Uranyo

Uranium, 92U
Two hands in brown gloves holding a blotched gray disk with a number 2068 hand-written on it
Uranium
Pronunciation /jʊˈrniəm/ (yuu-RAY-nee-əm)
Appearancesilvery gray metallic; corrodes to a spalling black oxide coat in air
Standard atomic weight Ar°(U)
  • 238.02891±0.00003
  • 238.03±0.01 (pinaikli)[1][2]
Uranium in the periodic table
Hydrogen Helium
Lithium Beryllium Boron Carbon Nitrogen Oxygen Fluorine Neon
Sodium Magnesium Aluminium Silicon Phosphorus Sulfur Chlorine Argon
Potassium Calcium Scandium Titanium Vanadium Chromium Manganese Iron Cobalt Nickel Copper Zinc Gallium Germanium Arsenic Selenium Bromine Krypton
Rubidium Strontium Yttrium Zirconium Niobium Molybdenum Technetium Ruthenium Rhodium Palladium Silver Cadmium Indium Tin Antimony Tellurium Iodine Xenon
Caesium Barium Lanthanum Cerium Praseodymium Neodymium Promethium Samarium Europium Gadolinium Terbium Dysprosium Holmium Erbium Thulium Ytterbium Lutetium Hafnium Tantalum Tungsten Rhenium Osmium Iridium Platinum Gold Mercury (element) Thallium Lead Bismuth Polonium Astatine Radon
Francium Radium Actinium Thorium Protactinium Uranium Neptunium Plutonium Americium Curium Berkelium Californium Einsteinium Fermium Mendelevium Nobelium Lawrencium Rutherfordium Dubnium Seaborgium Bohrium Hassium Meitnerium Darmstadtium Roentgenium Copernicium Nihonium Flerovium Moscovium Livermorium Tennessine Oganesson
Nd

U

protactinium ← uranium → neptunium
Atomic number (Z)92
Groupn/a
Period7
Block  f-block
Electron configuration[Rn] 5f3 6d1 7s2
Electrons per shell2, 8, 18, 32, 21, 9, 2
Physical properties
Phase at STPsolido
Melting point1405.3 K ​(1132.2 °C, ​2070 °F)
Boiling point4404 K ​(4131 °C, ​7468 °F)
Density (at 20° C)19.050 g/cm3[3]
when liquid (at m.p.)17.3 g/cm3
Heat of fusion9.14 kJ/mol
Heat of vaporization417.1 kJ/mol
Molar heat capacity27.665 J/(mol·K)
Vapor pressure
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 2325 2564 2859 3234 3727 4402
Atomic properties
Oxidation states−1,[4] +1, +2, +3,[5] +4, +5, +6 (isang anpoterong oksido)
ElectronegativityPauling scale: 1.38
Ionization energies
  • 1st: 597.6 kJ/mol
  • 2nd: 1420 kJ/mol
Atomic radiusempirical: 156 pm
Covalent radius196±7 pm
Van der Waals radius186 pm
Color lines in a spectral range
Mga linyang espektral ng uranium
Other properties
Natural occurrenceprimordiyal
Crystal structureorthorhombic (oS4)
Lattice constants
Orthorhombic crystal structure for uranium
a = 285.35 pm
b = 586.97 pm
c = 495.52 pm (at 20 °C)[3]
Thermal expansion15.46×10−6/K (at 20 °C)[a]
Thermal conductivity27.5 W/(m⋅K)
Electrical resistivity0.280 µΩ⋅m (at 0 °C)
Magnetic orderingparamagnetic
Young's modulus208 GPa
Shear modulus111 GPa
Bulk modulus100 GPa
Speed of sound thin rod3155 m/s (at 20 °C)
Poisson ratio0.23
Vickers hardness1960–2500 MPa
Brinell hardness2350–3850 MPa
CAS Number7440-61-1
History
Namingafter planet Uranus, itself named after Greek god of the sky Uranus
DiscoveryMartin Heinrich Klaproth (1789)
First isolationEugène-Melchior Péligot (1841)
Isotopes of uranium
Main isotopes[6] Decay
abun­dance half-life (t1/2) mode pro­duct
232U synth 68.9 y α 228Th
SF
233U trace 1.592×105 y[7] α 229Th
SF
234U 0.005% 2.455×105 y α 230Th
SF
235U 0.720% 7.04×108 y α 231Th
SF
236U trace 2.342×107 y α 232Th
SF
238U 99.3% 4.468×109 y α 234Th
SF
β−β− 238Pu
Kategorya Kategorya: Uranium
| references

Ang uranyo o uranyum (Kastila: uranio, Ingles: uranium, may sagisag na U, atomikong bilang na 92, atomikong timbang na 238.03, punto ng pagkatunaw na 1,132 °C, punto ng pagkulong 3,818 °C, espesipikong grabidad na 18.95, mga balensiyang 3, 4, 5, at 6). Isa itong elementong mabigat, parang pilak ang kaputian, likas na radyoaktibo at parang metal, na madaling sumailalim sa oksidasyon, at nakakalason. Mayroon itong 14 na kilalang mga isotopo, kung saan ang U 238 ang siyang likas na pinakamalaganap. Kabilang ang uranyo sa mga serye ng aktinido at ginagamit ang kanyang isotopong 235U bilang panggatong na nukleyar, mga panggatong sa mga nukleyar reaktor, at bilang mahalagang sangkap ng mga sandatang nukleyar. Karaniwang matatagpuan ang uranyo sa maliit na bahagi sa mga bato, tubig, lupa, mga halaman, at mga hayop (kabilang ang mga tao). Natuklasan ito ni Martin Heinrich Klaproth noong 1789.[8]

Mga sanggunian

  1. "Standard Atomic Weights: Uranium" (sa wikang Ingles). CIAAW. 1999.{cite web}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  2. Prohaska, Thomas; Irrgeher, Johanna; Benefield, Jacqueline; Böhlke, John K.; Chesson, Lesley A.; Coplen, Tyler B.; Ding, Tiping; Dunn, Philip J. H.; Gröning, Manfred; Holden, Norman E.; Meijer, Harro A. J. (2022-05-04). "Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report)". Pure and Applied Chemistry (sa wikang Ingles). doi:10.1515/pac-2019-0603. ISSN 1365-3075.{cite journal}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  3. 3.0 3.1 Arblaster, John W. (2018). Selected Values of the Crystallographic Properties of Elements. Materials Park, Ohio: ASM International. ISBN 978-1-62708-155-9.{cite book}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  4. Th(-I) and U(-I) have been detected in the gas phase as octacarbonyl anions; see Chaoxian, Chi; Sudip, Pan; Jiaye, Jin; Luyan, Meng; Mingbiao, Luo; Lili, Zhao; Mingfei, Zhou; Gernot, Frenking (2019). "Octacarbonyl Ion Complexes of Actinides [An(CO)8]+/− (An=Th, U) and the Role of f Orbitals in Metal–Ligand Bonding". Chemistry (Weinheim an der Bergstrasse, Germany). 25 (50): 11772–11784 (sa wikang Ingles). 25 (50): 11772–11784. doi:10.1002/chem.201902625. ISSN 0947-6539. PMC 6772027. PMID 31276242.{cite journal}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  5. Morss, L.R.; Edelstein, N.M.; Fuger, J., mga pat. (2006). The Chemistry of the Actinide and Transactinide Elements (sa wikang Ingles) (ika-3rd (na) edisyon). Netherlands: Springer. ISBN 978-9048131464.{cite book}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  6. Kondev, F. G.; Wang, M.; Huang, W. J.; Naimi, S.; Audi, G. (2021). "The NUBASE2020 evaluation of nuclear properties" (PDF). Chinese Physics C. 45 (3): 030001. doi:10.1088/1674-1137/abddae.{cite journal}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  7. Magurno, B.A.; Pearlstein, S, mga pat. (1981). Proceedings of the conference on nuclear data evaluation methods and procedures. BNL-NCS 51363, vol. II (PDF). Upton, NY (USA): Brookhaven National Lab. pp. 835 ff. Nakuha noong 2014-08-06.{cite book}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  8. Gaboy, Luciano L. Uranium, uranyo, uranyum, simbolong U - Gabby's Dictionary: Praktikal na Talahuluganang Ingles-Filipino ni Gabby/Gabby's Practical English-Filipino Dictionary, GabbyDictionary.com.

Pasilip ng sanggunian

  1. The thermal expansion is anisotropic: the coefficients for each crystal axis (at 20 °C) are αa = 25.27×10−6/K, αb = 0.76×10−6/K, αc = 20.35×10−6/K, and αaverage = αvolume/3 = 15.46×10−6/K.