Rodij
Rodij | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Izgovarjava | IPA: [ródij] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Videz | srebrnkasto bel kovinski | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Standardna atomska teža Ar, std(Rh) | 49(2) 102,905[1] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Rodij v periodnem sistemu | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Vrstno število (Z) | 45 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Skupina | skupina 9 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Perioda | perioda 5 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Blok | blok d | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Razporeditev elektronov | [Kr] 4d8 5s1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Razporeditev elektronov po lupini | 2, 8, 18, 16, 1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fizikalne lastnosti | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Faza snovi pri STP | trdnina | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tališče | 1964 °C | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Vrelišče | 3695 °C | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gostota (blizu s.t.) | 12,41 g/cm3 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
v tekočem stanju (pri TT) | 10,7 g/cm3 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Talilna toplota | 26,59 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Izparilna toplota | 493 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Toplotna kapaciteta | 24,98 J/(mol·K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Parni tlak
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Lastnosti atoma | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oksidacijska stanja | −3[2], −1, 0, +1,[3] +2, +3, +4, +5, +6 (amfoterni oksid) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektronegativnost | Paulingova lestvica: 2,28 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ionizacijske energije |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Atomski polmer | empirično: 134 pm | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kovalentni polmer | 142±7 pm | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Spektralne črte rodija | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Druge lastnosti | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Pojavljanje v naravi | prvobitno | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kristalna struktura | ploskovno centrirana kocka (pck) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Hitrost zvoka tanka palica | 4700 m/s (pri 20 °C) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Temperaturni raztezek | 8,2 µm/(m⋅K) (pri 25 °C) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Toplotna prevodnost | 150 W/(m⋅K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Električna upornost | 43,3 nΩ⋅m (pri 0 °C) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Magnetna ureditev | paramagnetik[4] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Youngov modul | 380 GPa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Strižni modul | 150 GPa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Stisljivostni modul | 275 GPa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Poissonovo razmerje | 0,26 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Mohsova trdota | 6,0 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Trdota po Vickersu | 1100–8000 MPa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Trdota po Brinellu | 980–1350 MPa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Številka CAS | 7440-16-6 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Zgodovina | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Odkritje in prva izolacija | William Hyde Wollaston (1804) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Najpomembnejši izotopi rodija | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ródij je kemični element, ki ima v periodnem sistemu simbol Rh in atomsko število 45. Ta redka srebrnkasto belo trdna prehodna kovina je član skupine platine, najdemo ga v rudah platine. Uporablja se v zlitinah s platino kot katalizator.
Sklici
- ↑ Meija, Juris; in sod. (2016). »Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)«. Pure and Applied Chemistry. 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305.
- ↑ Ellis J E. Highly Reduced Metal Carbonyl Anions: Synthesis, Characterization, and Chemical Properties. Adv. Organomet. Chem, 1990, 31: 1-51.
- ↑ »Rhodium: rhodium(I) fluoride compound data«. OpenMOPAC.net. Pridobljeno 10. decembra 2007.
- ↑ Lide, D. R., ur. (2005). »Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds«. CRC Handbook of Chemistry and Physics (PDF) (86th izd.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.