1927

1927. po kalendarima

Gregorijanski	1927. (MCMXXVII)
Ab urbe condita	2680.
Islamski	1345–1346.
Iranski	1305–1306.
Hebrejski	5687–5688.
Bizantski	7435–7436.
Koptski	1643–1644.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1982–1983.
• Shaka Samvat	1849–1850.
• Kali Yuga	5028–5029.
Kineski
• Kontinualno	4563–4564.
• 60 godina	Yin Vatra Zec (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11927.
p • r • u
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1927 (MCMXXVII) bila je redovna godina koja počinje u subotu.

1927: 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • 12 Rođenja • Smrti

Događaji

Januar/Siječanj

• 1. 1. - Kraljevskom poveljom osnovan BBC (British Broadcasting Corporation) kao javno finansirana korporacija (umesto komercijalne British Broadcasting Company osnovane 1922.).
• 1. 1. - U Mađarskoj uvedna nova valuta penge ili pengov (pengő - "zvonki", kao što srebro zvoni) - traje do hiperinflacije 1945-46.
• 1. 1. - Wang Jingwei u saradnji sa komunistima uspostavio vladu u Wuhanu - Wangova frakcija Kuomintanga je u rivalitetu sa Chiang Kai-shekovom.
• 2. 1. - U Meksiku počinje Kristeroski rat - katolici digli pobunu protiv izrazito antiklerikalne vlade.
• 3 -6. 1. - Kineski nacionalisti zauzimaju britanske koncesije Hankou i Jiujiang (ili u februaru?).
• 7. 1. - Prvi transatlantski telefonski poziv Njujork-London, putem radio talasa.
• 9. 1. - Požar u Lauriel Palaceu: 78-oro dece stradalo u montrealskom bioskopu.
• 10. 1. - Premijera filma "Metropolis" u Berlinu.
• 23. 1. - Oblasni izbori u Kraljevini SHS^[1], radikali ometaju HSS, naročito u Vojvodini i Bosni.
• 25. 1. - Fuzijom firmi Remington Typewriter Company i Rand Kardex Bureau nastaje proizvođač poslovnih mašina Remington Rand.
• 28. 1. - HSS-ovci govore o izbornom teroru, na osnovu dobrih rezultata traže peto ministarstvo, glasaju sa opozicijom. Ostavka pete vlade Nikole Uzunovića.
• 29. 1. - Ibn Saud uzdigao Sultanat Nadžd u kraljevinu (od decembra 1925. vlada i nad Kraljevinom Hidžaz).
• 30. 1. - Austrija: sukob desničarskih veterana i socijaldemokratskog Schutzbunda sa dvoje mrtvih u Schattendorfu.
• 31. 1. - Zatvorena Međusaveznička vojna kontrolna komisija u Berlinu.
• januar - mart ? - Velika epidemija gripa u Britaniji i Evropi. (?)

Februar/Veljača

• 1. 2. - Šesta vlada Nikole Uzunovića - koalicija dve struje radikala i klerikalaca (bez radićevaca).
• 3. 2. - Pobuna protiv portugalske vlade u Portu, traje šest dana, stradalo je 120 ljudi.
• 6 - 18. 2. - Nikaragvanski građanski rat (1926–27): Bitka za Chinandegu je najkrvaviji okršaj rata, stotine mrtvih i razrušena Chinandega.
• 8. 2. - Sahranjen japanski Joshihito, car Taishō (umro u decembru).
• 10. 2. - Antiimperijalistički kongres u Briselu, osnovana Liga protiv imperijalizma s jakim uticajem Kominterne.
• 12. 2. - Britanski vojnici se iskrcavaju u Šangaju (Kinezi štrajkuju zbog toga nedelju dana kasnije).
• 14. 2. - Jak zemljotres kod Ljubinja u Hercegovini (M 6.0, int. VIII) - 100 mrtvih.
• februar - Tenentismo: posle skoro dve i po godine okončana lutanja Prestesove kolone po unutrašnjosti Brazila (levičarski mlađi oficiri pobunjeni protiv vlade).
• 18. 2. - Kanada uspostavila diplomatske odnose sa SAD (ranije preko Londona).
• 19. 2. - Film It ulazi u masovno prikazivanje u SAD, Clara Bow postaje zvezda.
• 19. 2. - Radio stanica CFRB u Torontu je prva na svetu koja radi na naizmeničnu struju, umesto jednosmernu iz baterije.
• 23. 2. - Werner Heisenberg formulisao princip neodređenosti.
• 23. 2. - Sastaju se oblasne skupštine u KSHS i biraju svoje organe.
• 24. 2. - Tokom odgovora ministra unutrašnjih poslova Bože Maksimovića (zvani "Boža Kundak") na optužbe za policijsku brutalnost, opozicija uvela u skupštinu i ogolela pretučenog čoveka^[2].
• 26. 2. - Đuro Basariček tvrdi da Maksimović nije kriv za krizu već "tajne sile" protivne parlamentarizmu^[3] (pretpostavlja se Kralj i belorukaški oficiri^[4]) - Radić se ograđuje.
• 27. 2. - U Šangaj stižu i američki marinci iz 4. regimente.

Mart/Ožujak

• 2. 3. - Rešen granični spor između Kvebeka i Newfoundlanda na Labradoru (tj. između dominionâ Kanada i Newfoundland).
• 3. 3. - Ciklon pogodio Madagaskar, stotine mrtvih.
• 4. 3. - Zagrepčanka Štefica Vidačić u Berlinu izabrana za mis Evrope; doček u Zagrebu 6. 3.^[5].
• 7. 3. - Zemljotres pogađa zapadni Honšu u Japanu - blizu 3.000 mrtvih.
• 10. 3. - Mobilizacija u Albaniji usled zategnutosti sa Kraljevinom SHS.
• 10. 3. - Italija ratifikovala Pariski ugovor iz 1920, kojim je Besarabija priznata kao deo Rumunije (pošto ga Japan nije ratifikovao, nije stupio na snagu)^[6].
• 15. 3. - Finansijska kriza Shōwa u Japanu, krah više banaka.
• 19. 3. - Italijanska vlada tvrdi da Jugoslavija namerava da upadne u Albaniju, što ona, zbog ugovora sa Tiranom, "ne može trpeti" - kriza sa Italijom.
• 21. 3. - Komunisti na čelu sa Zhou Enlaiem i Chen Duxiuom digli ustanak u Šangaju, podržavajući napredovanje Chiang Kai-sheka.
• 24. 3. - Nankinški incident: Kuomintangove trupe ulaze u Nanking, u kome su neredi i napadi na zapadnjake, na šta ovi odgovaraju bombardovanjem grada.
• 26. 3. - Chiang Kai-shek stigao u Šangaj.

April/Travanj

• 5. 4. - Italija i Mađarska potpisale Ugovor o prijateljstvu, pomirenju i arbitraciji.
• 7. 4. - Bell System preneo živu TV sliku sekretara trgovine SAD Herberta Hoovera iz Washingtona na Manhattan - prva javna demonstracija dalekometne televizije (elektromehanički sistem, neonska lampa kao "ekran")^[7].
• 7. 4. - U Parizu prikazan Napoléon, film Abela Ganca sa mnogim inovativnim tehnikama.
• 9. 4. - Sacco i Vanzetti osuđeni na smrt na drugom suđenju za dva ubistva tokom pljačke 1920. - protesti širom sveta.
• 9. 4. - U Pekingu uhapšen suosnivač KPK Li Dazhao, pogubljen kasnije tokom meseca.
• 11. 4. - Počeo vizantološki kongres u Beogradu.
• 12. 4. - Šangajski masakr 1927. - kineski Kuomintang se okrenuo protiv dojučerašnjih saveznika komunista - raskid KMT sa KPK i Sovjetskim Savezom, ali i između levog i desnog krila KMT. Kineski građanski rat traje s prekidima do 1949-50.
• 12. 4. - Zakon o kraljevskoj i parlamentarnoj titulaturi menja ime Ujedinjenog Kraljevstva Velike Britanije i Irske u Ujedinjeno Kraljevstvo Velike Britanije i Severne Irske.
• 14. 4. - Zvanični datum prvog proizvedenog švedskog automobila Volvo.
• 16. 4. - Ostavka Uzunovićeve vlade.
• 17. 4. - Novi premijer KSHS je Velja Vukićević, vlada je koalicija radikala, Marinkovićeve struje demokrata i Mehmeda Spahe.
• 19. 4. - Mae West osuđena na deset dana zatvora zbog "opscenosti" u komadu Sex.
• 22. 4. - 5. 5. - Velika poplava Misisipija, najrazornija rečna poplava u istoriji SAD.

Maj/Svibanj

• 4. 5. - Mir iz Tipitape (Espino Negro) uz američko posredovanje okončava građanski rat u Nikaragvi, ali neki liberali, naročito Augusto César Sandino ga ne priznaju.
• 6. 5. - Prikazan film 7th Heaven.
• 8. 5. - Avijatičari Tadija Sondermajer i Leonid Bajdak svečano dočekani u Beogradu nakon etapno preletenog puta Pariz - Bombaj - Beograd (podsticaj za novo preduzeće u osnivanju, Aeroput).
• 8. 5. - Charles Nungesser i François Coli poleteli sa "Belom pticom" (L'Oiseau Blanc) iz Pariza prema Njujorku, moguće da su se srušili na američko kopno.
• 9. 5. - Australski parlament prvi put zaseda u Canberri (ranije u Melbournu). Parlament je otvorio vojvoda od Yorka, budući kralj George VI, kome je to bila prva veća proba posle terapije govora sa Lionelom Logueom.
• 10. 5. - Konkordat između Kraljevine Rumunije i Svete stolice.
• 11. 5. - U SAD osnovana Akademija filmskih umetnosti i nauka (Academy of Motion Picture Arts and Sciences).
• 12. 5. - Racija na sovjetsko trgovačko poslanstvo u Londonu, pronađeni dokazi o špijunaži.
• 15. 5. - Katastrofalni "Rudnički zemljotres" u Šumadiji (M 5.9, int. IX).
• 16. 5. - Bitka u La Paz Centru, okršaj otpadničkih liberala i američkih marinaca u Nikaragvi.
• maj? - Ida Kravanja, najlepša Slovenka i buduća glumica Ita Rina, otišla krišom od majke u Berlin, ubrzo snima prvi film^[8].
• 18. 5. - Katastrofa u školi u Bath, Michigan - član školskog odbora, pritisnut porezima i hipotekom, digao školu u vazduh - poginulo ukupno 45 osoba, od toga 38 dece.
• 20. 5. - Ugovorom iz Džede Velika Britanija priznaje Ibn Saudov suverenitet nad Kraljevinom Hidžaz i Nadžd (od 1932. Saudi Arabija).

• 20-21. 5. - Charles Lindbergh sam preleteo preko Atlantika, od Njujorka do Pariza, čime je osvojio Orteigovu nagradu.
• 22. 5. - Od zemljotresa kod grada Xining u centralnoj Kini stradalo 200.000 ljudi.
• 22. 5. - Carlos Ibáñez del Campo dobija sumnjivih 98% glasova na čileanskim predsedničkim izborima - diktatorska vlast s velikim javnim radovima i potrošnjom na osnovu zajmova (predsednik 1927-31. i 1952-58).
• 25. 5. - Clärenore Stinnes krenula iz Berlina sa Carl-Axelom Söderströmom na putovanje oko sveta automobilom (do juna 1929).
• 27. 5. - V. Britanija prekinula diplomatske odnose sa SSSR zbog špijunaže i podzemne agitacije.
• 31. 5. - Proizveden poslednji Ford Model T (15.007.033 komada za 19 godina).

Jun/Juni/Lipanj

• 4. 6. - KSHS prekinula diplomatske odnose sa Albanijom nakon što je uhapšen jedan službenik poslanstva u Tirani i zbog prošlomesečnih graničnih incidenata; odnosi obnovljeni sledećeg meseca uz posredovanje evropskih sila^[9]
• 7. 6. - Ruski emigrant u Varšavi ubio sovjetskog ambasadora Pjotra Vojkova.
• 9. 6. - U SSSR pogubljeno 20 "monarhista" zbog navodnih ubistava, zavere i špijunaže.
• 12. 6. - Sastanak inostranih ministara Društva naroda u Ženevi povodom zategnutosti između Albanije i Kraljevine SHS.
• 14. 6. - Kralj potpisao ukaz o velikim županima (poglavari oblasti u KSHS).
• 15. 6. - Raspuštena Skupština KSHS, izbori 11. 9.; rekonstrukcija vlade.
• 17. 6. - Osnovano preduzeće "Aeroput", prva jugoslovenska avio-kompanija, preteča JAT-a (prva linija otvorena 14. 2. 1928).
• 18. 6. - Mandžurski gospodar rata Zhang Zuolin zavladao pekinškom (beiyanškom) vladom, protiv kuomintangovaca i komunista (ostaje nepunih godinu dana).
• 19. 6. - Makedonci iz Bugarske nastavili upade^[9].
• 24. 6. - Corneliu Zelea Codreanu osnovao u Rumuniji Legiju arhanđela Mihajla, kasnije poznatu kao Željezna garda.
• 28. 6. - Tragedija u Steglitzu, dvojica srednjoškolaca osnovala klub samoubojica, jedan od njih počinio ubojstvo treće osobe i samoubojstvo.
• 29. 6. - Totalno pomračenje Sunca, u KSHS pokriveno 60 - 80% diska, više na severozapadu.

Jul/Juli/Srpanj

• 1. 7. - Richard E. Byrd sa posadom leti od Njujorka do Pariza, ali se zbog magle vraća na obalu Normandije gde se prinudno spuštaju.
• 4. 7. - Mladi inženjer Sukarno osnovao Indonežansku nacionalnu partiju u Nizozemskoj Istočnoj Indiji.
• 4. 7. - Prvi put poletela Lockheed Vega, prvi Lockheedov avion.
• 9. 7. - Poplava Elbe u Nemačkoj, stradalo mesto Berggießhübel.
• 10. 7. - Sporazum Korošca i premijera Vukićevića na Bledu - SLS bi ušla u vladu, ali posle izbora.
• 10. 7. - IRA ubila Kevina O'Higginsa, potpredsednika Izvršnog veća Irske Slobodne Države.
• 11. 7. - Jerihonski zemljotres u mandatnoj Palestini i Transjordaniji, velika razaranja u Nablusu i Jerusalimu, najmanje 500 mrtvih.
• 15. 7. - Julska pobuna ili Bečka paljevina Palate pravde - u sukobu levičarskih demonstranata i policije gine 85 demonstranata i pet policajaca.
• 15. 7. - U Grčkoj zabranjen makedonski jezik.
• jul - Uhapšen Radomir Vujović, član Politbiroa KPJ (u zatvoru do 1932).
• 17. 7. - Prvi radio prijenos nogometne utakmice u Hrvatskoj/Jugoslaviji - Vilim Brkić prenosio utakmicu Građanski - HAŠK Zagreb.
• 20. 7. - Umro rumunski kralj Ferdinand I, nasleđuje ga petogodišnji unuk Mihai I (1927-30. i 1940-47; dečakov otac Carol II se vratio u zemlju 1930-40).
• 26. 7. - Nakon što je ranije tokom meseca osudio liberalnog vođu Moncadu kao izdajnika i objavio rat SAD, Augusto César Sandino neuspešno napada Ocotal (Amerikanci su upotrebili avione dvokrilce) - počinje šestogodišnja pobuna.
• 26. 7. - Osnovana Iberijska anarhistička federacija (FAI).
• 29. 7. - Patrijarh moskovski Sergije objavio apsolutnu lojalnost Crkve sovjetskoj državi - mnogi jerarsi se odvajaju.
• 29. 7. - Trade Disputes and Trade Unions Act u Ujedinjenom Kraljevstvu: zabranjeni solidarni štrajkovi i oni koji bi vršili pritisak na vladu, učešće u nezakonitom štrajku je krivično delo (zakon povučen 1946, solidarni štrajkovi opet zabranjeni 1990).

Avgust/August/Kolovoz

• 1. 8. - Ustanak u Nančangu u jugoistočnoj Kini - prvi veći sukob Kuomintanga i KP Kine nakon raskida u aprilu. Ovo se smatra datumom osnivanja Narodnooslobodilačke armije.
• 2. 8. - Harold Stephen Black izmislio pojačavač sa negativnom povratnom spregom (patent dobio tek 1937.).
• 2. 8. - Predsednik SAD Calvin Coolidge objavio da neće tražiti drugi puni mandat 1928.
• 9. 8. - Sisowath Monivong je novi kralj francuskog protektorata Kambodže (do 1941).
• 12. 8. - Prikazan američki film Wings, neke kopije imaju sinhronizovane zvučne efekte i muziku.
• 14 - 28. 8. - Prvo izdanje fudbalskog Mitropa kupa: u četvrtfinalu ubedljivo poraženi jugoslovenski učesnici, Hajduk i BSK.
• 17. 8. - Trgovački sporazum između Francuske i Nemačke.
• 19 - 21. 8. - Nirnberški miting: 3. partijski kongres NSDAP pod sloganom "Dan buđenja", snimljen prvi dokumentarac Eine Symphonie des Kampfwillens.
• 23. 8. - Sako i Vanceti pogubljeni u SAD, uprkos međunarodnim protestima.
• 24. 8. - Uragan pogodio atlantske provincije Kanade, naročito Novu Skotiju - 184 mrtvih, uglavnom na moru.
• 27. 8. - Jugoslovenski avijatičari potpukovnik Petrović i poručnik Pajević stradali na glečeru u Tirolu^[10].

Septembar/Rujan

• 3. 9. - Tokom zbora na sarajevskom Vratniku pucano u pravcu Mehmeda Spahe (musliman SRNAO-vac?).
• 7. 9. - Philo Farnsworth preneo u svojoj laboratoriji prvu TV sliku elektronskog tipa.
• 7. 9. - Komunisti na čelu sa Mao Zedongom dižu neuspešni Ustanak jesenje žetve u provincijama Hunan i Jiangxi.
• 8. 9. - Clyde Cessna i Victor Roos osnovali proizvođača aviona Cessna.
• 11. 9. - Parlamentarni izbori: Narodna radikalna stranka 112 mesta (-30), Narodna seljačka stranka (Radić) 61 (-6), Demokratska stranka 61 mesto (+25) itd.
• 11. 9. - Krimski zemljotresi: jak potres pogađa Krim, sutradan ujutru opaženi veliki plamenovi na moru.
• 16. 9. - Niels Bohr izneo princip komplementarnosti na kongresu u Italiji.
• 18. 9. - Osnovana mreža radio-stanica Columbia Phonographic Broadcasting System - kasniji CBS.
• 22. 9. - "Meč dugog odbrojavanja": bivši šampion Jack Dempsey je oborio Genea Tunneya, ali pošto nije odmah otišao u neutralni kut, Tunneyu je duže odbrojavano, na kraju je i pobedio.
• 23. 9. - Prikazan nagrađivani film Sunrise: A Song of Two Humans, prvi dugometražni sa sistemom Movietone (muzika i zvučni efekti).

• jesen - Seljaci u SSSR počinju smanjivati prodaju žita državi.

Oktobar/Listopad

• 2. 10. - Na beogradskom Jevrejskom groblju otkriven spomenik palim ratnicima 1912-18.
• 2. 10. - Ženska stranka održala prvi zbor u Beogradu - traže žensko pravo glasa.
• 4. 10. - Počinje rad na kolosalnim likovima američkih predsednika na Maunt Rašmoru (do 1941).
• 5. 10. - U Štipu ubijen gen. Mihailo Kovačević - počinioci iz VMRO-a.
• 6. 10. - Kasno uveče komitski napad na selo Klisuru kod Bosilegrada.

• 6. 10. - Premijera filma "Džez pevač", prvog (delimično) ton-filma sa Al Jolsonom - postiže veliki uspeh.
• 10. 10. - Španski diktator Miguel Primo de Rivera otvorio Nacionalnu skupštinu - ima samo savetodavnu ulogu, zadatak joj je da napravi novi ustav.
• 14. 10. - U Pragu ubijen albanski poslanik Cena-beg (Ceno Bey Kryeziu), pretpostavlja se po nalogu Ahmeda Zogua.
• 15. 10. - Pronađena nafta u Baba Gurguru na severu Iraka.
• oktobar - Peta Solvayska konferencija o kvantnoj mehanici (→ Debate Bohr–Einstein, Kopenhagenska interpretacija).
• 19. 10. - Prvi let kompanije Pan American World Airways (bakrotirala 1991).
• 20. 10. - Početak proizvodnje Forda Model A, zamene za Model T, (u prodaji od decembra) - do marta 1932. proizvedeno 4.858.644 komada u različitim stilovima.
• 22. 10. - HSS, samostalci i zemljoradnici pozvali demokrate i JMO u blok (Seljačko-demokratski savez), ali oni zasad ostaju u vladi.
• 23. 10. - Poslednji članovi Leve opozicije, Lav Trocki i Grigorij Zinovjev izbačeni iz Centralnog komiteta SKP(b).
• 25. 10. - Italijanski putnički brod SS Principessa Mafalda potonuo pored Brazila, 314 mrtvih.
• 26. 10. - HSS pred Skupštinom optužuje vladu za izborni teror u septembru.
• 28. 10. - Na istoku Turske proglašena Kurdska Republika Ararat (Turci je povratili 1930).
• 30. 10. - Grčki predsednik Pavlos Kunduriotis preživeo atentat.
• 31. 10. - Japanski ribarski brod Ryo Yei Maru pronađen pored države Washington sa 12 tela - brod je plutao od prošlog decembra, poslednji član posade je umro u maju.

Novembar/Studeni

• 5. 11. - U Arabiji počinje Ikhwanska pobuna: prkoseći Ibn Saudu, elementi verske milicije Ikhwan upadaju u mandatni Irak.
• 6. 11. - Osvećenje temelja umetničkog paviljona "Cvijeta Zuzorić" u Beogradu.
• 7. 11. - Desetogodišnjica Oktobarske revolucije: unutarpartijska opozicija je u Moskvi pokušala organizovati nezavisne demonstracije ali su rasterani silom.
• 8. 11. - Imenovana Simonova komisija za ispitivanje ustavne reforme u Britanskoj Indiji.
• 10. 11. - Osnovana Seljačko-demokratska koalicija (Stjepan Radić iz HSS i Svetozar Pribićević iz samostalaca).
• 11. 11. - U Parizu potpisan ugovor između Francuske i Kraljevine SHS ("Pariski pakt"), kao protivteža italijanskom napredovanju na Balkanu.
• 14. 11. - Trocki i Zinovjev izbačeni iz partije.
• 17. 11. - Novi sultan Maroka je Muhamed V (vl. 1927-53 i 1955-61, od 1957. kao kralj).
• 22. 11. - Drugi Tiranski ugovor - praktično italijanski protektorat nad Albanijom.
• 27. 11. - Columbine Mine massacre: policija pucala na štrajkujuće rudare u Lafayette, Colorado, petorica ubijena.

Decembar/Prosinac

• 2 - 19. 12. - XV kongres SKP(b): izbačeni pripadnici Leve opozicije i trockisti tj. 75 aktivnih članova "trockističko-zinovjevskog bloka" (npr. Lev Kamenjev, Hristijan Rakovski, Karl Radek) i 23 iz grupe Timofeja Sapronova; ojačana Staljinova vlast. Direktiva za Petogodišnji plan ekonomskog razvoja i plan za dobrovoljnu kolektivizaciju.
• 3. 12. - Putting Pants on Philip je zvanično prvi film sa dvojcem Stanlio i Olio.
• 5. 12. - U Skoplju počinje suđenje dvadesetorici studenata iz omladinske VMRO, savetnik odbrane je advokat i poslanik Ante Pavelić.
• 11. 12. - Kantonski ustanak: komunisti stavili Kanton (Guangzhou) pod kontrolu, ali ustanak ugušen u roku od dva dana, uz pogibiju hiljada komunista.
• 15. 12. - U Los Angelesu oteta 12-godišnja devojčica Marion Parker - raskomadano telo je pronađeno 19. 12. a osumnjičeni je uhvaćen tri dana kasnije.
• 17. 12. - Američka podmornica USS S-4 (SS-109) potonula nakon sudara kod obale Masačusetsa, stradalo svih 40 članova posade, uprkos operaciji spasavanja.
• 30. 12. - Otvorena prva linija Tokijskog metroa (Ginza), najstarija u Aziji.

Kroz godinu

• Svjetsko stanovništvo dostiže 2 milijarde.
• Nastali domaći filmovi "Kralj Čarlstona" i "Grešnica bez greha".
• Na univerzitetu u Brisbanu započeo eksperiment s kapi katrana - potrebno je desetak godina da iz levka kapne jedna kap.
• Početak kvantne hemije: Walter Heitler i Fritz London objavili rad o vezi u molekulu vodonika.
• Davisson–Germerov eksperiment: dokazana talasna svojstva elektrona i de Brogliejeva hipoteza.

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1927.

Januar/Siječanj – Februar/Veljača

• 2. 1. - Rejhan Demirdžić, glumac († 1988)
• 6. 1. - Aleksandar Despić, fizikohemičar, predsednik SANU († 2005)
• 9. 1. - Nada Mamula, pevačica († 2001)
• 11. 1. - Mato Ergović, glumac († 2013)
• 11. 1. - Bogumil Hrabak, istoričar († 2010)
• 17. 1. - Slavko Vukosavljević, književnik i novinar († 2004)
• 17. 1. - Eartha Kitt, pevačica, glumica († 2008)
• 18. 1. - Lea Deutsch, glumica, žrtva Holokausta († 1943)
• 30. 1. - Olof Palme, premijer Švedske († 1986)

• 6. 2. - Kosta Carina, književnik, filmski radnik, prevodilac († 2007)
• 7. 2. - Juliette Gréco, francuska šansonijerka i glumica († 2020)
• 7. 2. - Dušan Vukotić, animator, oskarovac († 1998)
• 10. 2. - Konstantin Babić, srpski kompozitor († 2009)
• 10. 2. - Pero Gotovac, skladatelj, dirigent († 2017)
• 14. 2. - Lois Maxwell, glumica († 2007)
• 15. 2. - Harvey Korman, glumac († 2008)
• 19. 2. - Zvonimir Golob, hrvatski pjesnik († 1997.)
• 20. 2. - Sidney Poitier, glumac († 2022)
• 20. 2. - Hubert de Givenchy, modni kreator († 2018)
• 20. 2. - Roy Cohn, saradnik senatora McCarthyja († 1986)
• 24. 2. - Emmanuelle Riva, glumica († 2017)

Mart/Ožujak – April/Travanj

• 1. 3. - Harry Belafonte, kantautor, glumac († 2023)
• 2. 3. - Adem Čejvan, glumac († 1989)
• 4. 3. - Pero Kvrgić, glumac († 2020)
• 6. 3. - Gordon Cooper, astronaut († 2004)
• 6. 3. - Gabriel García Márquez, književnik, nobelovac († 2014)
• 11. 3. - Himzo Polovina, pjevač († 1986)
• 12. 3. - Raúl Alfonsín, predsednik Argentine († 2009)
• 12. 3. - Gajo Petrović, filozof praxisovac († 1993)
• 15. 3. - Iljaz Kurteši, predsednik Narodne skupštine SAP Kosovo († 2016)
• 16. 3. - Vladimir Komarov, kosmonaut († 1967)
• 21. 3. - Hans-Dietrich Genscher, nemački političar († 2016)
• 23. 3. - Mato Damjanović, šahovski velemajstor († 2011)
• 23. 3. - Sonja Hlebš, glumica († 2005)
• 27. 3. - Mstislav Rostropovič, čelista († 2007)
• 31. 3. - Cesar Chavez, radnički lider u SAD († 1993)

• 2. 4. - Ferenc Puskás, fudbaler († 2006)
• 16. 4. - Joseph Aloisius Ratzinger, papa Benedikt XVI. († 2022)
• 18. 4. - Samuel P. Huntington, američki politikolog († 2008)
• 18. 4. - Tadeusz Mazowiecki, autor, premijer Poljske, izvestilac o ljudskim pravima u ex Yu († 2013)
• 25. 4. - Albert Uderzo, kokreator Asteriksa († 2020)
• 27. 4. - Drago Tršar, vajar († 2023)

Maj/Svibanj – Jun/Lipanj

• 1. 5. - Bernard Vukas, hrvatski nogometaš († 1983)
• 13. 5. - Danilo Krstić, episkop budimski († 2002)
• 25. 5. - Robert Ludlum, pisac trilera († 2001)

• 4. 6. - Geoffrey Palmer, glumac († 2020)
• 5. 6. - Dušan Jakšić, glumac i pevač († 2009)
• 8. 6. - Jerry Stiller, glumac, komičar († 2020)
• 10. 6. - Vidoje Žarković, član Predsjedništva SFRJ, predsjednik Predsjedništva CK SKJ († 2000)
• 15. 6. - Hugo Pratt, crtač stripa Corto Maltese († 1995)
• 18. 6. - Paul Eddington, glumac († 1995)
• 29. 6. - Slavoljub Stefanović Ravasi, TV i pozorišni reditelj († 1996)

Jul/Srpanj – Avgust/Kolovoz

• 3. 7. - Ken Russell, britanski filmski režiser († 2011)
• 4. 7. - Gina Lollobrigida, glumica († 2023)
• 5. 7. - Pero Pirker, gradonačelnik Zagreba († 1972)
• 6. 7. - Janet Leigh, glumica († 2004)
• 7. 7. - Enzo Bettiza, novinar, književnik, političar († 2017)
• 14. 7. - Petar Otoranov, fotoreporter († 1997)
• 28. 7. - Dalibor Brozović, lingvist i političar († 2009)
• 29. 7. - Harry Mulisch, nizozemski pisac († 2010)
• 30. 7. - Miodrag Zdravković, spiker RTV Beograd († 2017)
• 30. 7. - Victor Wong, glumac († 2001)

• 7. 8. - Miroslav Belović, pozorišni reditelj i književnik († 2005)
• 7. 8. - Dušan Čkrebić, predsednik Predsedništva SR Srbije († 2022)
• 9. 8. - Marvin Minsky, istraživač veštačke inteligencije († 2016)
• 22. 8. - Aleksandar Obradović, kompozitor († 2001)

Septembar/Rujan – Oktobar/Listopad

• 15. 9. - Margaret Keane, slikarka († 2022)
• 16. 9. - Peter Falk, američki glumac († 2011)
• 16. 9. - Sadako Ogata, šefica UNHCR († 2019)
• 27. 9. - Milo Đukanović, filmski reditelj († 1989)

• 1. 10. - Tom Bosley, američki glumac († 2010)
• 6. 10. - Ante Babaja, filmski režiser i scenarista († 2010)
• 13. 10. - Turgut Özal, premijer, predsednik Turske († 1993)
• 14. 10. - Roger Moore, glumac († 2017)
• 16. 10. - Günter Grass, njemački književnik, nobelovac († 2015)
• 18. 10. - George C. Scott, glumac († 1999)
• 23. 10. - Leszek Kołakowski, filozof, istoričar ideja († 2009)
• 24. 10. - Gilbert Bécaud, pevač, glumac († 2001)
• 27. 10. - Stevan Mirković, general-pukovnik JNA, načelnik Generalštaba († 2015)
• 31. 10. - Branko Petranović, istoričar, pravnik († 1994)

Novembar/Studeni – Decembar/Prosinac

• 2. 11. - Steve Ditko, kokreator Spider-Man-a († 2018)
• 8. 11. - Mitar Pešikan, lingvista, akademik († 1996)
• 8. 11. - Patti Page, pevačica († 2013)
• 11. 11. - Martin Špegelj, general JNA i HV, ministar obrane RH († 2014)
• 30. 11. - Nikola Majdak, filmski reditelj i scenarista, prof. FDU u Bg. († 2013)

• 3. 12. - Andy Williams, pevač († 2012)
• 5. 12. - Bhumibol Adulyadej, kralj Tajlanda († 2016)
• 7. 12. - Vlastimir Peričić, kompozitor i muzikolog († 2000)
• 18. 12. - Nikola Pantić, geolog († 2002)
• 25. 12. - Ram Narayan, indijski glazbenik
• 26. 12. - Ognjenka Milićević, pozorišni, radio i TV reditelj, teatrolog, pedagog... († 2008)
• 27. 12. - Šime Đodan, hrvatski političar, ekonomist († 2007)

Kroz godinu

• Vladimir Delač, karikaturist, crtač stripova († 1968)
• Ibe Palikuća, učesnica NOB, narodni heroj († 1944)

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1927.

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

• 2. 1. - Danilo Pantelić, episkop dalmatinski (* 1865)
• 3. 1. - Carl Runge, matematičar (* 1856)
• 9. 1. - Houston Stewart Chamberlain, rasistički autor, mentor nacizma (* 1855)
• 16. 1. - Jovan Cvijić, srpski geograf (* 1865)
• 19. 1. - Carlota od Meksika, bivša carica (* 1840)
• 21. 1. - Charles Warren, britanski vojnik i arheolog (* 1840)

• 3. 2. - Isidor Kršnjavi, hrvatski slikar, kulturni i javni djelatnik (* 1845.)
• 4. 2. - Janko Vukotić, vojskovođa crnogorske i SHS vojske (* 1866)
• 13. 2. - Brooks Adams, američki istoričar (* 1848)
• febr. - Krste Ljondev (Кръсте Льондев), atentator iz VMRO
• 27. 2. - Stjepan Bojničić, glumac (* 1884)

• 4. 3. - Ira Remsen, hemičar, pronalazač saharina (* 1846)
• 4. 3. - Max Théon, kabalista, okultista (* 1848)
• 5. 3. - Kosta Hristić, srpski diplomata, prevodilac (* 1852)
• 14. 3. - Jānis Čakste, prvi predsednik Latvije (* 1859)
• 15. 3. - Gligorije Jeftanović, trgovac i političar (* 1840)
• 17. 3. - Charles Emmett Mack, glumac (* 1900)
• 21. 3. - Gajo Bulat, bivši načelnik splitske općine, prevoditelj (* 1867)

April/Travanj – Jun/Lipanj

• 15. 4. - Gaston Leroux, pisac, novinar (* 1868)
• 20. 4. - Enrique Simonet, slikar (* 1866)
• 25. 4. - Earle Williams, glumac (* 1880)

• c. 8. 5. - Charles Nungesser, avijatičar, avanturista (* 1892)
• 11. 5. - Juan Gris, slikar (* 1887)
• 22. 5. - Nikola Kašiković, publicista (* 1861)

• 1. 6. - Lizzie Borden, osumnjičena za ubistvo roditelja (* 1860)
• 1. 6. - J. B. Bury, istoričar (* 1861)
• 4. 6. - Robert McKim, glumac (* 1886)
• 9. 6. - Victoria Woodhull, sifražetkinja, spiritualistkinja (* 1838)

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

• 5. 7. - Albrecht Kossel, pionir genetike, nobelovac (* 1853)
• 8. 7. - Max Hoffmann, nemački general (* 1869)
• 10. 7. - Louise Abbéma, francuska slikarka (* 1853.)
• 20. 7. - Ferdinand I, kralj Rumunije (* 1865)
• 26. 7. - June Mathis, scenaristkinja (* 1889)

• 23. 8. - Sacco i Vanzetti, italijanski anarhisti, centar pravne kontroverze (* 1891 odn. 1888)
• 23. 8. - Saad Zaghloul, bivši premijer Egipta (* 1859)
• 31. 8. - Andranik Ozanijan, jermenski vojnik i državnik (* 1865)

• 1. 9. - Ferdo Kovačević, hrvatski slikar (* 1870.)
• 5. 9. - Marcus Loew, pionir filmske industrije, osnivač MGM (* 1870)
• 14. 9. - Isadora Duncan, američka plesačica (* 1878.)
• 14. 9. - Hugo Ball, književnik, dadaista (* 1886)
• 15. 9. - Ljubomir Jezdić, bivši četnički vojvoda (* 1884)
• 29. 9. - Willem Einthoven, pronalazač praktičnog EKG, nobelovac (* 1860)

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

• 2. 10. - Svante Arrhenius, hemičar, nobelovac (* 1859)
• 5. 10. - Sam Warner, suosnivač Warner Bros. (* 1887)
• oktobar - Milan Ciganović, jedan od učesnika Sarajevskog atentata (* 1888)
• 22. 10. - Bora Stanković, književnik (* 1876.)
• 31. 10. - Vjera Petrović Njegoš, kćerka kralja Nikole (* 1887)

• 1. 11. - Florence Mills, pevačica, igračica, komičarka (* 1895)
• 4. 11. - Valli Valli, englesko-nemačka glumica (* 1882)
• 17. 11. - Adolf Jofe, sovjetski političar i diplomata (* 1883)
• 23. 11. - Alfred III. zu Windisch-Grätz, bivši premijer Austrije (Cislajtanije) (* 1851)

• 13. 12. - Ellen Stone, misionarka (* 1846)
• 27. 12. - Sulejman Šarac, bivši reis-ul-ulema (* 1850)
• 31. 12. - Josip Papić, glumac (* 1881)

Kroz godinu

• Šota Galica, kačakinja (* 1895)

Nobelova nagrada za 1927. godinu

• Fizika: Arthur Holly Compton (otkriće efekta nazvanog po njemu) i Charles Thomson Rees Wilson (metod vizuelizacije putanja naelektrisanih čestica putem kondenzacije pare, → maglena komora)
• Kemija: Heinrich Otto Wieland (ispitivanje sastava žučnih kiselina i povezanih supstanci)
• Fiziologija i medicina: Julius Wagner-Jauregg (otkriće terapeutske vrednosti cepljenja protiv malarije u lečenju dementia paralytica)
• Književnost: Henri Bergson (bogate i životvorne ideje i briljantne veštine s kojima su predstavljene)
• Mir: Ferdinand Buisson (zalaganje za pomirenje Francuske i Nemačke) i Ludwig Quidde (mirovni pokret)

Reference