Dovud ibn Yazid ibn Hotim al-Muhallabiy

Dovud ibn Yazid ibn Hotim al-Muhallabiy (arabcha: داود بن يزيد بن حاتم المهلبي) (820 yoki 821-yilda vafot etgan) sakkizinchi asr oxiri va toʻqqizinchi asr boshlarida Abbosiylar xalifaligi noibi boʻlgan. Mashhur Muhallabiy oilasi a’zosi boʻlib, qisqa muffat gʻarbdagi Ifriqiya (787 yoki 788) va Misr (790—791) viloyatlari noibi boʻlgach, sharqdagi Sind viloyati (800) noibligiga tayinlanib, umrining oxirigacha shu lavozimda xizmat qilgan.

Faoliyati

Dovud al-Mansur, al-Mahdiy, al-Hodiy va Horun ar-Rashid kabi xalifalar hukmronligi davrida Ifriqiya noibi boʻlgan Yazid ibn Hotimning oʻgʻli edi. Yazid ar-Rashid hukmronligi davrida yosh vafot etgach, oʻgʻli Dovud vaqtincha uning oʻrniga noib boʻldi. Dovud talab darajasida boshqara olmagani sabab, viloyatda hukumat mavqei zaiflasha boshladi. Natijada, ar-Rashid uning oʻrniga amakisi Ravh ibn Hotimni noiblikka tayinladi[1]. Shundan soʻng, Dovud 790-yilda Misr noibi etib tayinlandi. U yerda bir yildan sal koʻproq vaqt noiblik qilgach, bu lavozimdan ham boʻshatilib, oʻrniga Abbosiy shahzoda [Musa ibn Isa ibn Musa al-Hoshimiy|Musa ibn Isa]] tayinlandi[2].

800-yilda Dovud as-Sind noibligiga tayinlanib[3], mintaqadagi arab qabilalari oʻrtasida uzoq vaqtdan beri davom etayotgan nizolarni bartaraf etish vazifasi yuklatilgan. Dovud dastlab Mansura ustidan nazorat oʻrnatish uchun ukasi al-Mugʻiyrani yubordi, ammo shahar aholisi isyon koʻtarib, uni quvib chiqardi. Shundan soʻng, Dovud Sindga kuch bilan kirib, Mansurani qamal qildi va bir necha oydan keyin egallashga muvaffaq boʻldi. Keyin Sindning boshqa shaharlarini ham tinchlantirishga kirishib, shu tariqa viloyat ustidan Abbosiylar nazoratini mustahkam oʻrnatdi[4].

Dovud keyingi yigirma yil davomida Sind noibi lavozimida ishlab, ilk Abbosiylar davridagi har qanday noibning uzoq muddatli boshqaruvi boʻyicha rekord oʻrnatdi[5]. Boshqaruvining qolgan qismida viloyatda tinchlik hukmron boʻldi[6]. Dovud 820 yoki 821-yilda vafot etgach, oʻgʻli Bishr oʻrnini egallab, vorisi boʻldi[7].

Manbalar

  1. ↑ Al-Ya'qubi, v. 2: p. 496; Khalifah ibn Khayyat, pp. 441, 446, 464; Crone, p. 360
  2. ↑ Al-Kindi, pp. 133-4
  3. ↑ Al-Tabari, v. 30: p. 173; Khalifah ibn Khayyat, p. 463
  4. ↑ Ya'qubi, v. 2: p. 494
  5. ↑ Kennedy, p. 76
  6. ↑ Al-Baladhuri, v. 2: p. 231
  7. ↑ Crone, p. 360; al-Tabari, v. 32: p. 106. Khalifah ibn Khayyat, p. 470, dates Dawud's death to 815-6.

Adabiyotlar

  • Al-Baladhuri, Ahmad ibn Jabir. The Origins of the Islamic State, Part II. Trans. Francis Clark Murgotten. New York: Columbia University, 1924.
  • Crone, Patricia. "Muhallabids." The Encyclopaedia of Islam, Volume VII. New Ed. Leiden: E. J. Brill, 1993. ISBN 90-04-09419-9
  • Kennedy, Hugh N. The Early Abbasid Caliphate, a political History. London: Croom Helm, 1981. ISBN 0-389-20018-2
  • Khalifah ibn Khayyat. Tarikh Khalifah ibn Khayyat. Ed. Akram Diya' al-'Umari. 3rd ed. Al-Riyadh: Dar Taybah, 1985.
  • Al-Kindi, Muhammad ibn Yusuf. The Governors and Judges of Egypt. Ed. Rhuvon Guest. Leydon and London: E. J. Brill, 1912.
  • Al-Tabari, Abu Ja'far Muhammad ibn Jarir. The History of al-Tabari. Ed. Ehsan Yar-Shater. 40 vols. Albany, NY: State University of New York Press, 1985-2007.
  • Al-Ya'qubi, Ahmad ibn Abu Ya'qub. Historiae, Vol. 2. Ed. M. Th. Houtsma. Leiden: E. J. Brill, 1883.
Oʻtmishdoshi:
Yazid ibn Hotim al-Muhallabiy 		Ifriqiya noibi
787 yoki 788 		Vorisi:
Ravh ibn Hotim al-Muhallabiy
Oʻtmishdoshi:
Muhammad ibn Zuhayr al-Azdiy 		Misr noibi
791—792 		Vorisi:
Musa ibn Isa
Oʻtmishdoshi:
Ayyub ibn Jaʼfar ibn Sulaymon 		Sind noibi
800—820 		Vorisi:
Bishr ibn Dovud al-Muhallabiy