Paladijum

Rh - Pd - Ag
 
Ni
Pd
Pt  
 
 

Opšti podaci
Ime, simbol,atomski broj Paladijum, Pd, 46
Pripadnost skupu prelaznih metala
grupa, perioda VIIIB, 5
gustina, tvrdoća 12023 kg/m3, 4,75
Boja srebrnosiva
Osobine atoma
atomska masa 106,42 u
atomski radijus 140 (169) pm
kovalentni radijus 131 pm
van der Valsov radijus 163 pm
elektronska konfiguracija [Kr]4d10
e- na energetskim nivoima 2, 8, 18, 18
oksidacioni brojevi ±1
Osobine oksida srednje bazni
kristalna struktura regularna zidno
centrirana
fizičke osobine
agregatno stanje čvrsto
temperatura topljenja 1828,05 K
(1554,90 °C)
temperatura ključanja 3236 K
(2963 °C)
molska zapremina 8,56×10-3 m3/mol
toplota isparavanja 357 kJ/mol
toplota topljenja 17,6 kJ/mol
pritisak zasićene pare 1,33 Pa (1825 K)
brzina zvuka 3070 m/s (293,15 K)
Ostale osobine
Elektronegativnost 2,20 (Pauling)
1,35 (Alred)
specifična toplota 244 J/(kg*K)
specifična provodljivost 9,5×106 S/m
toplotna provodljivost 71,8 W/(m*K)
I energija jonizacije 804,4 kJ/mol
II energija jonizacije 1870 kJ/mol
III energija jonizacije
Najstabilniji izotopi
izotop zast. v.p.r. n.r. e.r. MeV p.r.
102Pd 1,02% stabilni izotor sa 56 neutrona
103Pd (veš.) 16,97 dana z.e.   103Rh
104Pd 11,14% stabilni izotor sa 58 neutrona
105Pd 22,33% stabilni izotor sa 59 neutrona
106Pd 27,33% stabilni izotor sa 60 neutrona
107Pd (veš.) 6,5×106 godina β- 0,033 107Ag
108Pd 26,46% stabilni izotor sa 62 neutrona
110Pd 11,72% stabilni izotor sa 64 neutrona
tamo gde drugačije nije naznačeno,
upotrebljene su SI jedinice i normalni uslovi.

Objašnjenja skraćenica:

zast.=zastupljenost u prirodi,
v.p.r.=vreme polu raspada,
n.r.=način raspada,
e.r.=energija raspada,
p.r.=proizvod raspada,
z.e=zarobljavanje elektrona

Paladijum (Pd, latinski - palladium) je metal VIIIB grupe.

Poseduje 25 izotopa čije se atomske mase nalaze između 96-116. Postojani izotopi su: 102, 104-106, 108 i 110.

Zastupljen je u zemljinoj kori u količini od 6x10-4 ppm (eng. parts per million) uglavnom kao pratioc ruda bakra i cinka.

Otkriven je 1803 od strane Williama Hyde Wollastona, u Londonu. Ime elementa potiče od planetoida Pallas.

Najkorisnija jedinjenja paladijuma su njegova kiselina i Pd(PPh3)3.

Paladijum nema nikakvog biološkog značaja

U čistom obliku on je sjajan, srebrnosiv metal, kovan i rastegljiv. Ne reaguje sa vodom i vazduhom. Jake kiseline, kao i jake baze ga rastvaraju. Lako apsorbuje gasoviti vodonik, jer veličina "rupa" u njegovoj kristalnoj rešetci odgovara veličini molekula H2.