ایلومینیم
الومینیم | |
نشانیاں | |
ناں، ایٹمی نمبر، نشانی | الومنیم، 13، Al |
---|---|
ٹولی | کمزور دعات |
گروپ، پیریڈ، بلاک | 13, 3, p |
ایٹمی پعار | |
وکھالہ | |
خصوصیات | |
ابلن نمبر | منفی2519 سیلسیس |
پگلن نمبر | 660.32 سیلسیس |
گوڑا | 2.70 گرام/لٹر |
الیکٹرونیگیٹیوٹی | 1.61 |
الومینیم اک چاندی ورگی چٹی دعات اے۔ ایدا نشان Al اے تے ایدا ایٹمی نمبر 13 اے۔ اے پانی چ عام حالت چ نئیں کلدا۔ الومینیم زمین دی کھل چ سب توں بوتی پائی جان آلی دعات اے، تے زمین چ سیلیکان تے آکسیجن دے بعد سب توں بوتی پائی جان آلا عنصر اے۔ وزن دے حساب نال اے زمین دا 8٪ بنندا اے۔ الومینیم کیمیائی طور تے بوت ریایکٹوو اے تے اس واسطے اے خالص حالت ج نئیں لبدا تے اے 270 مختل حالتاں چ پایا جاندا اے۔ الومینیم دی سب توں وڈی معدنیت باکسائٹ اے۔
الومینیم بوت کٹ گوڑی دعات اے۔ جدوں اے ہوا چ ہوندا اے ایدے اتے زنگ دی اک تہہ آ جاندی اے جیڑی اینوں مزید زنگ نئیں لگن دیندی۔ اینوں عمارتاں چ ورتیا جاندا اے۔ الومینیم تے اینوںدوجیاں دعاتاں دے نال کول کے جعاز بنان چ ورتیا جاندا اے۔ الومینیم دی سب توں بوتی ورتن آلے کمپاؤنڈ آکسائڈ تے سلفایٹ نیں۔
خاصیتاں
الومینیم مقناطیسی دعات نئیں اے تے اینوں ارام نال اگ نئیں لگدی۔ الومینیم دا نواں پتہ روشنی دا بوت چنگا رفلیکٹر اے(92٪ روشنی نوں رفلیکٹ کردا اے) تے 98٪ مڈلی تے بارلی انفراریڈ تابکاری نوں رفلیکٹ کردا اے۔ الومینیم سٹیل توں اک تہائی کٹ گوڑا تے سخت ہوندا اے۔ اینوں ارام نال مشیناں واسطے پغلا کے دوجی مورت چ پایا جا سکدا اے۔ الومینیم بوت چنگا بجلی تے گرمی دا کنڈکٹر اے تانبا دی 59٪ کنڈکٹوٹی ہوندی اے۔ اینوں اگر 1.2کیلون تک ٹھنڈا کرو تے اے سپرکنڈکٹر بن جاندا اے۔
اے زمین دی کھل دا 8.3٪ وزن دے حساب نال بنندا اے۔ اے زمین دی کھل چ سب توں بوتا پایا جان آلی دعات اے۔ الومینیم خالص مورت چ نئیں لبدا تے اے آکسائڈ یا سیلیکیٹ دی مورت چ لبدا اے۔ الومینیم اپنی معدنیت باکسائٹ توں بنندی اے۔ باکسائٹ جگ چ سب توں بوتی آسٹریلیا، برازیل، گنی تے جیمیکا چ پائی جاندی اے تے سب توں بوتی آسٹریلیا، برازیل، چین، ھندستان، گنی، انڈونیشیاء، جیمیکا، روس تے سورینیام توں کڈی جاندی اے۔
الومینیم زمین چ سب توں بوتا پایا جان آلا دعات اے فیر وی کدی وی خالص مورت چ نئیں لبدا۔ الومینیم آکسیجن دے نال پکے کیمیائی بانڈ بناندا اے۔ دوجیاں دعاتاں دے مقابلے تے اینوں اپنی معدنیت(باکسائٹ) توں کڈن چ بوت زور لگدا اے۔ اس واسطے اینوں بجلی نال صاف کردے نیں۔ اس واسطے ہال-ہیرولٹ پراسس ورتدے نیں۔ اس کم چ الومینیم آکسائڈ پفلے ہوۓ کرولائٹ چ کولدے نیں تے جیدے توں خالص الومینیم لبدا اے۔ اس کم چ بوت بجلی لگدی اے تے اس واسطے الومینیم دے مل دا 20 توں 40٪ بجلی دا مل ہوندا اے۔ اس واسطے اس توں بہتر طریقے لبے جا رۓ نیں جیناں توں الومینیم کڈیا جاۓ۔ الومینیم صاف کرن آلیاں فیکٹریاں اوس تھاں تے زیادہ تر اوتھے ہوندیاں نيں جتھے بجلی سستی تے بوتی ہوۓ جنج متحدہ عرب امارات (تیل تے گیس دے وڈے ذخائر نیں)، ناروے، آئسلینڈ جتھے بجلی دوبارہ نواں کیتے جان آلے وسیلیاں(renewablesources) چوں بناۓ جاندے نیں۔ جگ چ سب توں بوتا الومینیم چین، روس تے کینیڈا چ صاف ہوندا اے۔ چین جگ چ سب توں بوتا الومینیم صاف کردا اے، جگ دا پنجواں حصہ اوتھے صاف ہوندا اے۔
50 وریاں تک آسٹریلیا سب توں بوتا باکسائٹ(الومینیم دی معدنیت) دا بنان آلا دیس سی۔ 2007 چ چین ایدے توں اگے لنگ گیا۔ آسٹریلیا دی معدینات چ سیلیکا دی ودی مقدار ہوندی اے جیدی وجہ توں صاف کرنا زرا مسئلہ ہوندا اے مگر ایناں نوں کڈنا آسان ہوندا اے۔
الومینیم 100٪ دوبارہ ریسائکل کیتا جا سکدا اے۔ اس دی وجہ توں الومینیم بوت خاص دعات ہیگی اے۔ الومینیم دی ریسائکلنگ 1960آں توں بعد ٹری جدوں الومینیم دے بنے ہوۓ کیناں چ شربت وڈی مقدا چ ورتن لگ پۓ۔ الومینیم نوں جینی طاقت معدنیت چوں کڈن چ لگدی اے اودے توں صرف 5٪ ریسائکل کرن چ لگدی اے۔ الومینیم تقریبا ہر واری دوجیاں دعاتاں نال کول کے ورتیا جاندا اے جیدی وجہ توں ایدے چ سختی آجاندی اے۔ الومینیم دی پتری جیڑی کین بنان چ ورتی جاندی اے اوہ 92٪-99٪ دوجی دعاتاں نال کول ہوندا اے۔ زیادہ تر الومینیم نوں تانبا، زنک، میگنیشیم، مینگانیز تے سیلیکان دے نال کولیا جاندا اے۔ الومینیم نوں جعاز، گڑیاں، ریل گڈیاں، سمندری جعاز، سیکلاں جیاں ٹرن پھرن دیاں شیواں چ ورتیا جاندا اے۔ پیک کرن واسطے تے الومینیم نوں کیناں چ شربت رکھن واسطے ورتیا جاندا اے۔ عمارتی سمان چ وی الومینیم نوں ورتیا جاندا اے۔ بجلی دیاں شیواں چ وی الومینیم ورتیا جاندا اے۔ بوت خالص الومینیم سی ڈياں چ تے بجلی دیاں شیواں چ ورتیا جاندا اے۔ سکیاں چ وی الومینیم ورتیا جاندا اے۔
پیریاڈک ٹیبل
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
H | He | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | ||||||||||||||||||||||||
Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | ||||||||||||||||||||||||
Cs | Ba | La | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn | ||||||||||
Fr | Ra | Ac | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Cn | Uut | Fl | Uup | Lv | Uus | Uuo | ||||||||||
|