جیمی کارتر

جیمی کارتر
Official portrait, 1977
پرترهٔ رسمی، ۱۹۷۸
سی و نهمین رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا
دوره مسئولیت
۲۰ ژانویه ۱۹۷۷ – ۲۰ ژانویه ۱۹۸۱
معاون رئیس‌جمهوروالتر ماندیل
پس ازجرالد فورد
پیش ازرونالد ریگان
هفتاد و ششمین فرماندار جورجیا
دوره مسئولیت
۱۲ ژانویه ۱۹۷۱ – ۱۴ ژانویه ۱۹۷۵
معاونلستر مادوکس
پس ازلستر مادوکس
پیش ازجورج بوزبی
عضو سنای ایالتی جورجیا
از حوزهٔ
۱۴ام
دوره مسئولیت
۱۴ ژانویه ۱۹۶۳ – ۱۰ ژانویه ۱۹۶۷
پس ازمنطقه تاسیس‌شده
پیش ازهیو کارتر
اطلاعات شخصی
زاده
جیمز ارل کارتر جونیور

۱ اکتبر ۱۹۲۴
پلینز، جورجیا، ایالات متحده
درگذشته۲۹ دسامبر ۲۰۲۴ (۱۰۰ سال)
پلینز، جورجیا، ایالات متحده
حزب سیاسیدموکرات
همسر(ان)روزالین اسمیت (ا. ۱۹۴۶–۲۰۲۳)
فرزندان۴، شامل جک و ایمی
والدین
  • جیمز ارل کارتر سینیور
  • لیلیان گوردی
تحصیلاتآکادمی نیروی دریایی آمریکا (بی‌اس، ۱۹۴۶)
جایزه‌های غیرنظامیجایزه صلح نوبل
امضاCursive signature in ink
خدمات نظامی
وفاداریایالات متحده
خدمت/شاخهنیروی دریایی ایالات متحده آمریکا
سال‌های خدمت
  • ۱۹۴۶–۱۹۵۳ (فعال)
  • ۱۹۵۳–۱۹۶۱ (ذخیره)
درجهناوبان
نشان‌های نظامی

جیمز ارل کارتر جونیور (انگلیسی: James Earl Carter Jr.؛ ۱ اکتبر ۱۹۲۴ – ۲۹ دسامبر ۲۰۲۴) سیاستمدار آمریکایی بود که طی سال‌های ۱۹۷۷ تا ۱۹۸۱ به‌عنوان سی‌ونهمین رئیس‌جمهور ایالات متحدهٔ آمریکا از حزب دموکرات فعالیت می‌کرد. وی پیش‌تر از سال ۱۹۶۳ تا ۱۹۶۷ به‌عنوان سناتور ایالتی جورجیا و از سال ۱۹۷۱ تا ۱۹۷۵ به‌عنوان هفتادوششمین فرماندار ایالت جورجیا خدمت کرد. کارتر پس از پایان دورهٔ ریاست‌جمهوری، همچنان به‌عنوان یک شهروند درگیر پروژه‌های سیاسی و اجتماعی بود و در سال ۲۰۰۲، به‌دلیل فعالیت در تأسیس مرکز کارتر، جایزهٔ صلح نوبل را دریافت کرد. کارتر در سال ۲۰۲۴، ۱۰۰ ساله شد.[۱] او در هنگام مرگ با ۱۰۰ سال سن، مسن‌ترین رئیس‌جمهور زندهٔ ایالات متحده آمریکا بود و طولانی‌ترین عمر، دوران تأهل و دورهٔ زندگی پس از ریاست‌جمهوری را در بین رؤسای جمهور ایالات متحده داشت.[۲]

کارتر که در پلینز، جورجیا بزرگ شد، در سال ۱۹۴۶ از آکادمی نیروی دریایی آمریکا دانش‌آموخته شد و به شاخهٔ زیردریایی نیروی دریایی ایالات متحدهٔ آمریکا پیوست. پس از مرگ پدرش در سال ۱۹۵۳، کارتر کار خود در نیروی دریایی را ترک کرد و به خانه‌اش در جورجیا بازگشت تا زمام امور کشت بادام زمینی خانواده‌اش را به‌دست گیرد. در همین دوره بود که کارتر انگیزه پیدا کرد تا با جو جدایی نژادی مخالفت و از جنبش روبه‌رشد حقوق مدنی سیاهپوستان حمایت کند. او به یک فعال سیاسی در درون حزب دموکرات تبدیل شد. از سال ۱۹۶۳ تا ۱۹۶۷، کارتر در مجلس سنای ایالتی جورجیا خدمت کرد و در ۱۹۷۰، با شکست دادن کارل سندرز، فرماندار سابق در یک کمپین مبتنی بر مبارزه با جدایی نژادی و پیروی از سیاست تبعیض مثبت برای اقلیت‌های نژادی، به‌عنوان فرماندار جورجیا انتخاب شد. کارتر تا سال ۱۹۷۵ به‌عنوان فرماندار باقی ماند. در سال ۱۹۷۶، کارتر برای ریاست‌جمهوری نامزد شد. علی‌رغم این که در ابتدای مبارزات انتخاباتی‌اش، در خارج از جورجیا چندان شناخته شده نبود، توانست با پیروزی در انتخابات داخلی حزب، نامزدی حزب دموکرات را در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۹۷۶ به دست آورد. در انتخابات سراسری، کارتر، رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه وقت یعنی جرالد فورد را در انتخاباتی نزدیک شکست داد.

در دورهٔ ریاست‌جمهوری کارتر، دو وزارتخانهٔ جدید کابینه، وزارت انرژی و وزارت آموزش، تأسیس شدند. وی یک سیاست ملی انرژی ایجاد کرد که شامل حفاظت، کنترل قیمت و استفاده از فناوری‌های جدید بود. در سیاست خارجی، کارتر پیمان کمپ دیوید، معاهدات کانال پاناما و دور دوم مذاکرات محدودسازی جنگ‌افزار راهبردی (SALT II) را دنبال کرد. در جبهه اقتصادی، او با رکود تورمی روبرو شد که ترکیبی مداوم از تورم بالا، بیکاری زیاد و رشد کند اقتصادی بود. پایان تنها دورهٔ ریاست‌جمهوری وی با بحران گروگانگیری ایران در طی سال‌های ۱۹۷۹–۱۹۸۱، بحران انرژی ۱۹۷۹، حادثهٔ تأسیسات هسته‌ای جزیرهٔ تری مایل و حملهٔ شوروی به افغانستان همراه شد. در پاسخ به حملهٔ شوروی، کارتر با پایان دادن به سیاست کاهش تنش (دتانت) که از زمان ریاست‌جمهوری نیکسون اتخاذ شده بود، تنش در جنگ سرد را افزایش داد، تحریم‌هایی علیه شوروی اعمال کرد و تحریم بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۸۰ را که در مسکو برگزار می‌شد، رهبری کرد. در سال ۱۹۸۰، کارتر در انتخابات مقدماتی حزب دموکرات با چالشی از سوی سناتور تد کندی روبرو شد، اما وی توانست مجدداً نامزدی حزب را به‌دست آورد. در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۹۸۰ کارتر با اختلاف بسیار زیاد آرای الکترال، از نامزد جمهوری‌خواه، رونالد ریگان شکست خورد.

وی تنها رئیس‌جمهور تاریخ آمریکا بود که یک دورهٔ کامل ریاست‌جمهوری را سپری کرد و نتوانست هیچ قاضی‌ای را به دیوان عالی ایالات متحدهٔ آمریکا منصوب کند. نظرسنجی‌های مورّخان و تحلیلگران سیاسی معمولاً کارتر را به عنوان یک رئیس‌جمهور کمتر از حد متوسط رتبه‌بندی می‌کند. فعالیت‌های کارتر از زمان ترک ریاست‌جمهوری نسبت به خودِ ریاست‌جمهوری‌اش مطلوب‌تر دیده شده است. در سال ۱۹۸۲، کارتر، مرکز کارتر را برای ارتقا و گسترش حقوق بشر تأسیس کرد و به دلیل بیست سال فعالیتش در این مرکز، جایزهٔ صلح نوبل سال ۲۰۰۲ را از آن خود کرد. او در زمینه‌های مختلف بیش از ۳۰ کتاب نوشت. وی همچنین عضو سازمان ریش‌سفیدان بود که برای برقراری صلح در جهان تلاش می‌کنند و دزموند توتو نیز در آن عضویت داشت.

زندگی

کارتر جوان با سگ خود به‌نام بوزو

کارتر در یکم اکتبر ۱۹۲۴ در شهر پلینز (Plains) در ایالت جورجیا زاده شد. در میان رؤسای جمهور آمریکا، جیمی کارتر نخستین رئیس‌جمهوری بود که در بیمارستان به دنیا آمده است.[۳] پدرش جمیز اِرل کارتر و مادرش لیلیان گوردی بودند. دغدغه اصلی سال‌های رشد او در خانواده، کشت بادام زمینی، گفتگوهای سیاسی و اعتقاد به کلیسای پروتستان باپتیست بود. کارتر در ۱۹۴۶ از آکادمی علوم دریایی آناپولیس مریلند دانش‌آموخته شد و همان سال با روزالین اسمیت ازدواج کرد و دارای سه پسر به نام‌های جان ویلیام (جک)، جیمز اِرل سوم (چیپ)، دانل جفری (جف) و یک دختر به نام اِمی‌لین شد. وی پس از هفت سال خدمت (۵۳ –۱۹۴۶) به عنوان افسر نیروی دریایی به پلینز برگشت. در سال‌های ۱۹۶۳–۶۶، سناتور ایالت جورجیا و سال‌های ۱۹۷۱–۷۴، فرماندار ایالت جورجیا بود. در میان فرمانداران جوان جنوب، او با تأکید بر محیط زیست، کارآمدی دولت و رفع موانع نژادی توجه بسیاری را به خود جلب کرد.

کارتر دانش‌آموختهٔ فیزیک از آکادمی نیروی دریایی آمریکا بود. او ۲۳ کتاب به رشتهٔ تحریر درآورده و همچنین استاد فرهنگ و ادبیات انگلیسی دانشگاه اموری است.[۴][۵]

ریاست‌جمهوری (۱۹۷۶–۱۹۸۱)

خبر پیروزی جیمی کارتر در روزنامه اطلاعات

جیمی کارتر در سال‌های ۱۹۷۷–۸۱ رئیس‌جمهور آمریکا بود. او در مسائل داخلی دستاوردهایی داشت از جمله ایجاد هشت میلیون شغل، کاهش کسری بودجه، اتخاذ سیاست ملی انرژی و انجام اصلاحات در ادارات دولتی. کارتر در امور خارجی به دنباله‌روی از سیاست پیشینیان، مناسبات سیاسی کامل با جمهوری چین برقرار کرد و مذاکرات مربوط به پیمان محدودیت سلاح‌های هسته‌ای سالت‌دو را با اتحاد جماهیر شوروی به پایان رساند. در خاورمیانه با قرارداد کمپ دیوید، در سال ۱۹۷۸ بین مصر و اسرائیل ارتباط برقرار کرد و توافقنامه‌های مربوط به کانال پاناما را به تصویب رساند.

اقتصاد

کارتر در دوره ریاست جمهوری دارای سابقه اقتصادی تقریباً مساوی بود. در دوسال اول ریاست کارتر ادامه بهبود رکود اقتصادی و بیکاری که در پایین‌تر از سطح قرار داشت در دستور کار بود. در دوران ریاست‌جمهوری، کارتر با مشکلات اقتصادی از قبیل کمبود بنزین، بیکاری و کمبود انرژی روبرو بود.

سیاستِ خارجی

نقشهٔ سفرهای جیمی کارتر (رئیس‌جمهور آمریکا)

کارتر دوازده سفر بین‌المللی به ۲۵ کشور در دوران ریاست جمهوری انجام داده است.[۶] کارتر اولین ریس جمهور آمریکا بود که در سال ۱۹۷۷ (میلادی) به کشورهای جنوب صحرای آفریقا و نیجریه سفر کرد. مسافرتش شامل سفر به اروپا و آسیا، آمریکای لاتین بود. او چندین سفر به خاورمیانه برای مذاکرات صلح انجام داد.[۷]

اسرائیل و مصر

کارتر از ابتدای ریاست جمهوری سعی کرد کرد در ستیز اسرائیل و اعراب میانجیگری کند.[۸] کارتر پس از یک تلاش ناموفق برای رسیدن به یک سازش جامع بین مصر و اسرائیل در سال ۱۹۷۷ (از طریق گردهم آوری مجدد کنفرانس ۱۹۷۳ ژنو)،[۹] انور سادات، رئیس‌جمهور مصر و مناخم بگین، نخست‌وزیر اسرائیل را در سپتامبر ۱۹۷۸ به اردوگاه ریاست جمهوری در کمپ دیوید دعوت کرد، با این امید که صلح قطعی برقرار شود. با این که دو طرف نمی‌توانستند در خصوص عقب‌نشینی اسرائیل از کرانه باختری به توافق برسند، مذاکرات منجر به به رسمیت‌شناسی رسمی اسرائیل توسط مصر و ایجاد یک حکومت انتخابی در کرانه باختری و غزه شد. این منجر به پیمان کمپ دیوید شد که به جنگ بین اسرائیل و مصر خاتمه داد.[۱۰]

انور سادات و جیمی کارتر در قرارداد کمپ دیوید

این پیمان منشأ بروز مخالفت گسترده داخلی در اسرائیل و مصر شد. یورگن ینزهاوگن مورخ، استدلال می‌کند که تا زمانی که کارتر در ژانویه ۱۹۸۱ کنار رفت، او «در وضعیت عجیبی قرار داشت - سعی می‌کرد از سیاست سنتی آمریکا فاصله بگیرد ولی نهایتاً اهداف آن سنت را که شکستن ائتلاف عربی، به حاشیه راندن فلسطینیان، ساختن یک ائتلاف با مصر، تضعیف اتحاد شوروی و تأمین امنیت اسرائیل بود را محقق کرد».[۱۱]

ایران

همچنین ببینید: جزیره ثبات و انقلاب ۱۳۵۷ ایران
محمدرضا پهلوی و جیمی کارتر در تهران

با آغاز حرکت انقلابی مردم ایران، کارتر در ۱۰ دی ۱۳۵۶ به تهران سفر کرد تا حمایت کامل واشینگتن را به محمدرضا پهلوی ابلاغ کند. کارتر در ضیافتی که از طرف شاه به مناسبت ورودش ترتیب داده شده بود، خطاب به محمدرضاشاه چنین گفت: «به دلیل رهبری بزرگ شاه، ایران جزیره ثبات در یکی از آشوب‌زده‌ترین نقاط جهان شده است. اعلی‌حضرت، این به دلیل تکریم بسیار نسبت به شما، رهبری شما و احترام و ستایش و عشقی است که ملت ایران به شما دارد. هیچ کشور دیگری در جهان برای برنامه‌ریزی مشترک از ایران به آمریکا نزدیک‌تر نیست. هیچ کشور دیگری برای بررسی مشکلات منطقه‌ای که مورد علاقهٔ هر دو طرف ما نیز هست ارتباط نزدیک‌تری از ایران با ما ندارد و هیچ رهبر دیگری نزد من احترامی عمیق‌تر و رابطه‌ای دوستانه‌تر ندارد».

جنگ سرد با شوروی که موجب تهاجم شوروی به افغانستان در دسامبر ۱۹۷۹ شد در کارنامه جیمی‌کارتر و در شرح جایزه صلح نوبل او به عنوان انتقاد یادآوری شد[۱۲] و در شبکه‌های خبری نیز انتشار یافت.[۱۳]

از ۱۷ دی ۱۳۵۶ با چاپ مقاله «ایران و استعمار سرخ و سیاه» حرکت انقلابی مردم ایران ابعاد تازه‌ای یافت و با تظاهرات و اعتصابات گسترده در طول سال ۱۳۵۷ ادامه یافت. کارتر به‌طور مرتب از طریق ویلیام هیلی سالیوان، سفیر آمریکا در ایران و اردشیر زاهدی مسائل مربوط به ایران را پیگیری می‌کرد. برژینسکی، مشاور امنیت ملی کارتر در خاطراتش می‌نویسد: «در روز سوم نوامبر ۱۹۷۸ (۱۲ آبان ۱۳۵۷) به دستور رئیس‌جمهور از ساعت نه و پنج دقیقه تا نه و یازده دقیقه مستقیماً با شاه گفتگو کردم. به شاه گفتم: «آمریکا بدون هیچ ملاحظه‌ای در بحران کنونی کاملاً از شما پشتیبانی می‌کند»».

برژینسکی در ادامه می‌نویسد که هدف من از تماس با شاه روشن کردن این مطلب بود که رئیس‌جمهور آمریکا از او پشتیبانی کرده و در صدد بودم، او را تشویق به انجام اقدام قاطع کنم، پیش از آنکه اوضاع از کنترل خارج شود اما ماه‌ها بود که اوضاع از کنترل شاه خارج شده بود. سرانجام دو روز بعد از این تماس در ۱۴ آبان ۱۳۵۷، جعفر شریف‌امامی که نخست‌وزیر وقت بود در مقابل مشکلات فراوان تاب نیاورد و پس از ۷۰ روز صدارت استعفاء داد تا ارتشبد غلامرضا ازهاری، کابینه نظامی خود را به شاه معرفی کند. در ۲۱ نوامبر ۱۹۷۸ (۳۰ آبان ماه ۱۳۵۷)، کارتر در دیدار با زاهدی از او خواست تا پشتیبانی شدید ایالات متحده آمریکا از شاه و نیاز به نشان دادن قاطعیت از سوی او را به شاه اعلام کند. کارتر که می‌دید، ایران در حال خروج از اردوگاه غرب است، در روز پنجشنبه ۱۴ ژانویه ۱۹۷۹ (۱۴ دی ۱۳۵۷)، ژنرال رابرت هایزر، معاون فرماندهی نیروهای مسلح آمریکا در اروپا را به تهران فرستاد تا از فروپاشی ارتش شاهنشاهی ایران در پی خروج شاه از کشور جلوگیری کند و هم‌زمان نظامیان را از دست زدن به اقدامی نسنجیده یا خشونت‌آمیز بر ضد دولت شاپور بختیار بازدارد. سرانجام هایزر در ۱۴ بهمن ۱۳۵۷ تهران را ترک کرد.

کارتر طی ۱۴ ماه آخر دوره ریاست‌جمهوریش، درگیر موضوع گروگانگیری کارمندان سفارت آمریکا در ایران بود. ادامه گروگانگیری و تورم مستمر در داخل آمریکا، منجر به شکست کارتر در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۹۸۰ شد.

کارتر در مصاحبه با شبکه سی‌ان‌بی‌سی، دلیل انتخاب نشدن در دوره دوم ریاست جمهوری را عدم حمله نظامی به ایران می‌داند و می‌گوید که من می‌توانستم ایران را با سلاح از نقشه جهان محو کنم ولی در این عملیات مردمان بی گناه زیادی کشته می‌شدند.[۱۴][۱۵]

پس از ریاست‌جمهوری

کارتر در حال دوچرخه سواری در سال ۲۰۰۸

پیمان کمپ دیوید، یکی از مهم‌ترین پیمان‌های صلح در طول تاریخ که نخستین و جدی‌ترین گام در پایان بخشیدن به جنگ اعراب و اسرائیل و نیز پایان بخش جنگ‌های ادامه‌دار مصر و اسرائیل بود با تلاش‌های کارتر به ثمر رسید. همچنین نشست سیاسی گوادالوپ، یکی از مهم‌ترین نشست‌های سیاسی رهبران بلوک غرب بود که در این نشست جیمی کارتر کوشید تا رهبران کشورهای قدرتمند سرمایه‌داری را متقاعد نماید حمایت از رژیم‌های دیکتاتوری را متوقف نمایند. بر اساس این اقدامات، وی در سال ۲۰۰۲، جایزه نوبل صلح را دریافت کرد.

کارتر کمی بعد از شکست در انتخاب مجدد، به گروه خبرنگاران کاخ سفید گفت قصد دارد بازنشستگی اش مشابه هری ترومن باشد و زندگی عمومی آینده اش صرف ثروت اندوزی برای خودش نشود.[۱۶]

دیپلماسی

دیپلماسی بخش بزرگی از دوران پسا ریاست جمهوری کارتر بود. این تلاش‌های دیپلماتیک در خاورمیانه با جلسه ای در سپتامبر ۱۹۸۱ با نخست‌وزیر اسرائیل مناخیم بگین،[۱۷] و سفری در مارس ۱۹۸۳ به مصر که شامل دیدار با اعضای سازمان آزادی‌بخش فلسطین بود شروع شد.[۱۸]

در سال ۲۰۱۸, پرونده‌های رسمی فاش ساخت که در ژانویه ۱۹۹۳، کارتر به رئیس‌جمهور منتخب ایالات متحده آمریکا بیل کلینتون پیشنهاد کرده بود او را به عنوان نماینده ویژه صلح ایرلند شماری منصوب کند.[۱۹]

در سال ۱۹۹۴, رئیس جمهور کلینتون از کارتر برای مأموریت صلح کره شمالی کمک طلبید، در این مأموریت کارتر با کیم ایل سونگ یک تفاهمنامه مذاکره کرد.[۲۰][۲۱] کارتر یک پیمان را با کیم طرح‌ریزی کرد و برای تشویق آمریکا به اقدام در این خصوص بدون اجازه دولت کلینتون آن را در سی ان ان اعلام کرد.[۲۲]

Carter, Ahtisaari, Hague, and Brahmdi standing next to each other.
کارتر (دوم از راست) به همراه مارتی آهتیساری، ویلیام هیگ، و اخضر ابراهیمی از گروه پیران در لندن، ۲۴ ژوئیه، ۲۰۱۳.

در مارس ۱۹۹۹, کارتر از تایوان دیدار کرد و با لی تنگ-هویی رئیس جمهور تایوان ملاقات کرد. در این جلسه کارتر از پیشرفت تایوان در زمینه دموکراسی، حقوق بشر، اقتصاد، فرهنگ، علوم و فناوری تمجید کرد.[۲۳]

در سال ۲۰۰۳, از برنامه ای برای برگزاری انتخابات در ونزوئلا در میانه اعتصاب سراسری ونزوئلا (۲۰۰۲-۲۰۰۳) دفاع کرد.[۲۴] نهایتاً انتخاباتی برگزار نشد.

اسرائیل و فلسطین

اطلاعات بیشتر: آپارتاید اسرائیلی

کتاب فلسطین صلح نه تبعیض کارتر، از کتاب‌های پرفروش نیویورک تایمز که در سال ۲۰۰۶ به چاپ رسیده به خاطر توصیف سیاست‌های اسرائیل در کرانه باختری و نوار غزه اشغالی به عنوان آپارتاید بحث‌برانگیز شد.[۲۵] کارتر در یک مصاحبه آپارتاید را «جداسازی اجباری دو ملت در یک قلمرو به صورتی که یکی از گروه‌ها مسلط و کنترل گر بر دیگری باشد» تعریف کرد.[۲۶] او در اظهاراتی که از رادیو پخش شد گفت سیاست‌های اسرائیل آپارتایدی است بدتر از آپارتاید آفریقای جنوبی:[۲۷]

کارتر با گفتن این که «امید این است که کناب من حداقل بحثی را تحریک کند، که در این کشور وجود نداشته است. هرگز بحثی به هیچ میزانی دربارهٔ این مسئله وجود نداشته» از خود در برابر اتهامات یهودستیزی دفاع کرد.[۲۷] او دیدگاه خود را که اسرائیل نمی‌تواند تا زمانی که با عقب‌نشینی از سرزمین‌های اشغال‌شده با همسایگانش به صلح برسد ابراز کرد، و اضافه کرد «بزرگ‌ترین تعهد در زندگی من تلاش برای آوردن صلح به اسرائیل بوده است»[۲۷] کارتر چند ماه پس از تألیف کتاب با وجود فشارهای سنگین در گفتگو با روزنامه آبزرور انگلیس تأکید کرد که از توصیف اسرائیل به آپارتاید پشیمان نیست و «این کلمه دقیق‌ترین وصف حال فلسطین است».[۲۸]

او در یک سخنرانی در سال ۲۰۰۷ در دانشگاه برندایس، از واژه گزینی در کتابش که القا می‌کرد حملات تروریستی انتحاری فلسطینیان به عنوان یک ابزار سیاسی موجه بوده عذرخواهی کرد. «آن جمله به نحوی کاملاً نامناسب و احمقانه واژه بندی شده بود. من به ناشرانم نوشته‌ام تا آن جمله را در ویراست‌های آینده کتاب فوراً عوض کنند. من شخصاً از شما و همه افراد اینجا عذرخواهی می‌کنم.»[۲۹][۳۰][۳۱][۳۲][۳۳]

کارتر در کتاب ۲۰۱۰ خود می‌توانیم در سرزمین مقدس صلح داشته باشیم از بی میلی اسرائیل به عقب‌نشینی از سرزمین‌ها و شهرک‌های اسرائیلی به عنوان مانع اصلی بر سر صلح در خاورمیانه یاد کرد.[۳۴]

تصویر عمومی و میراث

افکار عمومی

از رای‌دهندگان انتخابات ریاست جمهوری ۱۹۷۶ که کارتر آن را برنده شد، دربارهٔ کارتر و جرالد فور نظرخواهی شد. بسیاری از رای‌دهندگان فورد را بابت عفو نیکسون سرزنش می‌کردند.[۳۵] در مقایسه، کارتر یک جنوبی صادق، روراست و خوش نیت دیده می‌شد.[۳۶] کارتر، دوره ریاست جمهوری خود را با رضایت ۶۶ درصدی آغاز کرد[۳۷] که در زمانی که این سمت را ترک می‌کرد به ۳۴ درصد کاهش یافت و ۵۵ درصد هم عدم رضایت داشتند.[۳۸]

رونالد ریگان، فرماندار سابق کالیفرنیا در انتخابات ریاست جمهوری ۱۹۸۰ در برابر خوی جدی و درون نگرانه کارتر، یک اعتماد به نفس ساده از خود بروز داد. کارتر در قیاس با ریگان که به خاطر جذبه و محول کردن امور به زیردستانش شهره بود، بدبین و ناقاطع تصویر شد.[۳۹] ریگان از مشکلات اقتصادی، بحران گروگانگیری در ایران و فقدان همکاری واشینگتن، دی.سی. برای تصویر کردن کارتر به عنوان یک رهبر ضعیف و غیرمؤثر استفاده کرد. کارتر، همچون سلفش جرالد فورد، به دور دوم انتخاب نشد. در میان روسای‌جمهور، کارتر نخستین کسی بود که پس از هوور در سال ۱۹۳۲ از انتخاب به دور دوم بازماند.[۴۰]

ریاست‌جمهوری کارتر در ابتدا از سوی برخی دانشوران از جمله استیون هیوارد به عنوان یکی ناکامی دیده می‌شد.[۴۱][۴۲][۴۳] در رتبه‌بندی‌های تاریخی رئیس‌جمهورهای ایالات متحده آمریکا، ریاست‌جمهوری کارتر در بین جایگاه هجدهم تا سی و چهارم قرار دارد.[۴۴][۴۵] به هر روی، فعالیت‌های کارتر پس از ریاست‌جمهوری با اقبال مواجه شده است. ایندیپندنت نوشت که «به‌طور گسترده کارتر شخص بهتری از زمانی دانسته می‌شود که رئیس‌جمهور بود».[۳۶] گرچه ریاست‌جمهوری او بازخوردهای مثبت و منفی داشته، تلاش‌های او در زمینه صلح‌بانی و امور بشردوستانه از زمانی که او از ریاست‌جمهوری کنار رفته، کارتر را به عنوان یکی از موفق‌ترین رئیسان‌جمهور سابق در تاریخ آمریکا مشهور کرده است.[۴۴][۴۵]

مستند کانال‌های پشت پرده: بهای صلح (۲۰۰۹)، تلاش‌های کارتر در کمپ دیوید که بین اسرائیل و مصر صلح برقرار کرد را مسبب آوردن تنها صلح معنادار به خاورمیانه می‌داند. این فیلم افتتاح‌کننده جشنواره بین‌المللی فیلم موناکو بود.[۴۶][۴۷]

افتخارات و جوایز

کارتر جوایز و افتخارات زیادی از زمان ریاست‌جمهوری‌اش دریافت کرد و نهادها و مکان‌های متعددی به افتخار او نامگذاری شده است. کتابخانه و موزه جیمی کارتر در ۱۹۸۶ افتتاح شد.[۴۸] در ۱۹۹۸، نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا، سومین و آخرین زیردریایی کلاس سی‌ولف را به افتخار رئیس‌جمهور سابق، کارتر و خدمت او به عنوان افسر زیردریایی نامگذاری کرد. این یکی از معدود زیردریایی‌های نیروی دریایی شد که به افتخار یک شخص در قید حیات نامگذاری شده است.[۴۹] او در همان سال جایزه سازمان ملل متحد در زمینه حقوق بشر را به افتخار دستاوردهای حقوق بشری[۵۰] و مدال یادبود هوور را که برای پاسداشت مهندسانی است که در جنبش‌های جهانی مشارکت کرده‌اند، دریافت کرد.[۵۱] او جایزه صلح نوبل ۲۰۰۲ را که تا حدی پاسخی به تهدیدات جنگی رئیس‌جمهور جرج دابلیو. بوش علیه عراق و انتقادات کارتر از دولت بوش بود، دریافت کرد.[۵۲][۵۳]

کارتر نه بار به خاطر ضبط صوتی کتاب‌هایش، نامزد جایزه گرمی برای بهترین آلبوم کلمات شفاهی شد و سه بار آن را برنده شد.[۵۴][۵۵][۵۶][۵۷]

فرودگاه سادر در امریکاس، جورجیا در سال ۲۰۰۹ به فرودگاه منطقه‌ای جیمی کارتر تغییر نام داده شد.[۵۸]

کارتر در ۱۹۸۴، جایزه آکادمی دستاورد آمریکا را برنده شد. در سال ۱۹۹۱، او عضو افتخاری انجمن فی بتا کاپا در دانشگاه ایالتی کانزاس شد.[۵۹] او در همان سال به عضویت مجمع فیلسوفان آمریکا انتخاب شد.[۶۰]

درگذشت

کارتر در ۲۹ دسامبر ۲۰۲۴ در سن ۱۰۰ سالگی در خانهٔ خود در پلینز، جورجیا درگذشت.[۶۱][۶۲][۶۳][۶۴] پسرش، جیمز ای. کارتر سوم، بعدازظهر همان روز، درگذشت او را اعلام کرد. درگذشت کارتر به دنبال تصمیم او در فوریه ۲۰۲۳ برای قرار گرفتن‌اش تحت مراقبت‌های آسایشگاهی بود.[۶۵][۶۶][۶۷]

اندکی پس از اعلام این خبر، جو بایدن رئیس‌جمهور وقت آمریکا، بیانیه‌ای در احترام به میراث کارتر منتشر کرد و او را «مردی با اصول، ایمان و فروتن» خواند. دولت بایدن همچنین اعلام کرد که قصد دارد، یک مراسم تشییع جنازه رسمی دولتی برگزار کند.[۶۸][۶۹][۷۰]

کتاب‌ها

نگارخانه

جستارهای وابسته

منابع

  1. ↑ "Jimmy Carter, former US president, turns 100". BBC News. 2024-10-01. Retrieved 2024-10-01.
  2. ↑ «جیمی کارتر و ۱۰۰ سال زندگی اش+عکس». تابناک.
  3. ↑ Bourne, Peter G. (1997). Jimmy Carter: A Comprehensive Biography From Plains to Post-Presidency. New York: Scribner. ISBN 978-0-684-19543-8.
  4. ↑ «Emory Law School: EPIC». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ اکتبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۱۲ نوامبر ۲۰۰۸.
  5. ↑ دانشجو. «نگاهی به زندگی ۱۰۰ ساله جیمی کارتر».
  6. ↑ «Jimmy Carter - Travels of the President - Travels - Department History - Office of the Historian». history.state.gov. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۰۴.
  7. ↑ میزان. «کارنامه حقوق بشری جیمی کارتر؛ از شعار تا جنایت».
  8. ↑ Alter, p. 388-417
  9. ↑ Kaufman and Kaufman, 2006, pp. 53–56
  10. ↑ Herring, p. 841–842
  11. ↑ Jørgen Jensehaugen. Arab-Israeli Diplomacy under Carter: The US, Israel and the Palestinians (2018) p. 178, quoted on H-DIPLO بایگانی‌شده در ژوئیه ۴, ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine)
  12. ↑ «Jimmy Carter - Facts». Nobel Prize. ۲۰۰۲.
  13. ↑ برخی ویدئوهای خبری
  14. ↑ تسنیم. «جیمی کارتر؛ نامی گره خورده با ایران و انقلاب ۵۷».
  15. ↑ دانشجو. «جیمی کارتر در تهران+عکس».
  16. ↑ Carter, Jimmy (October 14, 2008). Beyond the White House: Waging Peace, Fighting Disease, Building Hope. Simon & Schuster. p. 3. ISBN 978-1-4165-5881-1.
  17. ↑ "Carter: Begin set to compromise". Chicago Tribune. October 15, 1981. Archived from the original on August 17, 2017. Retrieved September 6, 2021.
  18. ↑ Farrell, William E. (March 8, 1983). "Carter Meets P.L.O. Officials in Egypt". The New York Times. Archived from the original on December 12, 2021. Retrieved September 6, 2021.
  19. ↑ "Claire Hanna pays tribute to Jimmy Carter: 'First US President to seriously engage with NI issues'". BelfastTelegraph.co.uk (به انگلیسی). 2024-12-29. ISSN 0307-1235. Archived from the original on December 30, 2024. Retrieved 2024-12-30.
  20. ↑ Creekmore, Marion V. (2006). A Moment of Crisis: Jimmy Carter, The Power of a Peacemaker, and North Korea's Nuclear Ambitions. PublicAffairs. ISBN 978-1-58648-414-9.
  21. ↑ Kaplan, Fred (May 2004). "Rolling Blunder". Washington Monthly. Archived from the original on December 5, 2016. Retrieved June 8, 2010.
  22. ↑ Brooke, James (September 5, 2003). "Carter Issues Warning on North Korea Standoff". The New York Times. Archived from the original on June 15, 2010. Retrieved September 8, 2021 – via The Carter Center.
  23. ↑ "President Lee Hosts Former US President Jimmy Carter". Office of the President Republic of China (Taiwan). March 30, 1999. Archived from the original on May 22, 2023. Retrieved May 23, 2023.
  24. ↑ Olson, Alexandra (January 22, 2003). Jimmy Carter proposes plan to hold elections in Venezuela بایگانی‌شده در اکتبر ۷, ۲۰۲۴ توسط Wayback Machine. آسوشیتد پرس. The Sun. Retrieved October 2, 2024.
  25. ↑ Craig Daigle, "Beyond Camp David: Jimmy Carter, Palestinian Self-Determination, and Human Rights." Diplomatic History 42.5 (2018): 802–830.
  26. ↑ "Carter Book Stirs Furor With Its View of Israelis' 'Apartheid'". The New York Times. December 14, 2006. Archived from the original on June 8, 2023. Retrieved February 19, 2023.
  27. ↑ ۲۷٫۰ ۲۷٫۱ ۲۷٫۲ ۲۷٫۳ "Jimmy Carter: Israel's 'Apartheid' Policies Worse Than South Africa's". Haaretz. November 12, 2006. Archived from the original on March 6, 2023. Retrieved February 19, 2023.
  28. ↑ «کارتر؛ روشنگری جلوتر از زمانه!». ایسنا. ۱۱ دی ۱۴۰۳.
  29. ↑ "Jimmy Carter apologizes for 'mistake' in book". BrandeisNOW (به انگلیسی). Retrieved 2024-12-31.
  30. ↑ "Carter defends book; challenges Brandeis to send Mideast delegation". The Justice (به انگلیسی). Retrieved 2024-12-31.
  31. ↑ "Carter Wins Over Student Crowd at Brandeis, Receives Ovation". The Forward (به انگلیسی). 2007-01-24. Retrieved 2024-12-31.
  32. ↑ The Carter Center (2014-06-20). Speech to Brandeis University (Jan. 23, 2007). Retrieved 2024-12-31 – via YouTube.
  33. ↑ https://www.nytimes.com/2007/01/24/us/24carter.html
  34. ↑ "Books written by President and Mrs. Carter". jimmycarterlibrary.gov. Archived from the original on October 12, 2004.
  35. ↑ "Polls: Ford's Image Improved Over Time". CBS News. December 27, 2006. Archived from the original on September 8, 2013. Retrieved March 21, 2022.
  36. ↑ ۳۶٫۰ ۳۶٫۱ "Jimmy Carter:39th president – 1977–1981". The Independent. London. January 22, 2009. Archived from the original on February 23, 2021. Retrieved January 28, 2009.
  37. ↑ "What History Foretells for Obama's First Job Approval Rating". Gallup.com. January 22, 2009. Archived from the original on January 11, 2012. Retrieved December 10, 2011.
  38. ↑ "Bush Presidency Closes With 34% Approval, 61% Disapproval". Gallup.com. Archived from the original on January 19, 2009. Retrieved December 10, 2011.
  39. ↑ Dionne, E. J. (May 18, 1989). "Washington Talk; Carter Begins to Shed Negative Public Image". نیویورک تایمز. Archived from the original on May 24, 2013. Retrieved January 28, 2009.
  40. ↑ "The Unfinished Presidency – Jimmy Carter's Journey Beyond the White House". The New York Times. 1998. Archived from the original on March 3, 2016. Retrieved November 27, 2015.
  41. ↑ Stillwell, Cinnamon (December 12, 2006). "Jimmy Carter's Legacy of Failure". San Francisco Chronicle. Archived from the original on July 17, 2015. Retrieved June 22, 2015.
  42. ↑ "Jimmy Carter: Why He Failed". Brookings Institution. January 21, 2000. Archived from the original on July 25, 2015. Retrieved June 22, 2015.
  43. ↑ Ponnuru, Ramesh (May 28, 2008). "In Carter's Shadow". Time. Archived from the original on July 25, 2015. Retrieved June 22, 2015.
  44. ↑ ۴۴٫۰ ۴۴٫۱ "Jimmy Carter's Post-Presidency". American Experience. PBS, WGBH. Archived from the original on May 6, 2015. Retrieved June 22, 2015.
  45. ↑ ۴۵٫۰ ۴۵٫۱ Brinkley, pp. 505–530
  46. ↑ Gibb, Lindsay (June 4, 2009). "Monte-Carlo TV fest opens with doc for first time". Archived from the original on March 26, 2014. Retrieved June 12, 2012.
  47. ↑ "WorldScreen.com – Archives". www.worldscreen.com. Retrieved June 22, 2015.
  48. ↑ Applebome, Peter (May 30, 1993). "Carter Center: More Than the Past". The New York Times. Archived from the original on July 5, 2015. Retrieved June 22, 2015.
  49. ↑ McIntyre, Jamie (April 8, 1998). "Navy to name submarine after former president Jimmy Carter". CNN. Archived from the original on June 22, 2015. Retrieved June 22, 2015.
  50. ↑ "HR Prize – List of previous recipients". کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد. Archived from the original on April 8, 2016. Retrieved June 22, 2015.
  51. ↑ "James Earl Carter Jr 1998 – ASME". Archived from the original on July 14, 2014. Retrieved July 13, 2014.
  52. ↑ "The Nobel Peace Prize for 2002 to Jimmy Carter" (Press release). Nobelprize.org. October 11, 2002. Archived from the original on July 1, 2015. Retrieved June 22, 2015.
  53. ↑ "Jimmy Carter wins Nobel Peace Prize". CNN. October 11, 2002. Archived from the original on November 21, 2009. Retrieved June 22, 2015.
  54. ↑ Gregory Krieg (February 15, 2016). "Former President Jimmy Carter wins Grammy Award". CNN. Archived from the original on September 24, 2021. Retrieved March 21, 2022.
  55. ↑ Leeds, Jeff; Manly, Lorne (February 12, 2007). "Defiant Dixie Chicks Are Big Winners at the Grammys". The New York Times. ISSN 0362-4331. Archived from the original on February 14, 2013. Retrieved June 22, 2015.
  56. ↑ Judy Kurtz, Jimmy Carter up for another Grammy بایگانی‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۴ توسط Wayback Machine, The Hill (December 7, 2015).
  57. ↑ Karanth, Sanjana (February 11, 2019). "Jimmy Carter Wins 2019 Grammy Award For Spoken Word Album". The Huffington Post. Archived from the original on February 12, 2019. Retrieved February 11, 2019.
  58. ↑ "Jimmy Carter Regional Airport Becomes a Reality". Fox News. Associated Press. October 11, 2009. Archived from the original on July 7, 2015. Retrieved June 22, 2015.
  59. ↑ "PBK – Phi Beta Kappa Presidents". www.pbk.org. Archived from the original on November 18, 2020. Retrieved November 29, 2019.
  60. ↑ "APS Member History". search.amphilsoc.org. Retrieved 2022-04-14.
  61. ↑ تابناک. «مرگ تنها رئیس‌جمهور ۱۰۰ ساله آمریکا».
  62. ↑ Sullivan, Kevin; Walsh, Edward (December 29, 2024). "Jimmy Carter, 39th president and Nobel Peace Prize winner, dies at 100, his son says". The Washington Post. Retrieved December 29, 2024.
  63. ↑ Zurcher, Anthony; Geoghegan, Tom (December 29, 2024). "Jimmy Carter, former US president, dies aged 100". BBC News. Retrieved December 29, 2024.
  64. ↑ "Former U.S. President Jimmy Carter Passes Away at 100". Carter Center. December 29, 2024. Retrieved December 29, 2024.
  65. ↑ ایرنا. ««جیمی کارتر» برای سومین بار در یک ماه روانه بیمارستان شد».
  66. ↑ Sullivan, Kevin (February 18, 2023). "Former president Jimmy Carter opts for home hospice care for final days". The Washington Post. Retrieved December 29, 2024.
  67. ↑ خبر آنلاین. «جیمی کارتر؛ رئیس‌جمهوری که در دوره او در ایران انقلاب شد».
  68. ↑ Biden, Joseph. "Statement by President Joe Biden and First Lady Jill Biden on the Passing of Former President Jimmy Carter". The White House. Retrieved 30 December 2024.
  69. ↑ همشهری. «درگذشت «جیمی کارتر» در سالروز سفرش به ایران».
  70. ↑ ایرنا. «واکنش بایدن، ترامپ‌ها و مقامات خارجی به درگذشت جیمی کارتر رئیس‌جمهور پیشین آمریکا».
  71. ↑ "Jimmy Carter – 39th President of the United States and Founder of The Carter Center", The Carter Center.
  72. ↑ "Keeping the Faith", by Terence Smith, The New York Times, Book Review section, 7 Nov. 1982.
  73. ↑ "The Top 10 Books Written by Our Presidents" (به انگلیسی). CBS New York. Retrieved 21 February 2017.
  74. ↑ GRAMMY.com

پیوند به بیرون

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ جیمی کارتر موجود است.