Kenichi Fukui

Kenichi Fukui
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Heijō (en) , 1918ko urriaren 4a
Herrialdea	Japonia
Heriotza	Kyoto, 1998ko urtarrilaren 9a (79 urte)
Heriotza modua	berezko heriotza: minbizia
Familia
Familia	ikusi Ken'ichirō Umehara (en) (suhi) Takeshi Umehara (en) (co-father-in-law (en) )
Hezkuntza
Heziketa	Kyotoko Unibertsitatea
Hezkuntza-maila	Doctor in Engineering (en)
Doktorego ikaslea(k)	Kōichi Yamashita (en)
Hizkuntzak	japoniera
Jarduerak
Jarduerak	kimikaria, katedraduna eta ikertzailea
Enplegatzailea(k)	Kyotoko Unibertsitatea Kyoto Institute of Technology (en)
Jasotako sariak	ikusi Order of Culture  (1981) Kimikako Nobel Saria  (1981) Order of the Rising Sun, 1st class Person of Cultural Merit  (1981) Foreign Member of the Royal Society  (1989ko ekainaren 29a) Schrödinger Medal  (1987)
Kidetza	Royal Society Japoniako Zientzien Akademia International Academy of Quantum Molecular Science (en) Zientzien Pontifize-Akademia Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia Ameriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala

Kenichi Fukui (japonieraz: 福井謙, Fukui Ken'ichi^?) (Nara, Honshu uhartea, 1918ko urriaren 4a - Kyoto, 1998ko urtarrilaren 9a) japoniar kimikaria izan zen. Kiotoko Unibertsitate Inperialean egin zituen kimikako ikasketak, eta unibertsitate hartako irakaslea izan zen 1944tik 1982ra bitartean; besteak beste, Japoniako Kimika Elkarteko eta Oinarrizko Kimikaren Institutuko lehendakari izan zen.

Lan esperimental gehienak kimika organikoaren alorrean egin zituen, karbonozko gai elkartuei buruz, fuelari, gasari eta ikatzari buruz, besteak beste. Erreakzio kimikoei buruzko ikerketak egin zituen; hain zuzen ere, atomoak erreakzio kimikoetan elkarri nola lotzen zaizkion aztertu zuen, nagusiki. 1952. urtean egindako lanetan ikusi zuenez, elektroiak, nukleoaren inguruan hodeien modukoak osatuz, orbitaletan mugitzen ziren, eta elkarren alboan kokaturik dauden atomo desberdinetako orbitalen edo elektroi-hodeien arteko elkarreraginaren bidez lotzen ziren atomoak bata bestearekin. Oso zaila zen, dena dela, zein eratako elkarketak gertatzen ziren asmatzea, baina Fukuik metodo bat asmatu zuen gai elkartu jakin bat osatzeko zein atomo jakin elkartzen diren asmatzeko, atomoaren elektroi-hodeiaren dentsitatea neurtuz. Atomo bateko energia goreneko elektroiak (oro har kanpoaldeko orbitaletan egoten direnak) beste atomora aldatzen ohi dira, eta Fukuik orbital lotzaile deitu zuen orbital berria osatzen dute horrela.

1970. urteaz gero, Fukuik eta bere lan-taldeak erreakzio kimikoak eta molekulen formak aztertzeko hainbat lan egin zituzten. Kimikako Nobel Saria eskuratu zuen 1981ean, R. Hoffmann zientzialariarekin batera, alor berean, baina zeinek bere aldetik, egindako ikerketengatik.

Erreferentziak

Kanpo estekak