Idrôgen
C'l artìcol chè 'l è scrit in Carpśàn |
L' idrôgen l'è l'elemèint chìmic piò elementèr, perchè al gh' à un sôl prutòun in dal nùclev e un sôl eletròun ins l' orbitèl 1s.
Al gh' a trî isòtop: al pròti, quèl piò cumùn, al deutéri (cun anca un neutròun in dal nùclev, quìndi màsa atômica 2, ch' al se pôl anca scrìver 'D') e 'l trìti (cun anca 2 neutròun in dal nùclèv, màsa atômica 3, scrìt anca 'T'). In dla natûra al deutéri al s' càta 6.000 vòlti in méno ch' al pròti, mèinter che invéce al trìti al ne se càta brîśa in natûra e al vìn sôl fàt artifisièlmèint: incòri al trìti bśògna dîr ch' l' è radiatîv, e mèinter ch' l' emèt 'na partisèla ß, al se trasfôrma in 'n iśòtop dl' êli.
J isòtop dl' idrôgen
-
1H - Protium
-
2H - Deuterium (D)
-
3H - Tritium (T)