BMPT

BMPT

BMPT na wystawie w Żukowski pod Moskwą (2012)
Dane podstawowe
Państwo	Rosja
Producent	Kartcew-Wenediktow
Typ pojazdu	wóz bojowy
Trakcja	gąsienicowa
Załoga	3-5 osób
Historia
Produkcja	od 1995
Dane techniczne
Silnik	W92S2 (Terminator) lub B92C2 (Ramka) Diesel (1000 KM)
Długość	6,96 m
Szerokość	3,46 m
Wysokość	2,10 m
Masa	47 ton
Osiągi
Prędkość	65 km/h
Dane operacyjne
Uzbrojenie
2x Działka automatyczne kal. 30 mm 2A42 2x Granatniki automatyczne AGS-17 kal. 30 mm 1x Karabin maszynowy PK/PKS 4x ppk 9M120-1 Ataka-T ATGM
Użytkownicy
Rosja  Kazachstan
Multimedia w Wikimedia Commons

BMPT "Terminator"

BMPT „Terminator”^[1] (ros. Боевая машина поддержки танков) lub Obiekt 199 „Ramka” – rosyjski ciężki bojowy wóz wsparcia czołgów (ang. Tank Support Fighting Vehicle – TSFV). Zaprojektowany do współdziałania z oddziałami pancernymi, a także piechotą, głównie w czasie walk toczonych na obszarach miejskich podczas konfliktów lokalnych. Idea pojazdu oparta jest głównie na doświadczeniach wojen w Czeczenii^[2].

Opis konstrukcji

Pojazd został zbudowany w oparciu o podwozie czołgu T-72 MBT, możliwa jest również jego wersja z użyciem podwozia T-90. Jego uzbrojenie składa się z dwóch działek automatycznych kal. 30 mm 2A42 (900 szt. amunicji), jednego karabinu maszynowego PK/PKS (2 000 szt. amunicji), czterech wyrzutni rakiet przeciwpancernych 130 mm 9M120-1 Ataka-T ATGM z laserowym systemem naprowadzania (4 pociski) umieszczonych w bezzałogowej wieży i dwóch granatników automatycznych AGS-17 kal. 30 mm (po 300 szt. amunicji każdy) ulokowanych w przedniej płycie pancerza nad gąsienicami^[2].

Uzbrojenie pojazdu zapewnia mu wyjątkową siłę ognia, który może prowadzić do czterech celów równocześnie pod maks. kątem 45 st. w skutecznym zasięgu do 5 km. Automatyczny system prowadzenia ognia „Ramka” zawiera naprowadzanie telewizyjne, laserowe i optyczne (360-stopniowe). Uzbrojeniem wieży operuje dowódca pojazdu. Dwaj strzelcy, wykorzystując stabilizowane systemy dzienno-nocne, obsługują granatniki AGS-17. Pojazd wyposażony jest w kompatybilne systemy nawigacji satelitarnej: GPS i GLONASS. Maszyna posiada systemy wykrywania namierzania wiązka laserową^[2].

Oprócz głównej jednostki napędowej „Terminator” posiada pomocniczy silnik Diesla, który generuje energię elektryczną umożliwiającą operowanie uzbrojeniem pojazdu, gdy pozostaje on w bezruchu z wyłączoną główną jednostką napędową. Pojazd jest w stanie pokonywać przeszkody wodne do głębokości 5 m.

Pojazd wyposażony jest w pancerz reaktywny uzupełniony ekranami przeciwkumulacyjnymi. Pomimo użycia kadłuba czołgu T-72, dzięki wykorzystaniu silnika z T-90 i nowoczesnym środkom obrony pojazd nie ustępuje konstrukcji T-90, a nawet, dzięki wykorzystaniu reaktywnego pancerza „Relikt”, przewyższa ją. Pojazd wyposażony jest w system ochrony filtrowowentylacyjnej, chroniący go przed atakiem chemicznym i pyłem radioaktywnym, oraz w system obrony elektromagnetycznej, zapewniający mu neutralizację min i ochronę przed fugasami.

Historia powstania

Prace konstrukcyjne nad pojazdem rozpoczęto w 1998 roku w Uralskim Biurze Konstrukcyjnym Przemysłu Transportowo-Maszynowego w Niżnym Tagile. Po kilku modernizacjach pierwotnego projektu z 2001 roku, polegających głównie na zwiększeniu jego siły ognia (dodano jeszcze jedno działko 2A42, a dwie wyrzutnie rakiet 9M133 Kornet zastąpiono czterema wyrzutniami pocisków 9M120 Ataka-V) w 2006 roku zakończono ostatecznie prace nad pojazdem i wyprodukowano 4 sztuki^[2]. Do 2010 roku planowano uruchomić produkcję seryjną, co jednak nie nastąpiło^[2], wtedy też miała być gotowa pierwsza kompania tych pojazdów. Powodem zaniechania prac było to, że przy ich budowie oparto się na konstrukcji czołgów T-72/T-90, podczas gdy trwały prace nad czołgami nowej generacji. Dopiero opóźnienia w budowie nowego czołgu spowodowały powrót do projektu BMP-T. Pierwotna konstrukcja uległa jednak istotnym modyfikacjom – zmniejszono ogólną wagę pojazdu przy zachowaniu jego właściwości mobilnych. Modyfikacjom uległa również wieża pojazdu – zmieniono sposób ułożenia wyrzutni ppk (z pionowego na poziomy) i umieszczono je w pancernych osłonach^[3]. Przede wszystkim jednak zmniejszono załogę pojazdu z pięciu do trzech osób^[4]. Najnowszą wersję pojazdu zaprezentowano we wrześniu 2013 roku na targach uzbrojenia „Russia Arms EXPO 2013” pod nazwą „Terminator-2”^[5]. Był już również inaczej klasyfikowany – BMOP (Bojewaja maszyna ogniewoj poddierżki – Bojowy Wóz Wsparcia Ogniowego) – jako pojazd szerokiego zastosowania^[4].

Użycie

Pierwsze wozy zostały dostarczone armii rosyjskiej na początku 2005 roku (bliżej nieznana liczba pojazdów wersji z 2000 roku, w którą wyposażono szkołę oficerską w Riazaniu). Pomimo oficjalnych deklaracji o wprowadzeniu pojazdu na uzbrojenie armii rosyjskiej do 2010 roku^[6], w ciągu następnych lat pozostawał on jedynie doświadczalnym, efektownym obiektem wystawowym, prezentowanym na targach uzbrojenia w Rosji i za granicą. W 2010 roku rosyjskie ministerstwo obrony oficjalnie poinformowało o usunięciu „Terminatora” (obok kilku innych projektów) z listy państwowych zamówień obronnych, uznając pojazd za przestarzały, oparty na nienowoczesnych, radzieckich konstrukcjach. Eksperci podkreślali jego słabą i przestarzałą pasywną obronę pancerza, z powodu której pojazd, pomimo dużej i nowoczesnej siły ognia, mógłby być stosunkowo łatwo wyeliminowany z walki już w pierwszych minutach boju. Zbyt liczna załoga i stosunkowo słaba możliwość pokonywania przeszkód wodnych były dla nich dodatkowymi minusami^[2].

W 2011 roku 3 najnowsze wersje maszyny znajdowały się na uzbrojeniu sił zbrojnych Kazachstanu, dostarczone na podstawie kontraktu zawartego rok wcześniej^[7].

Kiedy wszystko wskazywało na to, że „Terminator” stanie się porzuconym projektem, nieoczekiwanie w 2017 roku rosyjskie ministerstwo obrony poinformowało o planowanym wprowadzeniu pojazdów na uzbrojenie armii w 2018 roku^[8]. Nastąpiło to jednak dwa lata później (2020) i była to już zmodernizowana wersja pojazdu – „Terminator-2”. W „odchudzoną” o dwóch członków załogi i lepiej opancerzoną, modułową i bezzałogową wieżę pojazdu wersji T-72B3M, zaczęto wyposażać 90. Witebsko-Nowogródzką Gwardyjską Dywizję Pancerną na Uralu^[9]. Wcześniej po raz pierwszy użyto bojowo tych pojazdów podczas konfliktu w Syrii^[3].

„Terminatory” zostały użyte podczas inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 roku. Miano z nich skompletować kompanię (14 pojazdów), którą późną wiosną skierowano w rejon Siewierodoniecka, a następnie w rejon Swatowego w obwodzie ługańskim. Media nie podały żadnych informacji mających świadczyć o sukcesach tej broni. Według analityków, BMPT „Terminator” pokazał się wyłącznie z negatywnej strony. Złożyły się na to: zbyt duża masa, słaba manewrowość i nieadekwatne ze względu na specyfikę działań bojowych uzbrojenie^[10]. 9 lutego 2023 Ukraińcy donieśli, że udało im się zniszczyć jeden z tych pojazdów^[11].

Przeznaczenie

W założeniu jego konstruktorów pojazd przeznaczony jest do współdziałania z dwoma, a w terenie zabudowanym z jednym konwencjonalnym czołgiem. Jest w stanie niszczyć siłę żywą przeciwnika na obszarze 3 km kw.^[1] Ma on za zadanie, posiadając wyjątkowo wyspecjalizowany system obrony, osłaniać atakujące czołgi przed bezpośrednimi środkami zwalczania czołgów, jak pociski z ręcznej broni przeciwpancernej, miny itp.; wspierać atakującą piechotę i zwalczać lekko opancerzone pojazdy przeciwnika oraz cele nisko lecące. Siła ognia BMPT zapewnia wsparcie równorzędne dwóm zmechanizowanym plutonom sił konwencjonalnych^[2][4].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• „Terminator” na oficjalnej stronie producenta. uvz.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-06-25)].