Շարլ տը Կոլ
Շարլ տը Կոլ (ֆրանսերէն՝ Charles de Gaulle, 22 Նոյեմբեր 1890[6][7], Լիլ[8][9] – 9 Նոյեմբեր 1970, Քոլոմպէ լէ Տէոզ Էկլիզ), Ֆրանսայի մեծագոյն քաղաքական եւ ռազմական գործիչներէն: Ֆրանսայի նախագահն էր 1959-էն 1969-ը:
Երկրորդ աշխարհամարտի ժամանակ չհամաձայնեցաւ Ֆրանսայի անձնատուր ըլլալ, հեռացաւ Լոնտոն եւ կազմակերպեց «Ազատ Ֆրանսա» դիմադրութեան շարժումը: Մեծ Բրիտանիան, յետագային նաեւ` ԱՄՆ-ը ու ԽՍՀՄ-ը ճանչցան անոր «Վտարանդի կառավարութիւն»-ը:
Ֆրանսայի ազատագրումէն ետք՝ 1944-1946-ին, ղեկավարած է ժամանակաւոր կառավարութիւնը: Երկու անգամ ընտրուած է նախագահ: Ընդունած է նոր սահմանադրութիւն, զարկ տուած տնտեսութեան, բարձրացուցած երկրի միջազգային հեղինակութիւնը:
Մահափորձերը
Ոչ մէկ նախագահի նկատմամբ այդքան մահափորձ չէ կատարուած, որքան՝ տը Կոլի: Անոր հանդէպ կազմակերպուած է 30 մահափորձ, եւ ամէն անգամ այդ «յաջողակ սատանայ»-ն կը յաջողէր անվնաս մնալ: Ամենաաղմկոտ մահափորձը 1962 Օգոստոսին էր։ Ինքնաշարժի վրայ, ուր նստած էին զօրավարն ու անոր տիկինը, կրակ բացած են 15 ինքնաձիգաւոր: Հանելուկ է, թէ ամուսինները ինչպէս ողջ մնացած էին: Բայց տը Կոլ ոչ այնքան մահափորձի փաստէն վրդոված էր (ան արդէն վարժուած էր անոնց եւ կը համարէր նախագահութեան անխուսափելի մասը), որքան այն բանէն, որ աւազակախումբի ղեկավարը` ֆրանսական բանակի փոխգնդապետ Պասդիէն Դիէրին, վրիպած էր։ Անոր բանակի պաշտօնաթող սպան կրակել չէր գիտեր: Տը Կոլ անձամբ ստորագրեց անոր մահապատիժին դատավճիռը:
Քաղաքականութենէն հեռանալն ու մահը
Տը Կոլի քաղաքական գործունէութիւնը աւարտեցաւ 1969-ին, երբ ծերակոյտի վերակառուցման եւ երկրի վարչատարածքային կառուցուածքի բարեփոխման համար, իր իսկ նախաձեռնած հանրաքուէին ձախողեցաւ: Տը Կոլ՝ առանց վարանելու, հրաժարական տուաւ եւ վերջնայանապէս հեռացաւ քաղաքական ասպարէզէն, որմէ մէկ տարի ետք, 1970-ի Նոյեմբեր 9-ին, Գոլոմպէ լէ Տէոզ Էկլիզ գիւղին մէջ, թղթախաղի պահուն։
Փարիզի մէջ, զօրավար Շարլ տը Կոլի անունով հրապարակ կայ:
Ծանօթագրութիւններ
- ↑ (unspecified title)
- ↑ Բրազիլիայի ազգային գրադարան — 1810.
- ↑ Իսպանիայի ազգային գրադարան — 1711.
- ↑ https://www.gaullisme.net/gaullisme-droite-gauche.html
- ↑ Lundy D. R. The Peerage
- ↑ «KATALOG DER DEUTSCHEN NATIONALBIBLIOTHEK»
- ↑ «Charles de Gaulle (1890-1970)»
- ↑ «Gemeinsame Normdatei»
- ↑ «Destiny's General»