Oraj

Bir oraj
Ormanda yaz fırtınası

Oraj[1][2] ya da gök gürültülü fırtına,[2][3][4] çoğunlukla şimşek ve gök gürültüsü ile yağmur veya dolu eşliğinde görülen bir hava olayı. Meteorolojide İngilizce thunderstorm kavramından oluşturulmuş TS kısaltması ile gösterilir.[1]

Oraja kümülonimbüs bulutları neden olur. Genellikle güçlü rüzgarlar ve şiddetli yağmur eşlik eder. Bazı durumlarda kar veya dolunun da eşlik ettiği görülebilir. Yağışsız orajlarda ise -adından da anlaşılacağı üzere- hiç yağış görülmez. Doluya sebep olan orajlar dolu fırtınası olarak da adlandırılır.

Süper hücre

Şiddetli orajlar dönebilir; bunlar süper hücre olarak adlandırılır.

Oluşumu

Oraj oluşması için gerekli olan şartlar şunlardır:

  • Yoğun kararsızlık
  • Yüksek nem oranı
  • Tetikleyici (katalizör):
    • Hava kütlesini yukarı zorlayan bir cephe
    • Hava kütlesini yukarı zorlayan bir dağ
    • Yeryüzü ile temastaki havanın iyice ısınması
    • Kutupsal (polar) bir hava kütlesinin düşük enlemlere doğru hareket ederken ısınması
    • Konversiyon

Kaynakça

  1. ^ a b Hava hadiseleri 7 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Hezârfen. Meteoroloji Genel Müdürlüğü. Erişim: 18 Eylül 2012.
  2. ^ a b Hüseyin Şahin, Serhat Şensoy, Mehmet Eken, Abdullah Ceylan, A. Tolga Taştekin (2005). KLİMATOLOJİ II (PDF). DMİ Yayınlar. ss. 114, 169. 19 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2013. 
  3. ^ "Korkutan bulutların sırrı". Milliyet. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2013. 
  4. ^ Prof.Dr. Mikdat Kadıoğlu (1 Ağustos 2011). "Dünya'dan Güneş'e: Yeter artık bizi daha fazla ısıtma; teslim oluyoruz". Hürriyet. Erişim tarihi: 15 Şubat 2013. [ölü/kırık bağlantı]