին ձորի», «Կարվինին», «Տոնունց», «Ծակ», «Քոռ», «Դերին բաղեն», «Փարսադոնովանց» և «Ճղպրոտեն»։

Առկա են պղնձի (կատարվում են հետազոտություններ), գրանոդիորիտների և ծծմբային կրաքարի հանքային պաշարներ։

1990-ին Վարդաձորում կազմավորվել է «Քաջավան» կամավորական ջոկատը (հրամանատար՝ Նորայր Դանիելյան), որի հիմքի վրա 1992-ի սեպտեմբերին ստեղծվել է Մարտակերտի պաշտպանական շրջանի 3-րդ մոտոհրաձգային գումարտակը։ Ջոկատն առանձին կամ գումարտակի կազմում մասնակցել է ԼՂՀ Մարտակերտի (Քաջավան, Մարտակերտ, Ջանյաթաղ, Մեհմանա, Չլդրան և այլն) շրջանի և ԼՂՀ տարբեր բնակավայրերի ինքնապաշտպանական և ազատագրական մարտերին։ Մարտական տարբեր գործողությունների ժամանակ Վարդաձորից հրամանատարներ են եղել Ա. Առուշանյանը, Ռ. Հակոբյանը։ Վարդաձորից զոհվել է 9 ազատամարտիկ^[2]։

2015 թվականին Վարդաձոր համայնքի բնակչության թվաքանակը կազմում է 199 մարդ, կա 77 տնտեսություն։

Բնակավայրի ազգաբնակչության փոփոխությունը^[3].

Բնակչությունը հիմնականում աշխատում է համայնքում գործող հանքարդյունաբերական ձեռնարկությունում, ինչպես նաև զբաղվում է գյուղատնտեսությամբ` անասնապահությամբ և հողագործությամբ։

Կան պատմամշակութային հուշարձաններ` Մելիք-Ալավերդյանների ամրոց (1799 թ.), գերեզմանոց (XII-XIII դդ.), Սբ. Հովսեփ եկեղեցի (XII-XIII դդ.), հաշվառված է 28 հուշարձան։ Գյուղի հարևանությամբ է Ս. Աստվածածին եկեղեցին (19-րդ դար), շրջակայքում կան պատմական հուշարձաններ, գյուղատեղիներ։

2015 թվականի դրությամբ համայնքում գործում էր համայնքում գործում են գյուղապետարան, բուժկետ, հիմնական դպրոց (կոչվել է Նորայր Դանիելյանի անունով), որտեղ սովորում էին 9 աշակերտներ^[4]։

դ ք խ Մարտակերտի շրջան Վարչական կենտրոն՝ Մարտակերտ Գյուղեր Աղաբեկալանջ • Այգեստան (Վերին Չայլու) • Անձավներ • Առաջաձոր • Գառնաքար • Գետավան • Գյունեյփայա Ներքին • Դաշտագլուխ • Դաստակերտ • Դրմբոն • Զագլիկ • Զարդախաչ • Թալիշ • Թբլղու • Լենինավան • Լևոնարխ • Խնկավան • Ծաղկաշեն • Ծաղկունք • Ծմակահող • Կարմիրավան • Կիչան • Կոճողոտ • Կուսապատ • Հաթերք • Հայադ • Հայկաջուր • Հարությունագոմեր • Հացավան (Յարմջա) • Հովտաշեն • Ղազանչի • Ղազարահող • Ճանկաթաղ • Ճրագ • Մաղավուզ • Մանիքլու • Մատաղիս • Մարալյան Սարով • Մարաղա • Մեծշեն • Մեհմանա • Մոխրաթաղ • Նարեշտար • Ներքին Հոռաթաղ • Ներքին Չայլու • Նոր Այգեստան • Նոր Կարմիրավան • Նոր Հայկաջուր • Նոր Ղազանչի • Նոր Մարաղա • Նոր Ջրաբերդ • Նոր Սեյսուլան • Շահմասուր • Չափար • Չլդրան • Պողոսագոմեր • Ջրաբերդ • Սեյսուլան • Վաղուհաս • Վանք • Վարդաձոր • Վարնկաթաղ • Վերին Հոռաթաղ • Տոնաշեն • Քմքաձոր • Քոլատակ • Օրթա Գյունեյփայա