Wóźik

Kakosći
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
1s1
1
H
periodowy system
Powšykne
mě, symbol, ordinalny licbnik Wóźik, H, 1
serija Njemetal
kupka, perioda, blok 1, 1, 1
naglěd bźezbarwny płun
masowy późěl na zemskej wobalce 0,88 %
Atomarne
atomowa masa 1,00794 u
atomowy radius (wulicony) 25 (53) pm
kowalentny radius 37 pm
Van-der-Waals-Radius 120 pm
elektronowa konfiguracija 1s1
elektrony na energijowem niwowje 1
Fyzikaliske
agregatny staw płunojty
gustosć 0,0899 pśi 273 K
twardosć pó Mohs žedna (płun)
magnetizm magn. suszeptibilita = 8 · 10−9

(diamagnetiski)

škrějny dypk 14,025 K (−259,125 °C)
warjeński dypk 20,268 K (−252,882 °C)
molarny wolumen 22,42 · 10−3 m3/mol
wuparna śopłota 0,891 kJ/mol
škrějna śopłota 0,117 kJ/mol
parowy śišć 209· 103 Pa pśi 23 K
specifiska śopłotna kapacita 14304 J/(kg · K)
elektriska wóźiwosć 0 S/m
śopłotna wóźiwosć 0,1815 W/(m · K)
Chemiske
oksydaciske stawy +1, −1
oksidy (baziskosć) H2O , H2O2 (amphoter)
normalny potencial 0
elektronowa negatiwnosć 2,1 (Pauling-Skala)
izotopy
izotop NH t1/2 ZM ZE MeV ZP
1H

99,9885(70) %

stabilny
2H

0,0115(70) %

stabilny
3H

10−15 %

12,33 a β- 0,019 3He
NMR-kakosći
  spin γ w
rad·T−1·s−1 		E fL pśi
B = 4,7 T
w MHz
1H 1/2 26,752 1,00 100,0 (2,348 T)
2H 1 4,107 1,45 · 10 −6 15,351 (2,348 T)
Njetšašnostne pokaze
Markěrowanje ako tšašna maśizna
z "RL 67/548/EWG, Anh. I"
Wjelgin palny
F+
Wjelginpalny
R- a S-sady R: Pśedłoga:R-sady
S: Pśedłoga:S-sady
Pó móžnosći a jolic jo zwucone, se SI-jadnoty wužywaju.
Jolic nic druge zapisane, płaśe mjenjowane daty pśi standardnych wuměnjenjach.

Wóźik jo chemiski element ze symbolom H (za łatyński hydrogenium „wódozgotowjeŕ“; wót starogrichiskego słowa ὕδωρ hydōr „wóda“ a γίγνομαι gignomai „bywaś, nastaś“) a ordinalnym licbnikom 1. Ma nejmjeńše atomy wšych elementow. Jo jadnučki element, kótaregož jědro pśi nejcesćejšem izotopje jano proton ma, ale žeden neutron njama. Mimo togo eksistěrujotej dwa dalšnej izotopa, a to deuterium a tritium, kótarejž matej mimo protona teke jaden neutron resp. dwa neutrona.

Hydrogen Spectrum Test

Na zemi wóźik jo nejcesćej chemiski zwězany, dokulaž jo wjelgin reaktiwny.

W kósmje

Mimo togo wón jo nejcesćejšy element w kósmje. Zjadnosći se w gwězdach k heliumoju.

Kakosći

Wóźik se na powětšje a kisliku k wóźe spali. Płomje jo módre. Pśi wěstym měšańskem poměrje se to kaž eksplozija stanjo.

Wažne wězby

Oksida

Wóźik wustupujo w dwěma oksidoma, pśi tom wóźik pśecej jo jadnogódnotny.

  • H2O (wóda) jo nejcesćejša wězba wóźika. Nastanjo pśez spalenje wóźika.
  • H2O2 (wóźikowy peroksid) wustupujo rědšej, dokulaž jo wěcej reaktiwny ako wóda.

Glědaj teke

  • deuterium,
  • tritium,
  • wóda,
  • wuglikowy wóźik
Periodowy system elementow
H   He
Li Be   B C N O F Ne
Na Mg   Al Si P S Cl Ar
K Ca Sc   Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga
Ge
 As
Se
 Br Kr
Rb Sr Y   Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn
Sb
 Te I Xe
Cs Ba La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi
Po
At
 Rn
Fr Ra Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Uub Uut Uuq Uup Uuh Uus Uuo

Alkalijowe metale Kowy alkaliskich zemicow Lantanoidy Aktinoidy Pśechaźece metale Metale Połmetale Njemetale Halogeny Wobstawne płuny