Gafnii

Gafnii (Hf — hafnium latinan kelel) om 72nz' himine element himižiden elementoiden periodižes tabludes. Sen sijaduz om nelländes gruppas (vanhtunuden klassifikacijan mödhe — nelländen gruppan laptalagruppas), tabluden kudendes periodas.

Ühthine ümbrikirjutand

Alamalaine Dirk Koster-fizikantedomez' i mad'jaralaine Djord' de Heveši-himik avaižiba gafnijan vl 1923 spektraližen analizan abul.

Element om harv londuses, läz 4 grammad mankoren tonnas. Sadas cirkonijanke ühtes.

Fizižed ičendad

Gafnii om jüžmak löumassulatud hobedakaz metall. Vajehtab kristalližen seglusen formad huldutamižel 2016 K lämudehesai, geksagonaližes ninevaspäi se kändase kubižeks mülücentriruidud.

Atommass — 178,49. Ninevuz (normaližiš arvoimižiš) — 13,31 g/sm³. Suladandlämuz — 2506 K (2233 C°). Kehundlämuz — 4876 K (4603 C°).

Londuseline gafnii kogoneb ühtes vähänradioaktivižes i vides stabiližes izotopoišpäi: ¹⁷⁴Hf (0,16%, T_½=2 × 10¹⁵ vot), ¹⁷⁶Hf (5,26%), ¹⁷⁷Hf (18,6%), ¹⁷⁸Hf (27,28%), ¹⁷⁹Hf (13,62%), ¹⁸⁰Hf (35,08%). Tetas 30 ratud radioaktivišt izotopad 153..173, 175, 181..188 atommassanke, i 26 izomärad, niiden keskes kaikiš hätkemb om ¹⁸²Hf-izotop 8,9 mln vozid pol'čihodamižen pordonke.

Kävutand

Ottas kävutamižhe atomreaktoran tüvikoikš, ühthesuladisiden vahvitajaks ližaduseks, röntgenzirkloiden tehmižes, hapandust — optikas (korgedlämuzline, öližen nägendan ladimed).

Mail'man samine om 70 tonnad vodes. Maksoi 500..1000 US$ kilogrammas vl 2014. Pälöudmižsijad sijadasoiš mererandpoles neniš valdkundoiš: Avstralii, Suviafrikan Tazovaldkund, AÜV, Indii, Venäma.

Irdkosketused

• Gafnii webelements.com-saital. (angl.)
• Kirjutuz gafnijas Himižiden elementoiden populärižes n-t.ru-kirjištos. (ven.)

Gafnii Vikiaitas