Буркина Фасо

Burkina Faso
𞤄𞤵𞤪𞤳𞤭𞤲𞤢 𞤊𞤢𞤧𞤮 (Фула)
Burkĩna Faso (Мооре)
ߓߎߙߞߌߣߊ ߝߊߛߏ (Дьюла)
Burkina Faso улсын далбаа
Төрийн далбаа
Burkina Faso улсын Сүлд
Сүлд
Уриа: "Unité–Progrès–Justice" (Франц)
("Эв нэгдэл–Хөгжил дэвшил–Шударга ёс")
Төрийн дуулал: "Une Seule Nuit" / "Ditanyè" (Франц)
("Ганцхан Шөнө" / "Ялалтын Дуулал")
Нийслэл
ба томоохон хот
Уагадугу
12°22′N 1°32′W / 12.367°N 1.533°W / 12.367; -1.533
Албан ёсны хэлФранц хэл
Хүлээн зөвшөөрөгдсөн үндэсний хэл
  • Мооре хэл
  • Бисса хэл
  • Жула хэл
  • Фула хэл
Угсаатны бүлгүүд
(2010 тоо.)[1]
  • 52% Моси
  • 8.4% Фула
  • 7% Гурма
  • 4.9% Бобо
  • 4.6% Груси
  • 4.5% Сенуфо
  • 2.4% Лоби
  • 1.9% Туарег
  • 0.8% Дьюла
Шашин
(2019 тооллого)[2]
  • 63.8% Ислам
  • 26.3% Христ
  • 9.0% Уламжлалт итгэл
  • 0.9% Бусад / Шашингүй
Ард түмний нэршилБуркина Фасочууд
Төр засагНэгдмэл бүгд найрамдах улс (цэргийн хунт)[3][4][5]
• Түр ерөнхийлөгч ба ХСЭОХ-ий дарга
Ибрахим Траоре
• Ерөнхий сайд
Аполлинер Йоахим Кьелем де Тамбела
Хууль тогтоох байгууллагаШилжилтийн Хууль Тогтоох Хурал
Түүх
• Бүгд Найрамдах Дээд Вольта Улсын тунхагласан
12 сарын 11, 1958
• Францаас тусгаар тогтносон
8 сарын 5, 1960
• 1966 оны Дээд Вольтийн төрийн эргэлт
1 сарын 3, 1966
• 2014 оны Буркина Фасогийн бослого
2014 оны 10 сарын 28 - 11 сарын 3
•  2022 оны 1 сарын төрийн эргэлт
1 сарын 23–24, 2022
•  2022 оны 9 сарын төрийн эргэлт
9 сарын 30, 2022
Газар нутаг
• Нийт
274,200 км2 (74)
• Усны эзлэх талбай (%)
0.146%
Хүн ам
• 2023 тооцоо
22,489,126[6] (60)
• Нягтаршил
64/км2
ДНБ (ХАЧТ)2022 тооцоо
• Нийт
$58.8  тэрбум (114)
• Нэг хүнд ноогдох
$2,656[7] (171)
ДНБ (нэрлэсэн)2022 тооцоо
• Нийт
$18.2  тэрбум (124)
• Нэг хүнд ноогдох
$825 [8] (180)
ОТББИ (2020)▬ 38.9[9]
дундаж
ХХИ (2021)▼ 0.449[10]
бага · 184
Мөнгөний нэгжБаруун Африкийн франк[11] (XOF)
Цагийн бүсUTC+00:00
Огнооны форматөө/сс/жжжж
Жолооны талбаруун
Утасны томьёо+226
ISO 3166 кодBF
Домэйн нэр.bf

Африкийн баруун хэсэгт оршдог Буркина Фасо улсыг 1984 оны VIII сар хүртэл Дээд Вольта гэж нэрлэдэг байв. Тус улс Мали, Нигер, Бенин, Того, Гана, Кот-д'Ивуар улстай хиллэдэг. "Буркина" гэдэг үг нь моро үндэстний хэлэнд "шударга хүн" гэсэн утгатай бөгөөд "фасо" гэдэг нь диула үндэстний хэлэнд "улс орон" гэсэн үг ажээ.

Газар нутаг нь- 274 200 км², хүн ам нь -20,8 сая (2020 оны хүн амын тооллогоор). Нийслэл- Уагадугу хот.

Тус улсын газар нутаг нь д.т.д. 500 м хүртэл өндөр ухаа толгодорхог. Өмнөд хэсэгтээ 750 м хүртэл өндөр уулстай. Экваторын муссоны уур амьсгалтай. Хар Вольт, цагаан Вольт хэмээх хоёр том голтой. Саванны ургамалтай.

Буркина Фасо дэлхийн хамгийн буурай хөгжилтэй орны нэг юм. Эдийн засгийн үндэс нь хөдөө аж ахуй бөгөөд хүн амын 90 хувь нь хөдөө нутагт амьдардаг.7.5 сая малтай. Аж үйлдвэр маш сул хөгжсөн. Байгалийн баялаг, түүний дотор алт, зэс, цагаан тугалга, боксит, диц, марганцын нөөц ихтэй боловч тус орны нутаг дэвсгэрийн ихэнх хэсэгт бүрэн хайгуул хийгдээгүй, ашигт малтмал олборлож эхлэх шатандаа байгаа ажээ. Гадагшаа мах, махан бүтээгдэхүүн гаргадаг.

Моси, фульбе, бобо зэрэг ястантай. Албан ёсны хэл нь франц.

Дээд Вольтийг XIX зууны сүүлчээр Францын колоничлогчид булаан эзэлж, Баруун Африк дахь өөрийн колони болгожээ. 1960 оны VIII сарын 5-нд тусгаар тогтнолоо тунхагласан юм. Дараа нь хэд хэдэн удаа төрийн эргэлт гарсан ч улс орноо өөд нь татаагүй.

2022 оны 9-р сарын 30-нд Буркина Фасо-д ээлжит цэргийн эргэлт болсон. Түр Ерөнхийлөгчийн үүрэг гүйцэтгэж байсан Дамиба 2022 оны 1-р сард болсон цэргийн эргэлтээр эрх мэдлээалдсан байна. Энэхүү эргэлтийн үеэр оросын талыг дэмжсэн жагсаалт болж байжээ.

Мөнгөний нэгж нь африкийн франк.

Буркина Фасо Монгол улстай 1985 оны 10-р сарын 25-нд дипломат харилцаа тогтоожээ.

Тэмдэглэл

  1. ↑ Загвар:Cite CIA World Factbook
  2. ↑ Cite warning: <ref> tag with name :1 cannot be previewed because it is defined outside the current section or not defined at all.
  3. ↑ Ndiaga, Thiam; Mimault, Anne (30 September 2022). "Burkina Faso soldiers announce overthrow of military government". Ouagadougou. Retrieved 1 October 2022. Traore appeared on television surrounded by soldiers and announced the government was dissolved, the constitution suspended and the borders closed.
  4. ↑ https://www.thomassankara.net/appolinaire-jean-kyelem-de-tembela-jai-toujours-voulu-faire-un-livre-sur-la-revolution/
  5. ↑ https://www.theafricareport.com/253271/burkina-faso-apollinaire-kyelem-de-tambela-captain-traores-surprise-prime-minister/
  6. ↑ Загвар:Cite CIA World Factbook
  7. ↑ "Report for Selected Countries and Subjects".
  8. ↑ "World Economic Outlook Database, October 2021". IMF.org. International Monetary Fund. October 2021. Retrieved 10 January 2022.
  9. ↑ "Distribution of family income – Gini index". The World Factbook. CIA. Archived from the original on 13 June 2007. Retrieved 1 September 2009.
  10. ↑ "Human Development Report 2021/2022" (PDF) (in англи). United Nations Development Programme. 8 September 2022. Archived (PDF) from the original on 2022-10-09. Retrieved 30 September 2022.
  11. ↑ CFA Franc BCEAO. Codes: XOF / 952 ISO 4217 currency names and code elements Archived 7 April 2014 at the Wayback Machine.. ISO.