Ronde van Zwitserland

De Ronde van Zwitserland (Tour de Suisse) is de naam van twee meerdaagse wielerwedstrijden, een voor mannen en een voor vrouwen, die jaarlijks worden verreden in Zwitserland.

Mannen

Vlag van Zwitserland Ronde van Zwitserland
Een voorbijrazend peloton in Zwitserland
Lokale naam Tour de Suisse
Bijnaam de vierde grote ronde
Regio Zwitserland
Periode 3e week van juni
Classificatie
Discipline weg
Type meerdaagse wedstrijd
over bergachtig parcours
Internationale kalender UCI World Tour
Geschiedenis
Eerste editie 1933
Aantal edities 86 (2023)
Eerste winnaar Vlag van Oostenrijk Max Bulla
Laatste winnaar Vlag van Denemarken Mattias Skjelmose
Laatste Bel. winnaar Luc Roosen (1991)
Laatste Ned. winnaar Hennie Kuiper (1976)
Meeste zeges Vlag van Italië Pasquale Fornara (4)
Portaal  Portaalicoon   Wielersport

De wedstrijd voor maan wordt sinds 1933 jaarlijks verreden en vindt plaats in de derde week van juni. Sinds 2005 was de koers onderdeel van de UCI ProTour, vanaf 2011 behoort hij tot de UCI World Tour.

Door zijn vele beklimmingen en haar tijdstip is de Ronde van Zwitserland een belangrijke voorbereiding op de Ronde van Frankrijk. De ronde ondervindt op dat vlak concurrentie van de Dauphiné, een andere meerdaagse World Tour-wedstrijd die ook in juni wordt verreden. De Ronde van Zwitserland is iets langer dan haar Franse tegenhanger en heeft over het algemeen een zwaarder parcours.

Hoewel het grootste deel van de etappes in Zwitserland wordt verreden, wijkt men zo nu en dan ook uit naar het buitenland: Liechtenstein en Oostenrijk worden, zeker de laatste jaren, regelmatig aangedaan.

Na de drie grote rondes wordt de Ronde van Zwitserland vaak gezien als een van de belangrijkste meerdaagse wedstrijden. De Ronde van Zwitserland wordt daarom ook weleens de vierde grote ronde genoemd.

Acht Belgische renners boekten een overwinning in de Ronde van Zwitserland. In 1936 behaalde Henri Garnier de eerste overwinning. In 1971 voegde Georges Pintens daar de tweede aan toe. Eddy Merckx volgde in 1974, Roger De Vlaeminck in 1975, Michel Pollentier in 1977, Paul Wellens in 1978, Wilfried Wesemael in 1979 en in 1991 behaalde Luc Roosen de laatste zege.

De enige Nederlandse overwinning werd in 1976 door Hennie Kuiper behaald.

Opvallend is, dat het slechts zelden voorkomt, dat dezelfde renner in één jaar achtereenvolgens de Ronde van Zwitserland en de Tour de France wint. Tot dusverre slaagden hierin alleen Eddy Merckx (1974) en Egan Bernal (2019) in.

In de editie van 2023 kwam de Zwitserse wielrenner Gino Mäder in de vijfde etappe zwaar ten val. Dit vond plaats in de afdaling van de Albulapas. Een dag later overleed hij aan zijn verwondingen in het ziekenhuis.[1]

Lijst van winnaars

1933 · Vlag van Oostenrijk Max Bulla
1934 · Vlag van Duitsland (1933-1935) Ludwig Geyer
1935 · Vlag van Frankrijk Gaspard Rinaldi
1936 · Vlag van België Henri Garnier
1937 · Vlag van Zwitserland Karl Litschi
1938 · Vlag van Italië (1861-1946) Giovanni Valetti
1939 · Vlag van Zwitserland Robert Zimmermann
1940 · niet verreden
1941 · Vlag van Zwitserland Jozef Wagner
1942 · Vlag van Zwitserland Ferdi Kübler
1943-1945 · niet verreden
1946 · Vlag van Italië (1861-1946) Gino Bartali
1947 · Vlag van Italië Gino Bartali
1948 · Vlag van Zwitserland Ferdi Kübler
1949 · Vlag van Zwitserland Gottfried Weilenmann
1950 · Vlag van Zwitserland Hugo Koblet
1951 · Vlag van Zwitserland Ferdi Kübler
1952 · Vlag van Italië Pasquale Fornara
1953 · Vlag van Zwitserland Hugo Koblet
1954 · Vlag van Italië Pasquale Fornara
1955 · Vlag van Zwitserland Hugo Koblet
1956 · Vlag van Zwitserland Rolf Graf
1957 · Vlag van Italië Pasquale Fornara
1958 · Vlag van Italië Pasquale Fornara
1959 · Vlag van Bondsrepubliek Duitsland Hans Junkermann
1960 · Vlag van Zwitserland Alfred Ruegg
1961 · Vlag van Zwitserland Attilio Moresi
1962 · Vlag van Bondsrepubliek Duitsland Hans Junkermann
1963 · Vlag van Italië Giuseppe Fezzardi
1964 · Vlag van Zwitserland Rolf Maurer
1965 · Vlag van Italië Franco Bitossi
1966 · Vlag van Italië Ambrosio Portalupi
1967 · Vlag van Italië Gianni Motta
1968 · Vlag van Zwitserland Louis Pfenninger
1969 · Vlag van Italië Vittorio Adorni
1970 · Vlag van Italië Roberto Poggiali
1971 · Vlag van België Georges Pintens
1972 · Vlag van Zwitserland Louis Pfenninger
1973 · Vlag van Spanje (11 okt. 1945- 20 jan. 1977) José Manuel Fuente
1974 · Vlag van België Eddy Merckx
1975 · Vlag van België Roger De Vlaeminck
1976 · Vlag van Nederland Hennie Kuiper
1977 · Vlag van België Michel Pollentier
1978 · Vlag van België Paul Wellens
1979 · Vlag van België Wilfried Wesemael
1980 · Vlag van Italië Mario Beccia
1981 · Vlag van Zwitserland Beat Breu
1982 · Vlag van Italië Giuseppe Saronni
1983 · Vlag van Ierland Seán Kelly
1984 · Vlag van Zwitserland Urs Zimmermann
1985 · Vlag van Australië Phil Anderson
1986 · Vlag van Verenigde Staten Andy Hampsten
1987 · Vlag van Verenigde Staten Andy Hampsten
1988 · Vlag van Oostenrijk Helmut Wechselberger
1989 · Vlag van Zwitserland Beat Breu
1990 · Vlag van Ierland Seán Kelly
1991 · Vlag van België Luc Roosen
1992 · Vlag van Italië Giorgio Furlan
1993 · Vlag van Italië Marco Saligari
1994 · Vlag van Zwitserland Pascal Richard
1995 · Vlag van Rusland Pavel Tonkov
1996 · Vlag van Oostenrijk Peter Luttenberger
1997 · Vlag van Frankrijk Christophe Agnolutto
1998 · Vlag van Italië Stefano Garzelli
1999 · Vlag van Italië Francesco Casagrande
2000 · Vlag van Zwitserland Oscar Camenzind
2001 · Vlag van Verenigde Staten Lance Armstrong
2002 · Vlag van Zwitserland Alex Zülle
2003 · Vlag van Kazachstan Aleksandr Vinokoerov
2004 · Vlag van Duitsland Jan Ullrich
2005 · Vlag van Spanje Aitor González Jiménez
2006 · Vlag van Spanje Koldo Gil*
2007 · Vlag van Rusland Vladimir Karpets
2008 · Vlag van Tsjechië Roman Kreuziger
2009 · Vlag van Zwitserland Fabian Cancellara
2010 · Vlag van Luxemburg Fränk Schleck
2011 · Vlag van Verenigde Staten Levi Leipheimer
2012 · Vlag van Portugal Rui Costa
2013 · Vlag van Portugal Rui Costa
2014 · Vlag van Portugal Rui Costa
2015 · Vlag van Slovenië Simon Špilak
2016 · Vlag van Colombia Miguel Ángel López
2017 · Vlag van Slovenië Simon Špilak
2018 · Vlag van Australië Richie Porte
2019 · Vlag van Colombia Egan Bernal
2020 · niet verreden (coronapandemie)
2021 · Vlag van Ecuador Richard Carapaz
2022 · Vlag van Verenigd Koninkrijk Geraint Thomas
2023 · Vlag van Denemarken Mattias Skjelmose
* In 2006 won oorspronkelijk Jan Ullrich, maar deze verloor zijn zege aan Koldo Gil vanwege een schorsing in een dopingzaak.[2]

Meervoudige winnaars

Zeges Renner Jaren
4 Vlag van Italië Pasquale Fornara 1952, 1954, 1957, 1958
3 Vlag van Zwitserland Ferdi Kübler 1942, 1948, 1951
Vlag van Zwitserland Hugo Koblet 1950, 1953, 1955
Vlag van Portugal Rui Costa 2012, 2013, 2014
2 Vlag van Italië Gino Bartali 1946, 1947
Vlag van Bondsrepubliek Duitsland Hans Junkermann 1959, 1962
Vlag van Zwitserland Louis Pfenninger 1968, 1972
Vlag van Verenigde Staten Andy Hampsten 1986, 1987
Vlag van Zwitserland Beat Breu 1981, 1989
Vlag van Ierland Seán Kelly 1983, 1990
Vlag van Slovenië Simon Špilak 2015, 2017

Overwinningen per land

Zeges Land
23 Vlag van Zwitserland Zwitserland
19 Vlag van Italië Italië
8 Vlag van België België
4 Vlag van Duitsland Duitsland, Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten
3 Vlag van Oostenrijk Oostenrijk, Vlag van Portugal Portugal, Vlag van Spanje Spanje
2 Vlag van Australië Australië, Vlag van Colombia Colombia, Vlag van Frankrijk Frankrijk, Vlag van Ierland Ierland, Vlag van Rusland Rusland, Vlag van Slovenië Slovenië
1 Vlag van Ecuador Ecuador, Vlag van Denemarken Denemarken, Vlag van Kazachstan Kazachstan, Vlag van Luxemburg Luxemburg, Vlag van Nederland Nederland, Vlag van Tsjechië Tsjechië, Vlag van Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk

Leiderstruien

Voor 2020: Bergklassement: lichtbruin met donkerbruine mouw; puntenklassement: zwart met lichtgrijze mouw.

Vrouwen

Vlag van Zwitserland Ronde van Zwitserland
Lokale naam Tour de Suisse Féminin
Regio Zwitserland
Periode juni
Classificatie
Discipline weg
Type meerdaagse wedstrijd
over bergachtig parcours
Internationale kalender UCI Women's World Tour
Geschiedenis
Eerste editie 1998
Aantal edities 7 (2023)
Eerste winnaar Vlag van Litouwen Rasa Polikevičiūtė
Laatste winnaar Vlag van Zwitserland Marlen Reusser
Laatste Ned. winnaar Lucinda Brand (2022)
Meeste zeges Vlag van Rusland Zoelfia Zabirova (2)
Portaal  Portaalicoon   Wielersport

De Ronde van Zwitserland kende van 1998-2001 ook een vrouweneditie, de Tour de Suisse Féminin, welke in september in vier dagen werden verreden. In 1998, 1999 en 2001 met een proloog en in 2000 met een individuele tijdrit. Na vier edities stopte deze. In 2021, 20 jaar later, werd de wedstrijd weer terug ingevoerd,[3] en telde dat jaar twee etappes. De edities van 2022 en 2023 telden vier etappes, waaronder een indivuduele tijdrit. In 2022 werd deze koers opgenomen op de ProSeries-kalender en in 2023 op de kalender van de UCI Women's World Tour.

De Russin Zoelfia Zabirova zegevierde tweemaal, de Nederlandse Lucinda Brand won in 2022.

Lijst van winnaars

1998 · Vlag van Litouwen Rasa Polikevičiūtė
1999 · Vlag van Rusland Zoelfia Zabirova
2000 · Vlag van Rusland Zoelfia Zabirova

2001 · Vlag van Verenigde Staten Kimberly Bruckner
2002-2020 · niet verreden
2021 · Vlag van Verenigd Koninkrijk Elizabeth Deignan

2022 · Vlag van Nederland Lucinda Brand
2023 · Vlag van Zwitserland Marlen Reusser