MS-1

T-18/MS-1
Ilustracja
Czołg MS-1 w Muzeum Wielkiej Wojny Ojczyźnianej w Moskwie, działko Hotchkiss kal. 37 mm i karabin maszynowy Fiodorowa kal. 6,5 mm.
Dane podstawowe
Państwo

 ZSRR

Typ pojazdu

czołg lekki

Trakcja

gąsienicowa

Załoga

2

Historia
Prototypy

1927

Produkcja

1928–1931

Wycofanie

1941

Egzemplarze

959

Dane techniczne
Silnik

silnik benzynowy, 4-cylindrowy T-18 chłodzony powietrzem o mocy 35 KM (późniejsza wersja 40 KM) przy 1800 obr./min.

Transmisja

mechaniczna

Pancerz

grubość: 8–16 mm

Długość

4,38 m (z ogonem)
3,50 m (kadłuba)

Szerokość

1,80 m

Wysokość

2,12 m

Prześwit

0,35 m

Masa

5300 kg (własna)
5 900 kg (bojowa)

Osiągi
Prędkość

14 km/h (po drodze)

Zasięg pojazdu

50 km (po drodze)

Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 × działko Hotchkiss kal. 37 mm
1 × karabin maszynowy Fiodorowa kal. 6,5 mm
lub 2 × karabiny maszynowe DT kal. 7,62 mm.
Użytkownicy
ZSRR
Czołg MS-1 uzbrojony w działko Hotchkiss kal. 37 mm i 2 karabiny maszynowowe DT kal. 7,62 mm

MS-1 (początkowo oznaczony jako T-18; ros. МС-1 – skrót od nazwy Малый сопровождения lub Малый советский) – radziecki czołg lekki, będący pierwszym pojazdem tego typu skonstruowanym w całości w Związku Radzieckim.

Historia

W maju 1924 w ZSRR utworzono pierwsze biuro konstrukcyjne przemysłu budowy czołgów, które rozpoczęło pracę nad projektem w całości radzieckiego czołgu, mającego zastąpić nieliczne produkowane w ZSRR czołgi Ruskij Reno, będące kopią francuskiego czołgu Renault FT.

Pierwszym opracowanym tam projektem był czołg oznaczony jako T-16. Prototyp jednak został odrzucony, a do produkcji zarekomendowano T-18. Od Renault FT konstrukcje odróżniała wieża, w której zamontowano zarówno karabin maszynowy, jak i działo. 6 czerwca 1927 po pomyślnej serii testów zapadła decyzja o przyjęciu go na uzbrojenie Armii Czerwonej. Nadano mu wtedy oznaczenie MS-1.

W 1928 rozpoczęto produkcję seryjną, która trwała do 1931. W jej trakcie czołg był wielokrotnie modernizowany, między innymi zainstalowano mocniejszy silnik, zamiast karabinu maszynowego Fiodorowa zastosowano 2 karabiny DT. Łącznie zbudowano 959 czołgów MS-1.

Służba

Od 1928 czołg MS-1 był wprowadzany na wyposażenie tworzonych właśnie jednostek pancernych Armii Czerwonej. Był pierwszym czołgiem masowo występującym w tej armii. Używano go do połowy lat trzydziestych XX wieku, choć od 1931 był systematycznie zastępowany przez czołg T-26.

Użyto go bojowo w walkach w okresie od lipca do grudnia 1929 w trakcie konfliktu pomiędzy ZSRR a Chinami o wschodniochińską magistralę kolejową.

Wycofane z eksploatacji egzemplarze były wykorzystywane jako elementy fortyfikacji między innymi na Linii Mołotowa. Po zdemontowaniu podwozia kadłuby wkopywano w ziemię – powstawał w ten sposób stały punkt oporu, uzbrojony w działo i karabin maszynowy umieszczone w wieży czołgu.

Działo samobieżne

W listopadzie 1929 konstruktor K. M. Iwanow na zlecenie Wydziału Mechanizacji i Motoryzacji Armii Czerwonej opracował działo samobieżne oparte na czołgu T-18, a także armaty do niego. Prototyp był oparty na konstrukcji zdobytego francuskiego czołgu Renault FT-17BS. Działo otrzymało nazwę SU-18, zachowało konstrukcję francuskiego czołgu, ale wieżyczkę zastąpiono nową podobną do ostrosłupa ściętego. W SU-18 zastosowano armatę kal. 76,2 mm model 1927 ze szczelinowym hamulcem wylotowym, aby zmniejszyć odrzut. Inne prototypy zostały wyposażone w działko szybkostrzelne PS-2 kal. 37 mm i armatę czołgową kal. 45 mm model 1930, która miała być montowana w czołgach T-24. Pancerz składał się z płyt o grubości 5–7 mm. Pojazd mógł pomieścić 10 magazynków z 50 pociskami każdy dla armaty 76,2 mm lub 16 magazynków z 169 pociskami każdy dla działka kalibru 37 mm lub 45 mm. Załoga składała się z kierowcy i strzelca. Decyzja o budowie SU-18 została podjęta w dniu 11 czerwca 1930 i przewidywała budowę prototypu do 10 października 1930. Jednak ze względu na małą skuteczność amunicji i ograniczenia T-18 (wąska obudowa i wysoki środek ciężkości) projekt został porzucony na korzyść większych i lepszych konstrukcji samobieżnych, i dalsze prace nad SU-18 zostały wstrzymane[1].

W kulturze

W grze World of Tanks MS-1 jest czołgiem pierwszego poziomu drzewa technologicznego ZSRR.

Przypisy

Bibliografia

  • Steven J. Zaloga, James Grandsen: Soviet tanks and combat vehicles of World War Two. Londyn: Arms and Armour Press, 1984, s. 36–48. ISBN 0-85368-606-8.
  • Peter Chamberlain, Chris Ellis: Tanks of the world 1915-1945. Londyn: Cassell & Co, 2002. ISBN 0-30436-141-0.
  • A.A. Бескурников: Первый серийный танк. Малый сопровождения МС-1. Moskwa: Арсенал-Пресс, 1992, s. 32. ISBN 5-85139-003-4.

Linki zewnętrzne