Linia kolejowa nr 117

Linia nr 117
Kalwaria Zebrzydowska Lanckorona – Bielsko-Biała Główna
Dane podstawowe
Zarządca

PKP Polskie Linie Kolejowe

Numer linii

117

Tabela SRJP

139

Długość

59,195[1] km

Rozstaw szyn

1435 mm

Sieć trakcyjna

3 kV DC

Prędkość maksymalna

80[2] km/h

Zdjęcie LK117
Historia
Lata budowy

1885–1888

Rok otwarcia

1888

Rok włączenia do PKP

1918

Rok elektryfikacji

1990

Multimedia w Wikimedia Commons

Linia kolejowa nr 117 Kalwaria Zebrzydowska Lanckorona – Bielsko-Biała Główna – jednotorowa, zelektryfikowana, drugorzędna linia kolejowa położona w granicach dwóch województw: śląskiego i małopolskiego.

Linia została otwarta 1 czerwca 1888 roku. Po podziale Śląska Cieszyńskiego pomiędzy Polskę oraz Czechosłowację utworzono posterunek graniczny na moście kolejowym na Olzie w Cieszynie. Dawna austriacka kolej została podzielona na linie polskie i czechosłowackie; wówczas powstała linia kolejowa Kalwaria Zebrzydowska Lanckorona – Bielsko-Biała.

Rewitalizacja

W lipcu 2018 r. PKP PLK ogłosiły przetarg na zaprojektowanie i wykonanie robót na odcinku długości 29,371 km pomiędzy Kalwarią Zebrzydowską i granicą województw małopolskiego i śląskiego[3]. Postępowanie to zostało unieważnione w maju 2019 r. z powodu przekroczenia kosztorysu i braku możliwości zwiększenia kwoty dla tego zamówienia przez zamawiającego[4]. W lipcu 2019 został ogłoszony nowy przetarg na rewitalizację odcinka Wadowice – Andrychów z budową mijanki w Barwałdzie Średnim. Postępowanie to zostało rozstrzygnięte dopiero w licytacji elektronicznej, ze względu na przekroczenie kosztorysu i konieczność zwiększenia puli środków na to zadanie. Za najkorzystniejszą ofertę uznano zgłoszenie konsorcjum polskiego i czeskiego oddziału firmy Skanska. Zakłada się, że w efekcie prac na tym odcinku prędkość maksymalna wzrośnie miejscami do 80 km/h[5].

W 2023 roku oddano do użytku łącznicę na stacji Kalwaria Zebrzydowska, która umożliwiła kursowanie pociągów z Krakowa w kierunku Wadowic i Bielska–Białej bez konieczności zmiany czoła na stacji Kalwaria Zebrzydowska Lanckorona[6].

Istnieją zamierzenia dalszej rewitalizacji linii kolejowej nr 117[7]. Wykonanie rewitalizacji odcinka Kalwaria Zebrzydowska Lanckorona – Wadowice oraz Andrychów – granica województwa, uzależnione od dostępności środków finansowych. Rozważa się sfinansowanie tego etapu zadania z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2021–2027[8]. Analizuje się też możliwość rewitalizacji odcinka Bielsko-Biała – granica województwa w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2021–2027[9].

Charakterystyka techniczna

Linia kolejowa na odcinku Kalwaria Zebrzydowska Lanckorona – Wadowice (od -0.188 do 17.950 km) oraz granica województwa – Bielsko-Biała (od 47.100 do 59.007 km) jest klasy C3, podczas gdy odcinek Wadowice – granica województwa jest niesklasyfikowany[10].

Ze względu na geometrię oraz stan techniczny tej drogi szynowej, wprowadzono następujące ograniczenia:

  • w km 17,950-47,100 zakaz stosowania podwójnej trakcji, lokomotyw popychających oraz lokomotyw o układzie osi Co-Co i pociągów z tymi lokomotywami[11];
  • w km 47,100-57,949 zakaz stosowania lokomotyw o układzie osi Co-Co i pociągów z tymi lokomotywami[11].

Według stanu z 25 września 2022 roku obowiązują następujące prędkości maksymalne dla pociągów i zespołów trakcyjnych[12][13][14]:

Wykaz maksymalnych prędkości (km/h)
Prędkość Kilometraż
składy

wagonowe

autobusy

szynowe

i EZT

pociągi

towarowe

od do
60 60 -0,188 1,240
40 40 1,240 2,100
60 60 2,100 3,010
60 60 3,010 6,090
50 50 6,090 6,650
60 6,650 8,975
60 8,975 12,042
50 12,042 12,585
60 12,585 14,395
50 14,395 15,239
60 15,239 16,526
50 16,526 16,790
60 16,790 18,600
80 60 18,600 21,942
60 50 21,942 22,123
80 60 22,123 26,670
70 60 26,670 30,050
50 50 30,050 31,046
40 40 31,046 42,000
50 50 42,000 44,500
40 40 44,500 47,100
60 40 47,100 59,007

'

Linia charakteryzuje się przeważnie złym stanem technicznym toru[15][16][17].

Nawierzchnia kolejowa[18][19][20][21]
Odcinek Tor Przytwierdzenie Podkłady Podsypka Rok wbudowania
Kalwaria Zebrzydowska Lanckorona – Klecza Górna klasyczny (stykowy) śrubowe typu „K” drewniane oraz strunobetonowe tak 1995
Klecza Górna – Wadowice bezstykowy sprężysto – śrubowe typu „Skl-12” stalowe typu „Y” tak 2006
Wadowice – Andrychów bezstykowy sprężyste typu SB-3 strunobetonowe tak 2020
Andrychów – Kęty klasyczny (stykowy) śrubowe typu „K” drewniane oraz strunobetonowe tak 1990
Kęty – granica województwa klasyczny (stykowy) śrubowe typu „K” drewniane tak 1990 (punktowo: 2016)
granica województwa – Bielsko-Biała klasyczny (stykowy) śrubowe typu „K” drewniane tak 1990 (punktowo: 2018, 2020)

Eksploatacja linii

Ruch pociągów pasażerskich

Szlak jest głównie wykorzystywany przez składy osobowe Przewozów Regionalnych obsługujące relację Bielsko-Biała Główna – Kraków Główny. Kursują też pociągi pośpieszne do Zakopanego obsługiwane przez PKP Intercity. W przyszłości planuje się uruchomienie dodatkowych przewozów pasażerskich w relacji Andrychów – Kraków Główny przez Koleje Małopolskie jako SKA22[22][23]. Według danych z 1999 r.[24] dobowe potoki pasażerskie wynosiły odpowiednio:

  • na odcinku Kalwaria Zebrzydowska Lanckorona-Wadowice – 450 osób;
  • na odcinku Wadowice-Bielsko-Biała – 2400 osób.
Wymiana pasażerska na stacjach i przystankach osobowych na linii kolejowej 117 w 2018 r.[25]
Nazwa Wymiana pasażerska [liczba osób] Uwagi
Bielsko-Biała Główna 4 500 ruch generowany głównie przez linię kolejową nr 139
Bielsko-Biała Wschód 50 – 99
Krzemionki 0 – 9
Kozy 50 – 99
Kozy Zagroda 20 – 49
Kęty Podlesie 50 – 99
Kęty 100 – 149
Zamek Bulowicki 10 – 19
Bulowice 20 – 49
Andrychów Górnica 20 – 49
Andrychów 100 – 149
Inwałd 20 – 49
Chocznia Górna 10 – 19
Chocznia 10 – 19
Wadowice 50 – 99 linia kolejowa nr 103 jest nieczynna
Klecza Dolna 0 – 9
Klecza Górna 0 – 9
Barwałd Średni 0 – 9
Barwałd Górny 0 – 9
Kalwaria Zebrzydowska 10 – 19
Kalwaria Zebrzydowska Lanckorona 100 – 149 ruch generowany także przez linię kolejową nr 97

Przypisy

  1. ↑ Id-12 (D29) Wykaz linii. plk-sa.pl, 2020-07-27. [dostęp 2020-09-14]. (pol.).
  2. ↑ 2.1 (A) Wykaz maksymalnych prędkości – autobusy szynowe i EZT. plk-sa.pl, 2022-09-25. [dostęp 2021-01-01]. (pol.).
  3. ↑ Michał Szymajda, Jest przetarg na projekt i rewitalizację podgórskiej linii 117 [online], 3 lipca 2018 [dostęp 2018-07-04] (pol.).
  4. ↑ Rewitalizacja linii kolejowej nr 117 odc. Kalwaria Zebrzydowska Lanckorona-Wadowice-granica województwa (Etap I)w ramach RPO Województwa Małopolskiego na lata 2014–2020. 9090/IREZA3/13851/04132/18/P. plk-sa.pl, 2018-07-03. [dostęp 2021-01-01]. (pol.).
  5. ↑ Zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych na odcinku Wadowice – Andrychów (od km 18,600 do km 31,046), zaprojektowanie i wybudowanie mijanki w Barwałdzie Średnim w ramach projektu „Rewitalizacja linii kolejowej nr 117 odcinek Kalwaria Zebrzydowska Lanckorona – Wadowice – granica województwa” (etap I) realizowanego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014–2020 9090/IRZR1/15554/04182/19/P. plk-sa.pl, 2019-08-20. [dostęp 2021-01-01]. (pol.).
  6. ↑ Marcin Guzik: Łącznica w Kalwarii Zebrzydowskiej prawie gotowa [zdjęcia [dron]]. rynek-kolejowy.pl, 2023-03-23. [dostęp 2024-09-23]. (pol.).
  7. ↑ zamierzenia inwestycyjne na lata2021-2030 z perspektywą do 2040 roku. plk-sa.pl, 2020. [dostęp 2021-01-03]. (pol.).
  8. ↑ Edward Czesak: Interpelacja w sprawie stanu technicznego linii kolejowej 117 na odc. Andrychów – granica województwa małopolskiego.. bip.malopolska.pl, 2020-10-27. [dostęp 2021-01-03]. (pol.).
  9. ↑ Tomasz Raudner: PKP PLK przedstawiło listę inwestycji w woj. śląskim, które chce zrealizować do roku 2027. slaskibiznes.pl, 2019-12-12. [dostęp 2021-01-03]. (pol.).
  10. ↑ 2.4. Klasy odcinków linii kolejowych. plk-sa.pl, 2020-10-08. [dostęp 2021-01-03]. (pol.).
  11. ↑ a b IDDE3-Dodatek-2-IZ-Kraków-z-popr-6-od-24-IX-22. alzacargo.pl, 2022-09-24. [dostęp 2022-09-24]. (pol.).
  12. ↑ 2.1 (P) Wykaz maksymalnych prędkości – pasażerskie składy wagonowe. plk-sa.pl, 2022-09-25. [dostęp 2022-09-25]. (pol.).
  13. ↑ 2.1 (A) Wykaz maksymalnych prędkości – autobusy szynowe i EZT. plk-sa.pl, 2022-09-25. [dostęp 2022-09-25]. (pol.).
  14. ↑ 2.1 (T) Wykaz maksymalnych prędkości – pociągi towarowe. plk-sa.pl, 2022-09-25. [dostęp 2022-09-25]. (pol.).
  15. ↑ Prezes UTK prowadzi działania nadzorcze nad poprawą bezpieczeństwa na przejazdach kolejowo-drogowych – nieprawidłowości w zakresie utrzymania i eksploatacji przejazdów na linii nr 117 Kalwaria Zebrzydowska Lanckorona – Bielsko Biała Główna. utk.gov.pl, 2014-10-06. [dostęp 2021-01-06]. (pol.).
  16. ↑ Łukasz Zbonikowski: Zapytanie nr 5196 do ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej w sprawie braku kursów dalekobieżnych pociągów pasażerskich na linii kolejowej nr 117. sejm.gov.pl, 2013-09-03. [dostęp 2021-01-06]. (pol.).
  17. ↑ Andrzej Bittel: Odpowiedź na interpelację nr 28146 w sprawie remontu linii kolejowej nr 117 na odcinku Kalwaria Zebrzydowska-Wadowice Odpowiadający: podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Andrzej Bittel. sejm.gov.pl, 2019-01-21. [dostęp 2021-01-06]. (pol.).
  18. ↑ Sławomir Grulkowski, Zbigniew Kędra, Mirosław J. Nowakowski, Władysław Koc: Drogi Szynowe. WYDAWNICTWO POLITECHNIKI GDAŃSKIEJ ISBN 978-83-7348-511-2, 2013. [dostęp 2021-01-05]. (pol.).
  19. ↑ Włodzimierz Czyczuła, EUREKA-E! 3962 TOSIN – Zwiększenie prędkości pociągów w łukach o małych promieniach. Analizy i badania eksploatacyjne testowego toru kolejowego na linii 117szlaku Klecza Górna – Wadowice w kilometrze 8.968 -16.861, Kraków: Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki, 2008.
  20. ↑ Łukasz Zbonikowski: Zapytanie nr 6305 do ministra infrastruktury i rozwoju w sprawie przywrócenia łącznicy kolejowej w Kalwarii Zebrzydowskiej. sejm.pl, 2014-03-03. [dostęp 2021-01-05]. (pol.).
  21. ↑ Rusza modernizacja linii kolejowej Wadowice-Andrychów. gov.pl, 2020-07-02. [dostęp 2021-01-05]. (pol.).
  22. ↑ Szybka Kolej Aglomeracyjna staje się naturalnym kierunkiem rozwoju. kapitalpolski.pl, 2018-10-31. [dostęp 2021-01-02]. (pol.).
  23. ↑ Jakub Madrjas: Koleje Małopolskie celują w tabor wielkopojemny. kapitalpolski.pl, 2020-12-18. [dostęp 2021-01-06]. (pol.).
  24. ↑ Tadeusz Syryjczyk: Odpowiedź ministra transportu i gospodarki morskiej na zapytanie nr 1134 w sprawie modernizacji linii kolejowej Kalwaria Zebrzydowska Lanckorona-Wadowice--Bielsko-Biała i stacji PKP Wadowice. orka2.sejm.gov.pl, 1999-10-22. [dostęp 2021-01-02]. (pol.).
  25. ↑ Wymiana pasażerska na stacjach w Polsce w 2018 r.. utk.gov.pl. [dostęp 2021-01-02]. (pol.).

Bibliografia


Linie kolejowe w Polsce
1–99
100–199
200–299
300–395
401–458
501–585
601–699
700–786
800–899
900–999